Μετά τον ισχυρό σεισμό των 5,2 Ρίχτερ που σημειώθηκε χθες το απόγευμα (03/11) στη Χαλκιδική, καταγράφηκαν πολλές δονήσεις στα Νέα Μουδανιά και την Κασσάνδρεια, κυμαινόμενες από 1,9 έως 3,2 της κλίμακας Ρίχτερ.
Ο καθηγητής σεισμολογίας του ΑΠΘ, Κώστας Παπαζάχος, δήλωσε ότι αναμένονται μετασεισμοί στην περιοχή, επισημαίνοντας ωστόσο ότι η Χαλκιδική δεν έχει ιστορικό σοβαρών σεισμών. «Ο σεισμός των 5,2 Ρίχτερ έγινε αισθητός σε όλη την περιοχή, συμπεριλαμβανομένης της Θεσσαλονίκης, και ακολούθησαν αρκετοί μετασεισμοί, εκ των οποίων τουλάχιστον δύο είχαν μέγεθος 4,3 Ρίχτερ, σίγουρα αισθητοί στην περιοχή, καθώς και πολλοί μικρότεροι», πρόσθεσε.
Προτού συμβεί ο κύριος σεισμός, είχαν καταγραφεί μικροί προσεισμοί στις 31 Οκτωβρίου. «Αυτό σημαίνει ότι έχουμε μια μικροακολουθία με όλα τα τυπικά χαρακτηριστικά. Η σεισμική δραστηριότητα μετά τον κύριο σεισμό θα είναι πλούσια και θα συνεχιστεί και τις επόμενες μέρες», επισήμανε.
Το πιο ανησυχητικό είναι ότι οι κάτοικοι της περιοχής δεν είναι εξοικειωμένοι με τους σεισμούς. «Θα πρέπει να προετοιμαστούν, καθώς οι επόμενες δύο εβδομάδες θα φέρουν κάποιες δυσκολίες λόγω των μετασεισμών που θα αναστατώσουν τη ζωή τους», τόνισε ο καθηγητής. Ο σεισμός έγινε αισθητός σε όλη τη Χαλκιδική, τη Θεσσαλονίκη, καθώς και στις ακτές της Πιερίας και την περιοχή του Κιλκίς.
Η γεωλογική έρευνα που πραγματοποιήθηκε το 2018 στο πλαίσιο της περιβαλλοντικής μελέτης για την κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου TAP αποκάλυψε άγνωστα ρήγματα στη Βόρεια Ελλάδα, όπως μια μεγάλη ρηξιγενής ζώνη μεταξύ Καβάλας, Ξάνθης και Κομοτηνής, που δεν συνδέονται με μεγάλης κλίμακας σεισμούς.
Επιπλέον, γνωστά ενεργά ρήγματα κοντά στη Θεσσαλονίκη, όπως το ρήγμα του Ανθεμούντα, χρειάζονται περαιτέρω μελέτη για να εκτιμηθούν οι σεισμοτεκτονικές τους ιδιότητες και η συμπεριφορά τους, ώστε να κατανοηθούν οι επιπτώσεις στις υποδομές και τα κτίρια της περιοχής.
«Οι χάρτες κλίμακας 1:5.000 για τον TAP αποκάλυψαν άγνωστα ρήγματα», σημείωσε ο καθηγητής. Στην Ελλάδα, οι επίσημοι χάρτες των ρηγμάτων είναι αυτοί του ΙΓΜΕ, αλλά η κλίμακα αυτών των χαρτών δεν αποτυπώνει με ακρίβεια τη θέση των ρηγμάτων. Επιπλέον, οι χάρτες έχουν δημιουργηθεί σε διαφορετικές χρονικές περιόδους και με διαφορετικές ερμηνείες, γεγονός που οδηγεί σε παραλείψεις και ανακρίβειες.
Η γεωλογική χαρτογράφηση έδειξε πολλά ρήγματα που διασχίζουν τον αγωγό TAP, και περιοχές που μπορεί να είναι προβληματικές για την κατασκευή του. Στη Βόρεια Ελλάδα, μελετήθηκε μια μεγάλη ρηξιγενής ζώνη μεταξύ Καβάλας, Ξάνθης και Κομοτηνής, που δεν έχει συνδεθεί σίγουρα με κάποιον μεγάλο σεισμό, αλλά οι γεωμορφολογικές ενδείξεις δημιουργούν ανησυχία.
Τα ενεργά ρήγματα της Θεσσαλονίκης
Το ρήγμα του Ανθεμούντα είναι το πιο σημαντικό ενεργό ρήγμα κοντά στην πόλη, πιθανώς συνδεδεμένο με τον σεισμό του 1677 στα Βασιλικά, που εκτιμάται ότι είχε μέγεθος 6,2 Ρίχτερ. Πρόκειται για μια ομάδα μικρών ρηγμάτων με τρία κύρια τμήματα, συνολικού μήκους 32 χιλιομέτρων, που διασχίζουν δομημένες περιοχές, όπως ο Δήμος Θερμαϊκού.
Στο ρήγμα Πυλαίας – Πανοράματος, οι έρευνες για την κατασκευή του Μετρό αποκάλυψαν την προέκτασή του και το συνολικό του μήκος υπολογίζεται σε 10 χιλιόμετρα. Υπάρχει πιθανότητα ο σεισμός του 1759 με μέγεθος 6,5 να σχετίζεται με αυτό το ρήγμα.
Τα ακίνδυνα ενεργά και τα επικίνδυνα πιθανά ρήγματα
Οι γεωλόγοι επισημαίνουν ότι οι σεισμολόγοι εστιάζουν κυρίως στα ρήγματα που ενεργοποιήθηκαν πρόσφατα, ενώ άλλα που είναι ανενεργά για πολλά χρόνια μπορεί να είναι πιο επικίνδυνα. Η Παλαιοσεισμολογία συμβάλλει στην εκτίμηση της επικινδυνότητας των ρηγμάτων και της πιθανότητας επαναληπτικής ενεργοποίησής τους.
Ενεργά ρήγματα στη Θράκη
Στη Θράκη, το ρήγμα Ξάνθης – Κομοτηνής είναι σημαντική σεισμική πηγή, όπως και το ρήγμα Μαρώνειας – Μάκρης, που εκτείνεται μέχρι την Αλεξανδρούπολη. Αν και τα ρήγματα του Λουτρών και του βόρειου Έβρου δεν έχουν μελετηθεί επαρκώς, θεωρούνται εν δυνάμει σεισμικές πηγές.
Η Ελληνική Βάση Δεδομένων Ενεργών Ρηγμάτων (GreDaSS), που αναπτύχθηκε από το τμήμα Γεωλογίας του ΑΠΘ, έχει στόχο τη δημιουργία μιας ολοκληρωμένης γεωγραφικής βάσης δεδομένων για τα ενεργά ρήγματα στην περιοχή του Αιγαίου, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Ερευνητικού Προγράμματος SHARE.
