Υπήρξε μια στιγμή που προσπαθήσαμε να αλλάξουμε τον δημόσιο λόγο, ώστε να γίνει πιο συμπεριληπτικός και λιγότερο προσβλητικός. Αυτή η προσπάθεια συνέβη κατά τη διάρκεια μιας ταραγμένης περιόδου, ειδικά μετά από πολλές καταγγελίες για σεξουαλική βία και βιασμούς σε λαμπερούς χώρους όπως το θέατρο, το Χόλιγουντ και τον αθλητισμό. Ήταν απαραίτητο να εκφραστεί η δυσαρέσκεια με τρόπο που να δικαιώνει τα θύματα.
Η αποδυνάμωση ενός κινήματος
Το κίνημα #metoo προσέφερε μια σπουδαία ευκαιρία, κυρίως για τις λευκές και σχετικά ισχυρές γυναίκες. Γνωρίζουμε πώς λειτουργεί ο κόσμος των διακρίσεων, αλλά η ευκαιρία αυτή ήταν σημαντική. Όταν μια κοινωνική ομάδα αποκτά ευκαιρίες, ανοίγονται δρόμοι για περισσότερες.
Το #metoo κατάφερε να μετατοπίσει την ατζέντα της δημόσιας συζήτησης. Προσπαθήσαμε να γίνουμε πιο προσεκτικοί, αλλά οι θύτες αποδείχθηκαν ισχυροί και επώνυμοι άντρες, όπως ο σημερινός πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ. Αυτοί οι ισχυροί άντρες έχουν επίσης ισχυρούς φίλους και, ενώ δεν πρέπει να θεωρούμε ότι όλοι οι άντρες είναι κακοποιητές, οι περιπτώσεις που εμπλέκονται άτομα με εξουσία δημιουργούν σοβαρά προβλήματα, κυρίως λόγω χρημάτων και κοινωνικής θέσης.
Η αντίδραση από την πλευρά αυτών των αντρών ήταν ότι τα θύματα ψεύδονται, ή ότι έχουν “πάθη”. Σύντομα, η σοβαρότητα των καταγγελιών υποβαθμίστηκε, με την ιδέα ότι ο βιασμός δεν ισοδυναμεί με δολοφονία. Ωστόσο, η κατάσταση επιδεινώθηκε με την αύξηση των γυναικοκτονιών, κάτι που έγινε ακόμα πιο ανησυχητικό.
Ακόμη πιο συντηρητικά
Τα τελευταία τέσσερα χρόνια, διεθνώς έχουν συμβεί πολλά γεγονότα. Στις ΗΠΑ, η δολοφονία του Τζωρτζ Φλόιντ το Μάιο του 2020 αποκάλυψε τις βαθιές ρίζες του ρατσισμού. Ταυτόχρονα, στην Ευρώπη, η καραντίνα και η κρίση με τους πρόσφυγες δημιούργησαν έναν νέο εχθρό. Ενώ η επιστημονική κοινότητα αντέτεινε ότι οι πρόσφυγες δεν φέρνουν τον COVID-19, η ακροδεξιά κέρδισε έδαφος.
Η πανδημία υπήρξε γόνιμο έδαφος για την ανάπτυξη της μισαλλοδοξίας. Στην Ελλάδα, η ενδοοικογενειακή βία αυξήθηκε δραματικά κατά τη διάρκεια της καραντίνας, με τις καταγγελίες να υπερδιπλασιάζονται. Αυτή η αύξηση δεν συνέβη τυχαία, αλλά ήταν το αποτέλεσμα μιας κοινωνίας που ήδη είχε προετοιμαστεί να θεωρεί τα θύματα του #metoo “φτηνές” ή “ψεύτρες”.
Οι υπερβολικές φεμινίστριες
Ένα από τα αρνητικά αποτελέσματα του #metoo ήταν η ισοπέδωση της έννοιας του φεμινισμού. Υπάρχουν διάφορα ρεύματα στον φεμινισμό, όπως ο αστικός και ο ριζοσπαστικός, με διαφορετικούς στόχους. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια του #metoo, η έννοια του φεμινισμού αποϊδεολογικοποιήθηκε. Ήταν πιο εύκολο να δηλώνει κανείς ότι είναι φεμινίστρια, αλλά πιο δύσκολο να κατανοήσει τι σημαίνει αυτό πραγματικά.
Η ανάγκη για ασφάλεια είναι ένα κυρίαρχο αίτημα, αλλά απαιτεί επίσης καλύτερους μισθούς και μεγαλύτερη εκπροσώπηση. Δυστυχώς, τα παραδοσιακά αιτήματα του φεμινιστικού κινήματος δεν κυριάρχησαν στη συζήτηση, η οποία έχει μετατοπιστεί από τις μαζικές καταγγελίες στο ερώτημα αν υπάρχει ισότητα.
Η απάντηση είναι ότι δεν υπάρχει ισότητα. Αυτό το αποδεικνύουν πολλές έρευνες. Η αύξηση της έμφυλης βίας και των γυναικοκτονιών είναι κοινωνικό γεγονός, όπως επισημαίνουν οι Αρχές και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. Ωστόσο, πολλές γυναίκες που διεκδικούν τα δικαιώματά τους χαρακτηρίζονται ως “υπερβολικές φεμινίστριες”.
Φταίει η “woke agenda”;
Η “woke agenda” αναφέρεται ειρωνικά στο ευρύτερο κίνημα για τα δικαιώματα των γυναικών, των αναπήρων, των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων και των μειονοτήτων. Το πρόβλημα είναι η αποϊδεολογικοποίηση του κινήματος. Πριν από μια δεκαετία, οι άνθρωποι διεκδικούσαν μαζικά στους δρόμους, ενώ σήμερα το #metoo είναι κυρίως διαδικτυακό.
Στα κοινωνικά δίκτυα, οι απόψεις μπορεί να είναι ακραίες και συχνά προσωπικές, χωρίς να έχουν βάθος ή πολιτική συγκρότηση. Αυτή η αποπολιτικοποίηση οδηγεί σε διαστρεβλώσεις που χρησιμοποιούνται εναντίον των γυναικών και άλλων ευάλωτων ομάδων.
Η πολιτική ορθότητα απέτυχε γιατί οι άνθρωποι δεν έγιναν πραγματικά αντισεξιστές ή ρατσιστές. Χωρίς πολιτική συγκρότηση, οι προσπάθειες για αλλαγή δεν μπορούν να επιτύχουν. Στην εποχή μας, ζούμε σε έναν κόσμο γεμάτο προκλήσεις και ανισότητες, και η ανάγκη για συλλογική δράση είναι πιο επιτακτική από ποτέ.
