Ένα πέπλο μυστηρίου καλύπτει την ηλεκτρική διασύνδεση μεταξύ Αθήνας και Λευκωσίας. Οι διαπραγματεύσεις που πραγματοποιήθηκαν στην κυπριακή πρωτεύουσα την Τρίτη διεξήχθησαν με μεγάλη μυστικότητα, με τις πληροφορίες να διαρρέουν σταδιακά.
Αυτό το γεγονός έχει προκαλέσει σενάρια και έχει εντείνει τις αμφιβολίες, ενώ η καχυποψία κυριαρχεί, καθώς πολλοί πιστεύουν ότι η καθυστέρηση οφείλεται στην Τουρκία.
Παρά τις δηλώσεις της Αθήνας και της Λευκωσίας ότι οι συζητήσεις συνεχίζονται, οι Μητσοτάκης και Χριστοδουλίδης δεν φαίνεται να είναι αποφασισμένοι να προχωρήσουν δυναμικά στην υλοποίηση του έργου.
Σύμφωνα με κυβερνητικές διαρροές, οι δύο πλευρές φαίνεται να «κολλάνε» στο οικονομικό σκέλος της συμφωνίας, ενώ ο παράγοντας Τουρκία έχει επισκιάσει τον διάλογο και έχει εντείνει τη φοβία των δύο πλευρών.
Αλήθεια πρώτη: Με τη στήριξη ΗΠΑ και Ισραήλ
Η ηλεκτρική διασύνδεση μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου είναι προτεραιότητα για τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ.
Μόλις χθες, η ισραηλινή κυβέρνηση δήλωσε ότι το έργο της διασύνδεσης είναι «κορυφαία προτεραιότητα», ενώ και οι Αμερικανοί στέλνουν μηνύματα για άμεση υλοποίηση.
Η κυπριακή κυβέρνηση δέχεται πιέσεις από το Ισραήλ για διευκόλυνση της υλοποίησης του έργου, καθώς το καλώδιο θα συνδέει την ηπειρωτική Ευρώπη με τη Μέση Ανατολή, με την κατάληξη του να είναι στο Ισραήλ.
Η Αμερικανίδα πρέσβειρα στην Κύπρο, Τζούλι Φίσερ, υπογράμμισε τη σημασία του Great Sea Interconnector, λέγοντας ότι «τώρα είναι η στιγμή να δράσουμε». Ωστόσο, οι δηλώσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη δείχνουν ότι τόσο η Αθήνα όσο και η Λευκωσία κολλάνε το έργο λόγω οικονομικών κωλυμάτων.
Αλήθεια δεύτερη: Ενεργειακή αυτονομία με υψηλό κόστος
Μέσω του Great Sea Interconnector, η Ελλάδα και η Κύπρος θα αποκτήσουν πρόσβαση σε φθηνό ηλεκτρικό ρεύμα. Αν και το κόστος του έργου φτάνει τα 1,9 δισ. ευρώ, οι ειδικοί εκτιμούν ότι θα προσφέρει οικονομικά οφέλη και θα ενισχύσει τη γεωπολιτική θέση των χωρών.
Ειδικότερα, αν το έργο προχωρήσει, θα σπάσει την ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου και θα βελτιώσει τη θέση της στην περιοχή, ενώ θα μειώσει την τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος για τους πολίτες.
Το έργο έχει ήδη εξασφαλίσει χρηματοδότηση 657.000.000 ευρώ από τον CEF (Connecting Europe Facility), και η κυπριακή κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να χρηματοδοτήσει το έργο με 25.000.000 ευρώ ετησίως από το 2025 έως το 2030, συνολικά 125.000.000 ευρώ.
Αλήθεια τρίτη: Η τουρκική αντίδραση και οι αποζημιώσεις
Ενώ οι κυβερνήσεις στην Αθήνα και τη Λευκωσία επικεντρώνονται στην οικονομική διάσταση του έργου, ο μεγαλύτερος φόβος είναι η παρέμβαση της Τουρκίας και η αναζωπύρωση της έντασης στην ανατολική Μεσόγειο.
Οι Τούρκοι έχουν δηλώσει ότι οποιαδήποτε συμφωνία που δεν τους περιλαμβάνει είναι μη αποδεκτή.
Κύπριοι αξιωματούχοι εκτιμούν ότι ο κίνδυνος παρέμβασης της Τουρκίας είναι μεγάλος και ότι δεν προστατεύονται τα συμφέροντα της Κύπρου σε περίπτωση ανατροπών που προέρχονται από την Τουρκία. Η παράγραφος 25 της συμφωνίας δίνει δικαιώματα διεκδίκησης αποζημιώσεων «εκατομμυρίων ευρώ» στον ΑΔΜΗΕ και τη γαλλική εταιρεία Nexans, υπεύθυνη για την κατασκευή του καλωδίου.
Αλήθεια τέταρτη: Η Άγκυρα θέλει συμμετοχή
Η Τουρκία επιθυμεί να συμμετάσχει στο έργο και αυτό δεν το κρύβει. Οι ακριβείς προθέσεις της είναι δύσκολο να εντοπιστούν, καθώς το ανατολίτικο παζάρι της Άγκυρας έχει ήδη ξεκινήσει.
Οι προθέσεις έγιναν σαφείς την περασμένη εβδομάδα στα Κατεχόμενα, όταν οι Γιλμάζ και Τατάρ έκαναν δηλώσεις σχετικά με τις τουρκικές προθέσεις. Ο Γιλμάζ ανέφερε ότι οι μελέτες για το υποθαλάσσιο καλώδιο που θα συνδέει τα Κατεχόμενα με την Τουρκία θα ολοκληρωθούν σύντομα.
Ο Ερσίν Τατάρ δήλωσε ότι η σύνδεση της νότιας Κύπρου με την Ελλάδα μέσω καλωδίου είναι παράλογη λόγω του κόστους και των τεχνικών δυσκολιών, προτείνοντας ότι ένα διασυνδεδεμένο σύστημα μέσω Τουρκίας είναι πιο οικονομικό και εφικτό.
«Η απόσταση από την Τουρκία είναι μόλις 60 χιλιόμετρα και το βάθος της θάλασσας είναι περίπου 1.000 μέτρα. Έτσι, η λογική είναι να γίνει μια σύνδεση μέσω της Τουρκίας» είπε.
Συνάντηση Χριστοδουλίδη – Μητσοτάκη στο Μέγαρο Μαξίμου
Σε λιγότερο από πέντε ημέρες, ο Νίκος Χριστοδουλίδης θα επισκεφθεί την Αθήνα για να συναντήσει τον Κυριάκο Μητσοτάκη, ώστε να ληφθούν αποφάσεις σε επίπεδο κορυφής.
Οι προβλέψεις είναι αβέβαιες, αλλά οι δύο ηγέτες θα πρέπει να αποφασίσουν αν θα προχωρήσουν, ξεπερνώντας τον φόβο της Τουρκίας, ή αν για άλλη μια φορά ο φόβος θα επηρεάσει την εξωτερική πολιτική των δύο χωρών.
*πηγή: εφημερίδα «δημοκρατία»
