Η αντίστροφη μέτρηση για τη συνάντηση Γεραπετρίτη – Φιντάν στην Αθήνα στις 8 Νοεμβρίου έχει ξεκινήσει, με τη συγκεκριμένη συνάντηση να θεωρείται κρίσιμη για την κατεύθυνση του ελληνοτουρκικού διαλόγου. Παρά τις προσδοκίες, η Αθήνα φαίνεται να κρατά χαμηλά τον πήχη.
Διπλωματικές πηγές επισημαίνουν ότι στη συνάντηση δεν θα ανοίξουν χάρτες σχετικά με τα ελληνοτουρκικά ζητήματα.
Προετοιμασία και Προσδοκίες
Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών έχει τονίσει επανειλημμένα ότι οι δύο ΥΠΕΞ έλαβαν εντολή στη Νέα Υόρκη τον Σεπτέμβριο να διερευνήσουν τη δυνατότητα εύρεσης κοινού εδάφους για να προχωρήσουν σε πιο ουσιαστικές συζητήσεις σχετικά με την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ. Ωστόσο, όπως σημειώνει, «δεν είμαστε ακόμα εκεί» και βρισκόμαστε σε ένα «προκριματικό» στάδιο που αφορά τις αρχές της συζήτησης.
Η ελληνική διπλωματία προετοιμάζει όλα τα σενάρια για την επικείμενη συνάντηση, με διπλωματικές πηγές να τονίζουν ότι η έκβαση μπορεί να έχει δύο βασικές παραλλαγές. Η πρώτη, αν και με λιγότερες πιθανότητες, είναι να αποτελέσει η συνάντηση μια ιστορική στιγμή, εφόσον υπάρξει συμφωνία για ένα κοινό πλαίσιο σχετικά με την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ.
Μια τέτοια εξέλιξη θα σήμαινε ότι η Τουρκία αποδέχεται να συζητήσει στο πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου και του Δικαίου της Θάλασσας τη μοναδική διαφορά που αναγνωρίζει η Ελλάδα, δηλαδή την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ.
Αν αυτή η προσδοκία δεν εκπληρωθεί, η Τουρκία μπορεί να προβάλλει μια σειρά διεκδικήσεων που για την Αθήνα συνιστούν κόκκινες γραμμές, με αποτέλεσμα ο διάλογος να διακοπεί και να συνεχιστούν οι διαβουλεύσεις χαμηλής ατζέντας για τη διατήρηση ανοιχτών διαύλων επικοινωνίας.
Από τη συνάντηση Γεραπετρίτη – Φιντάν, η οποία έχει και προπαρασκευαστικό χαρακτήρα για τη συνάντηση κορυφής Μητσοτάκη – Ερντογάν τον Ιανουάριο στην Άγκυρα, θα καθοριστεί σε μεγάλο βαθμό και το περιεχόμενο της ατζέντας των δύο ηγετών.
Επιπλέον, αναμένεται ότι από τη συνάντηση των δύο ΥΠΕΞ θα προκύψει και ο οδικός χάρτης των τριών πυλώνων διαλόγου: του Πολιτικού Διαλόγου, της Θετικής Ατζέντας και των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης.
Διπλωματικές πηγές τονίζουν ότι, ακόμη και αν υπάρξει συμφωνία για κοινό τόπο στο ζήτημα της οριοθέτησης τον Νοέμβριο, δεν θα πρέπει να αναμένονται συγκεκριμένοι αριθμοί ναυτικών μιλίων, καθώς αυτό θα σηματοδοτούσε το τέλος της διαδικασίας και όχι την αρχή της. Χάρτες δεν θα ανοίξουν στη συνάντηση της Αθήνας.
Προβλήματα και Εμπόδια
Αξιολογώντας το κλίμα ενόψει της συνάντησης, δεν φαίνονται σημαντικά περιθώρια για πρόοδο. Οι πρόσφατες δηλώσεις του Ερντογάν για «ολιστική προσέγγιση στο Αιγαίο» και του Φιντάν για «σύνολο προβλημάτων» μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας δεν δημιουργούν θετικό κλίμα για τη συζήτηση περί οριοθέτησης υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ.
Η κατάσταση επιδεινώθηκε από δύο τουρκικές αντι-NAVTEX που εκδόθηκαν πρόσφατα, οι οποίες αναφέρονται σε έρευνες ελληνικού σκάφους μεταξύ Λέσβου, Χίου και Σάμου, υποδεικνύοντας ότι «οποιεσδήποτε ενέργειες στη συγκεκριμένη περιοχή πρέπει να γίνονται σε συντονισμό με τις τουρκικές Αρχές», εγείροντας ζητήματα τουρκικής υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο.
