Κώδωνας κινδύνου
Ο επίκουρος καθηγητής φυσικών καταστροφών του Πανεπιστημίου Αθηνών, Μιχάλης Διακάκης, προειδοποιεί για τις σοβαρές συνέπειες που μπορεί να προκύψουν από πιθανές πλημμύρες στην Αττική, υπογραμμίζοντας ότι το λεκανοπέδιο είναι η περιοχή με τη μεγαλύτερη διακινδύνευση στη χώρα μας.
Η Αττική είναι ιδιαίτερα ευάλωτη σε πλημμυρικά φαινόμενα, έχοντας ένα πλούσιο ιστορικό προβλημάτων και πολλών θυμάτων. «Η βεντάλια των επιπτώσεων είναι αχαρτογράφητη και υπάρχει εξαιρετικά μεγάλη αβεβαιότητα για το πού θα οδηγήσει κάθε φορά, και ποιες συνέπειες θα προκύψουν», σημειώνει ο καθηγητής.
Σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ, ο κ. Διακάκης αναφέρεται και στα προβλήματα που προέκυψαν κατά τη διάρκεια της πρόσφατης νεροποντής στη Ρόδο, καθώς και στην αύξηση των επικίνδυνων καιρικών φαινομένων που έχουν προκαλέσει καταστροφές τα τελευταία χρόνια.
Ο καθηγητής Μιχάλης Διακάκης
Ακολουθεί η συνέντευξη του καθηγητή Μιχάλη Διακάκη στο ΑΠΕ – ΜΠΕ.
Ε: Κύριε καθηγητά, ποιοι παράγοντες προκάλεσαν τις πρόσφατες πλημμύρες στη Ρόδο;
Η κύρια αιτία των πλημμυρικών φαινομένων ήταν η έντονη βροχόπτωση, με μεγάλα ύψη βροχής σε σύντομο χρονικό διάστημα (λιγότερο από 24 ώρες). Το νησί είναι ευαίσθητο σε τέτοιες καταιγίδες λόγω του μικρού μεγέθους των λεκανών απορροής και του ορεινού εδάφους. Στο παρελθόν, έχει καταγραφεί ένας μέσος όρος 1 καταστροφικής πλημμύρας κάθε 3.5 χρόνια.
Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας είναι η κατάληψη του πλημμυρικού πεδίου του ρέματος της Ιαλυσού από κτίρια και υποδομές. Ιδιαίτερα, ο κλειστός αγωγός που έχει διαμορφωθεί στην κοίτη του ρέματος, συχνά φράζει κατά τη διάρκεια πλημμυρών, οδηγώντας σε υπερχείλιση και πλημμύρες στους δρόμους και στους οικισμούς.
Ε: Γιατί παρατηρούνται σοβαρές καταστροφές από πλημμύρες τα τελευταία χρόνια;
Οι πρόσφατες πλημμύρες είναι συχνά ακραίες (όπως η κακοκαιρία Ντάνιελ και ο Μεσογειακός Κυκλώνας Ιανός). Οι σύγχρονες υποδομές και η διασυνδεσιμότητα των κρίσιμων λειτουργιών καθιστούν την κοινωνία μας ευάλωτη σε τέτοιες καταστάσεις. Αυτή η διασύνδεση δημιουργεί μια σειρά επιπτώσεων που συχνά επηρεάζουν περιοχές πέρα από τις πλημμυρισμένες εκτάσεις. Η αβεβαιότητα για τις συνέπειες είναι μεγάλη.
Ε: Ποια μέτρα θα έπρεπε να έχει λάβει η πολιτεία για να προλάβει τέτοιες καταστάσεις;
Το πρόβλημα των πλημμυρών είναι πολύπλοκο και καμία χώρα δεν έχει καταφέρει να το λύσει πλήρως. Ακόμα και χώρες με σημαντικές επενδύσεις σε υποδομές, όπως η Γερμανία και η Ισπανία, έχουν υποστεί σοβαρές πλημμύρες.
Στην Ελλάδα, το πρόβλημα έχει ρίζες σε παλαιότερους σχεδιασμούς που ήταν ανεπαρκείς. Οι πόλεις μας δεν είναι έτοιμες για τις κλιματικές προκλήσεις του μέλλοντος, καθώς έχουν χτιστεί μέσα σε φυσικές ζώνες πλημμύρας, περιορίζοντας τα ρέματα.
Η εφαρμογή στοχευμένων αντιπλημμυρικών έργων, η ανάπτυξη συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης και η εκπαίδευση του κοινού από τα σχολεία είναι απαραίτητες ενέργειες για τη μείωση του κινδύνου. Επιπλέον, η απομάκρυνση κατασκευών από τα πλημμυρικά πεδία και η διευθέτηση των ρεμάτων είναι στρατηγικές που μπορούν να μειώσουν σημαντικά τον κίνδυνο.
Ε: Πόσο σας ανησυχεί η υφιστάμενη αντιπλημμυρική θωράκιση στο λεκανοπέδιο Αττικής;
Το λεκανοπέδιο της Αθήνας είναι ίσως η πιο επικίνδυνη περιοχή της χώρας. Οι πολλές κρίσιμες υποδομές, οι περιουσίες και οι ανθρώπινες ζωές που βρίσκονται σε φυσικές ζώνες πλημμύρας, σε συνδυασμό με τις πυρκαγιές των τελευταίων δεκαετιών, δημιουργούν μια πολύ επικίνδυνη κατάσταση. Η Αττική είναι εξαιρετικά ευάλωτη στα πλημμυρικά φαινόμενα, με πλούσιο ιστορικό προβλημάτων και πολλές απώλειες.
