Η επαναφορά του «παραδοσιακού» δικομματισμού
Για τα κόμματα της ελληνικής Κεντροαριστεράς, το 2025 φαίνεται να είναι μια νέα αρχή. Τα κομματικά στελέχη έχουν πάρει τις θέσεις τους και ετοιμάζονται για τις επόμενες εθνικές εκλογές, με στόχους που αντανακλούν τη σημερινή τους κατάσταση, είτε αυτοί είναι κομματικοί είτε πιο συλλογικοί.
Το ΠΑΣΟΚ, αυτή τη στιγμή, αναζητά τη δυναμική που θα του επιτρέψει να ξεπεράσει το φράγμα του 20%. Αυτό θα το καθιστούσε έναν σοβαρό αντίπαλο της ΝΔ, ικανό να διεκδικήσει τη διακυβέρνηση της χώρας. Η τρέχουσα χρονική περίοδος είναι κρίσιμη, καθώς η εσωκομματική διαδικασία και η κατάσταση στον ΣΥΡΙΖΑ αρχίζουν να εξασθενούν, και η πραγματική μάχη για την επαναφορά ξεκινά. Το ΠΑΣΟΚ καλείται να αποδείξει μέσω πολιτικών πρωτοβουλιών ότι μπορεί να αποτελέσει μια πραγματική εναλλακτική επιλογή.
Ο ρόλος του ΣΥΡΙΖΑ
Οι εξελίξεις στον ΣΥΡΙΖΑ το τελευταίο έτος θυμίζουν σενάριο πολιτικού θρίλερ. Η ζημιά που έχει υποστεί το κόμμα, το οποίο είναι η αξιωματική αντιπολίτευση, είναι μεγάλη. Έτσι, το 2025 αφιερώνεται στην αποκατάσταση των πληγών και στην επαναφορά του ενστίκτου επιβίωσης που φαίνεται να έχει χαθεί.
Αυτό σημαίνει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να επαναστατήσει πολιτικά: να διαμορφώσει μια ενιαία πολιτική γραμμή, να αποφύγει εσωκομματικές αντιπαραθέσεις, να διατηρήσει σοβαρή παρουσία εντός και εκτός Βουλής, και να βελτιώσει τη δημόσια εικόνα του. Η επανατοποθέτηση του ΣΥΡΙΖΑ στον σημερινό πολιτικό χάρτη είναι επιτακτική, με βάση τα δεδομένα που διαθέτει και όχι με αυτά που θα ήθελε.
Η «αντισυστημική» εκπροσώπηση
Εκτός από τα δύο μεγάλα κόμματα, τρία μικρότερα σχήματα διεκδικούν την αντισυστημική προοδευτική ψήφο: η Νέα Αριστερά, η Πλεύση Ελευθερίας και το Κίνημα Δημοκρατίας. Οι Ζωής Κωνσταντοπούλου και Στέφανος Κασσελάκης έχουν δομές που φαίνεται να μην διαφέρουν πολύ μεταξύ τους, και απευθύνονται σε ένα κοινό που αναζητά πρόσωπα με εμπειρία σε «συστημικές» θέσεις, υποσχόμενοι άμεση επαφή με την κοινωνία.
Η Νέα Αριστερά έχει πιο παραδοσιακό αριστερό προφίλ, με την παρουσία υπουργών της περιόδου 2015-2019. Θα φανεί αν αυτή η ισορροπία θα τους εξασφαλίσει είσοδο στη Βουλή στις επόμενες εκλογές.
Η αφύπνιση των απομακρυσμένων ψηφοφόρων
Ο πραγματικός νικητής στον κεντροαριστερό χώρο θα είναι αυτός που θα επανενώσει τους προοδευτικούς ψηφοφόρους με την κάλπη. Δηλαδή, θα πρέπει να πείσει ότι υπάρχει ελπίδα για αλλαγή και ότι η κυριαρχία της ΝΔ δεν είναι μονόδρομος. Η δεξαμενή αυτή περιλαμβάνει το 40% του ΠΑΣΟΚ του 2009 και το 35% που ψήφισε ΣΥΡΙΖΑ το 2015. Η επιστροφή αυτών των ψηφοφόρων μπορεί να επηρεάσει σημαντικά το εκλογικό αποτέλεσμα.
Αν και η επανενεργοποίηση αυτών των παλιών ψηφοφόρων μπορεί να φαίνεται δύσκολη, η ενίσχυση κομματικών δομών με νέα πρόσωπα, κυρίως από νεότερες ηλικιακές ομάδες, μπορεί να ανοίξει δρόμους για την προσέλκυση νέων ψηφοφόρων που είναι απογοητευμένοι και επιλέγουν την αποχή ή ακόμα και τιμωρητικές επιλογές.
Η συνεννόηση και τα συνέδρια της άνοιξης
Αν γυρνούσαμε πίσω στον μήνα μετά τις ευρωεκλογές, θα βλέπαμε ότι το κύριο θέμα στην Κεντροαριστερά ήταν η πιθανότητα συνεργασίας των προοδευτικών δυνάμεων. Σήμερα, αυτή η προοπτική φαίνεται να έχει υποχωρήσει, καθώς η αυτονομία του ΠΑΣΟΚ είναι ξεκάθαρη, με τις δημοσκοπήσεις να δείχνουν απόσταση που δεν επιδέχεται αμφισβήτησης. Η διεύρυνση του ΣΥΡΙΖΑ αφορά κυρίως πρόσωπα και κινήματα που δεν περιλαμβάνουν το ΠΑΣΟΚ.
Ωστόσο, το θέμα των συνεργασιών αναμένεται να τεθεί από τα δύο κόμματα στα συνέδρια που προγραμματίζουν για την άνοιξη. Το ΠΑΣΟΚ έχει ήδη απευθύνει προσκλητήριο στις «υγιείς δυνάμεις» του χώρου, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ μιλάει για διεύρυνση που αφορά όλους όσους απογοητεύτηκαν από το παρελθόν και θεωρούν τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ σπίτι τους, χωρίς προϋποθέσεις.
Η ανάγκη για διαύλους επικοινωνίας μεταξύ των κομμάτων είναι προφανής, αλλά η κεντρική γραμμή δεν δείχνει να αλλάζει τουλάχιστον μέχρι να προκύψουν διαφορετικά αποτελέσματα από τις δημοσκοπήσεις.
