Στο Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον στη Βρετανία, οι ερευνητές προτείνουν μια επαναστατική μέθοδο αποθήκευσης δεδομένων που μπορεί να διαρκέσει μέχρι την εξαφάνιση του Ήλιου. Αυτή η τεχνολογία περιλαμβάνει τη χρήση ενός «πενταδιάστατου μνημονικού κρυστάλλου» για την ασφαλή φύλαξη πληροφοριών.
Μια εντυπωσιακή επίδειξη της δυνατότητας αυτής ήταν η αποθήκευση ολόκληρου του ανθρώπινου γονιδιώματος σε έναν κρύσταλλο, ο οποίος, σύμφωνα με τους ερευνητές, μπορεί να επιβιώσει για δισεκατομμύρια χρόνια. Αυτό σημαίνει ότι τα δεδομένα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την ανασύσταση του ανθρώπινου είδους χιλιάδες ή και εκατομμύρια χρόνια μετά την πιθανή εξαφάνισή του, όπως αναφέρουν σε ανακοίνωσή τους.
Ο μνημονικός κρύσταλλος είναι κατασκευασμένος από καθαρό χαλαζία και έχει διάμετρο μερικών εκατοστών. Η διαδικασία αποθήκευσης των δεδομένων πραγματοποιείται μέσω μιας δέσμης λέιζερ που δημιουργεί μικροσκοπικά κενά στον κρύσταλλο, με διάμετρο μόλις 20 νανομέτρων. Αυτά τα κενά ονομάζονται πενταδιάστατα, καθώς η τεχνολογία καταγράφει τη θέση τους σε τρεις διαστάσεις, προσθέτοντας δύο επιπλέον διαστάσεις που αφορούν το πλάτος και το μήκος τους.
Ο δίσκος με το ανθρώπινο γονιδίωμα φυλάσσεται στη χρονοκάψουλα «Μνήμη της Ανθρωπότητας» στην Αυστρία (University of Southampton)
Ο χαλαζίας, ως υλικό, είναι εξαιρετικά ανθεκτικός, και οι ισχυρισμοί των ερευνητών φαίνεται να επιβεβαιώνονται, καθώς το 2014 ο μνημονικός δίσκος κέρδισε το Ρεκόρ Guinness ως το πιο ανθεκτικό μέσο αποθήκευσης δεδομένων. Ο δίσκος μπορεί να αποθηκεύσει έως και 360 terabyte δεδομένων και αντέχει σε θερμοκρασίες που φτάνουν τους 1.000 βαθμούς Κελσίου. Επίσης, είναι ανθεκτικός στην ακτινοβολία και μπορεί να αντέξει χτυπήματα με δύναμη 10 τόνων ανά τετραγωνικό εκατοστό χωρίς να σπάσει.
Η νέα αυτή τεχνολογία θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τη δημιουργία μιας γενετικής «Κιβωτού του Νώε», που θα περιλαμβάνει το γονιδίωμα όχι μόνο του ανθρώπου, αλλά και όλων των ζωντανών οργανισμών. Ο καθηγητής Καζάνσκι δήλωσε ότι «ο πενταδιάστατος μνημονικός κρύσταλλος ανοίγει νέες προοπτικές για άλλους ερευνητές, ώστε να δημιουργήσουν ένα αιώνιο αποθετήριο γενετικής πληροφορίας, από το οποίο θα μπορούσαν να αποκατασταθούν σύνθετοι οργανισμοί όπως φυτά και ζώα, εφόσον η επιστήμη το επιτρέψει στο μέλλον».
Αξιοσημείωτο είναι ότι το 2018, ο Καζάνσκι και η ομάδα του είχαν αποθηκεύσει την τριλογία «Θεμέλιο» του Ισαάκ Ασίμοφ σε μνημονικό κρύσταλλο, ο οποίος εκτοξεύτηκε στο Διάστημα μαζί με το κόκκινο Tesla του Έλον Μασκ κατά την παρθενική πτήση του πυραύλου Falcon Heavy της SpaceX. Ο δίσκος με το ανθρώπινο DNA έχει σταλεί στη «Μνήμη της Ανθρωπότητας», μια χρονοκάψουλα που βρίσκεται σε μια σπηλιά στην Αυστρία.
