Μια νέα μελέτη αποκαλύπτει ότι ένα ανησυχητικά μεγάλο ποσοστό τραυματιών στην εμπόλεμη Ουκρανία προσβάλλεται από ανθεκτικά μικρόβια, ανάμεσα στα οποία περιλαμβάνεται και ένα διαβόητο βακτήριο που δεν ανταποκρίνεται σε κανένα διαθέσιμο αντιβιοτικό.
Σουηδοί και Ουκρανοί μικροβιολόγοι ανέλυσαν δείγματα από 37 ασθενείς που είχαν μολυνθεί από το Klebsiella pneumoniae, το οποίο είναι συχνά υπεύθυνο για πνευμονία καθώς και λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος, του δέρματος και του αίματος, οι οποίες μπορούν να οδηγήσουν σε σήψη και τελικά θάνατο. «Διαπιστώσαμε ότι το 25% των δειγμάτων ήταν ανθεκτικά σε όλα τα υπάρχοντα αντιμικροβιακά φάρμακα», δήλωσε ο Κρίστιαν Ρίσμπεκ από το Πανεπιστήμιο της Λουντ στη Σουηδία, ο οποίος είναι ο τελευταίος συγγραφέας της μελέτης που δημοσιεύεται στο Journal of Infection.
Όλα τα δείγματα Klebsiella pneumoniae παρουσίαζαν αντοχή στις κεφαλοσπορίνες και τις καρβαπενέμες, που είναι αντιβιοτικά που χρησιμοποιούνται όταν οι άλλες θεραπείες αποτυγχάνουν. Επιπλέον, εννέα από αυτά τα δείγματα ήταν ανθεκτικά και στην κολιστίνη, ένα άλλο αντιβιοτικό τελευταίας γραμμής, όπως έδειξαν οι εργαστηριακές αναλύσεις.
Ο Ρίσμπεκ συνεργάζεται εδώ και καιρό με Ουκρανούς συναδέλφους του για την καταγραφή των ανθεκτικών μικροβίων στη χώρα, η οποία αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις στο σύστημα υγείας της λόγω του πολέμου. Προγενέστερη μελέτη της ομάδας του σε 133 τραυματισμένους ενήλικες και οκτώ μωρά με πνευμονία αποκάλυψε ότι το 6% των περιπτώσεων ήταν ανθεκτικά σε όλα τα αντιβιοτικά που δοκιμάστηκαν.
«Υπερλοιμογόνα» στελέχη
Το Klebsiella pneumoniae βρίσκεται φυσικά στο περιβάλλον, καθώς και στον λαιμό και το γαστρεντερικό σωλήνα διαφόρων ζώων, συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων. Η κλασική μορφή του μικροβίου αποτελεί σοβαρό πρόβλημα σε ιατρικά περιβάλλοντα, όπου μπορεί να μολύνει ιατρικό εξοπλισμό και να προκαλέσει ευκαιριακές λοιμώξεις, κυρίως σε άτομα με αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα. Η μικροβιακή αντοχή επιδεινώνει αυτήν την κατάσταση.
Πολυανθεκτικά στελέχη του Klebsiella pneumoniae εξαπλώνονται όχι μόνο στην Ουκρανία αλλά και παγκοσμίως, όπως είχε προειδοποιήσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας τον Αύγουστο. Αυτά τα «υπερλοιμογόνα» στελέχη, γνωστά και ως hvKp, μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές λοιμώξεις και θάνατο ακόμα και σε υγιείς ανθρώπους.
Στη νέα μελέτη, γενετικές αναλύσεις έδειξαν ότι όλα τα ανθεκτικά βακτήρια Klebsiella pneumoniae φέρουν γονίδια που ενισχύουν την παθογένειά τους. «Σε πολλές περιπτώσεις, τα βακτήρια χάνουν την ικανότητα να προκαλούν ασθένειες, καθώς δαπανούν όλη τους την ενέργεια για να γίνουν ανθεκτικά στα αντιβιοτικά. Ωστόσο, διαπιστώσαμε ότι πολλοί τύποι βακτηρίων από την Ουκρανία φέρουν γονίδια που τα καθιστούν ανθεκτικά και ταυτόχρονα λοιμογόνα», παρατήρησε ο Ρίσμπεκ.
Η λοιμογόνος δράση των δειγμάτων Klebsiella pneumoniae εξετάστηκε μέσω πειραμάτων σε ποντίκια και κάμπιες σκώρου. «Διαπιστώσαμε ότι τα βακτήρια με τη μεγαλύτερη αντοχή στα αντιβιοτικά ήταν επίσης αυτά που επιβίωναν πιο εύκολα σε ποντίκια. Επιπλέον, αυτά τα βακτήρια ήταν τόσο επιθετικά ώστε σκότωναν τις κάμπιες των εντόμων σημαντικά πιο γρήγορα από ό,τι οι λοιμώξεις με μικρότερη αντοχή», ανέφερε ο Ρίσμπεκ.
Αυτό σημαίνει ότι τα βακτήρια που εξαπλώνονται μεταξύ των τραυματιών στην Ουκρανία πιθανότατα θα συνεχίσουν να επιβιώνουν και να διαδίδονται. «Δεν είναι κάτι που θα εξαφανιστεί με τον καιρό. Η εξάπλωση των λοιμώξεων θα συνεχιστεί όσο οι ασθενείς δεν απομονώνονται και δεν υποβάλλονται σε κατάλληλη θεραπεία», προειδοποίησε.