Μια διεθνής ομάδα γεωλόγων χρησιμοποίησε μαθηματικά μοντέλα για να αναπαραστήσει την κίνηση των τεκτονικών πλακών της Γης, οι οποίες επιπλέουν πάνω στον μανδύα του πλανήτη. Έτσι δημιούργησαν το πρώτο timelapse που δείχνει πώς έχουν μετακινηθεί οι ήπειροι τα τελευταία 1,8 εκατομμύρια χρόνια.
Το βίντεο συνοδεύει μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση Geoscience Frontiers και αρχίζει με την εικόνα της Γης όπως τη γνωρίζουμε σήμερα.
Καθώς το βίντεο προχωρά, βλέπουμε την Ινδία να κινείται προς τα νότια, μαζί με τμήματα της Νοτιοανατολικής Ασίας, ενώ η αρχαία ήπειρος Γκοντβάνα αρχίζει να σχηματίζεται στο νότιο ημισφαίριο.
Περίπου 200 εκατομμύρια χρόνια πριν (όπως αναφέρεται στο βίντεο), όταν οι δεινόσαυροι κυριαρχούσαν στη Γη, η Γκοντβάνα ήταν ενωμένη με τη Βόρεια Αμερική, την Ευρώπη και τη Νότια Ασία, σχηματίζοντας την υπερήπειρο Παγγαία.
Αξιοσημείωτο είναι ότι η Παγγαία και η Γκοντβάνα σχηματίστηκαν από τα θραύσματα μιας ακόμα αρχαιότερης υπερηπείρου, της Ροδίνιας, η οποία με τη σειρά της προήλθε από τη διάσπαση της υπερηπείρου Νούνα πριν από 1,35 δισεκατομμύρια χρόνια.
Τεκτονικός πλανήτης
Η Γη είναι ο μοναδικός πλανήτης στο Ηλιακό Σύστημα που διαθέτει τεκτονικές πλάκες. Ο εξωτερικός φλοιός της είναι σπασμένος σε κομμάτια που είτε συγκρούονται, σχηματίζοντας βουνά, είτε απομακρύνονται, δημιουργώντας ρωγμές που γεμίζουν με νερό και σχηματίζουν ωκεανούς. Ο Άλαν Κόλινς από το Πανεπιστήμιο της Αδελαΐδας, μέλος της ερευνητικής ομάδας, εξηγεί στο The Conversation τη σημασία αυτών των διαδικασιών.
Ο σχηματισμός των βουνών έχει παίξει καθοριστικό ρόλο στη χημεία της Γης και στην εμφάνιση της ζωής. Τα πετρώματα που εκτίθενται στην ατμόσφαιρα διαβρώνονται και τα συστατικά τους καταλήγουν στα ποτάμια και τελικά στους ωκεανούς, όπου αναπτύχθηκαν οι πρώτοι οργανισμοί.
Ένα από τα βασικά στοιχεία που απελευθερώνονται είναι ο φώσφορος, ο οποίος είναι απαραίτητος για το DNA. Επίσης, το μολυβδένιο είναι σημαντικό για ορισμένα μικρόβια που χρησιμοποιούν το άζωτο από την ατμόσφαιρα για να παράγουν πρωτεΐνες, τους δομικούς λίθους της ζωής.
Επιπλέον, ορισμένα εκτεθειμένα πετρώματα αντιδρούν με το διοξείδιο του άνθρακα, αφαιρώντας το από την ατμόσφαιρα, κάτι που είναι κρίσιμο για την προστασία του πλανήτη από την υπερθέρμανση του πλανήτη.
Το timelapse ολοκληρώνεται περίπου 1,8 δισεκατομμύρια χρόνια πριν, κατά την εποχή της υπερηπείρου Νούνα. Οι ερευνητές όμως σκοπεύουν να συνεχίσουν την έρευνά τους για να φτάσουν ακόμα πιο πίσω στην ιστορία της Γης.
Συγκεκριμένα, θέλουν να εξετάσουν τις γεωλογικές αλλαγές που προκάλεσαν οι πρώτοι φωτοσυνθετικοί οργανισμοί, οι οποίοι έφεραν οξυγόνο στην ατμόσφαιρα. Ένα μέρος αυτού του οξυγόνου κατέληξε στους ωκεανούς και επηρεάσε τη διαλυτότητα ορισμένων μετάλλων, τα οποία αργότερα εναποτέθηκαν και σχημάτισαν κοιτάσματα που ίσως μπορέσουμε να εντοπίσουμε στο μέλλον μελετώντας τη γεωλογική ιστορία της Γης.
