Καθώς το μεταναστευτικό ζήτημα ασκεί αυξανόμενη πίεση στη χώρα και στα νησιά, απειλώντας να εξελιχθεί σε μια νέα «τέλεια καταιγίδα», οι τοπικές κοινωνίες είναι ήδη σε αναστάτωση. Εν τω μεταξύ, ο Πρόεδρος της Γερμανίας, κ. Σταϊνμάιερ, αφιέρωσε αρκετές ώρες από την επίσκεψή του στην Αθήνα στη δομή μεταναστών της Μαλακάσας, συνοδευόμενος από δημοσιογράφους.
Αξιοσημείωτο είναι ότι δεν υπήρξε επίσημη αναφορά από την ελληνική κυβέρνηση σχετικά με την «ατζέντα» του μεταναστευτικού που θα περιλάμβανε η πρόσκληση του Γερμανού Προέδρου. Ωστόσο, το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου είχε προετοιμαστεί για την «ξενάγηση».
Την ίδια ημέρα, ενημερωθήκαμε από τα γερμανικά ΜΜΕ για τη σοβαρότητα των θεμάτων που έφερε ο Γερμανός Πρόεδρος στην Αθήνα. Το κρατικό ραδιόφωνο Deutschlandfunk, που εκπροσωπεί τις επίσημες θέσεις της γερμανικής κυβέρνησης, ανέφερε: «Ο αριθμός των προσφύγων που φτάνουν στα ελληνικά νησιά μέσω της Μεσογείου έχει αυξηθεί. Η γερμανική συζήτηση για την επιστροφή μεγάλου αριθμού προσφύγων στις χώρες όπου πρωτοπάτησαν στην ΕΕ έχει προκαλέσει εκνευρισμό στην Αθήνα». Σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ, αυτές οι χώρες είναι υπεύθυνες για τις διαδικασίες ασύλου. Αυτή η ανακοίνωση δεν ακούστηκε ποτέ επίσημα στην Ελλάδα.
Μετά την επίσκεψή του στη Μαλακάσα, η μοναδική επίσημη δήλωση του κ. Σταϊνμάιερ ήταν προσεκτικά διατυπωμένη, ώστε να μεταφέρει ένα σαφές μήνυμα. Κατά τη διάρκεια της διαμαρτυρίας των μεταναστών που ζητούσαν «ταυτότητα, ταυτότητα – Γερμανία, Γερμανία», ο κ. Σταϊνμάιερ κάλεσε τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να μην κλείσουν τα σύνορά τους, προσθέτοντας: «Κατανοούμε την κατάσταση, αλλά θα πρέπει να μειώσουμε τον αριθμό των αφίξεων σε σύγκριση με τα τελευταία χρόνια».
Η πολιτική που προωθεί τη μείωση των μεταναστευτικών ροών προς τις ευρωπαϊκές χώρες περιλαμβάνει την επιστροφή των μεταναστών στις χώρες όπου «πρωτοπάτησαν στο έδαφος της ΕΕ», όπως τόνισε το γερμανικό ραδιόφωνο. Αυτό σημαίνει ότι οι πρόσφυγες θα επιστρέφουν στην Ελλάδα και την Ιταλία.
Μέχρι πρόσφατα, η ελληνική κυβέρνηση διαβεβαίωνε ότι δεν υπάρχει θέμα επιστροφών από τη Γερμανία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Οι αρμόδιοι υποστήριξαν ότι η χωρητικότητα των υπαρχόντων δομών έχει φτάσει το 60%, ενώ οι ροές συνεχίζουν να αυξάνονται λόγω της κρίσης στη Μέση Ανατολή.
Η δημιουργία νέων δομών θα προκαλέσει σίγουρα αντιδράσεις από τις τοπικές κοινωνίες. Ωστόσο, φαίνεται ότι το σχέδιο για την ανέγερση της μεγάλης υπερδομής στη Βάστρια της Λέσβου προχωρά γρήγορα, αν και είναι ένα ζήτημα που αναμένεται να προκαλέσει έντονες κοινωνικές αντιδράσεις.
Η επίσημη ανακοίνωση της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου
Την ώρα που η ηγεσία του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου περιόδευε στη Μαλακάσα με τον κ. Σταϊνμάιερ, το Γραφείο Περιφερειάρχη Βορείου Αιγαίου, Κώστα Μουτζούρη, εξέδιδε μια κατηγορηματική ανακοίνωση, εκφράζοντας ένα ηχηρό «ΟΧΙ»: «Ο Περιφερειάρχης επανέλαβε την άκαμπτη στάση της Περιφερειακής Αρχής σχετικά με τις δομές σε Λέσβο και Χίο, τονίζοντας ότι η Βάστρια αποτελεί κόκκινη γραμμή. Ζήτησε από την Γενική Γραμματέα Υποδοχής Αιτούντων Άσυλο, κ. Δήμητρα Λυγούρα, να μεταφέρει την αντίθεση των νησιωτών προς τη λειτουργία των δομών στα νησιά του Βορείου Αιγαίου».
Η χρονική συγκυρία της ανακοίνωσης ήταν εντυπωσιακή. Η Βάστρια ετοιμάζεται να υποδεχτεί δεκάδες χιλιάδες μετανάστες, παρακάμπτοντας μάλιστα και το Συμβούλιο της Επικρατείας, όπως κατήγγειλε ο νομικός σύμβουλος της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου. Επιπλέον, η κατασκευή της υπόκειται σε «νομικές δεσμεύσεις» προς την ΕΕ, καθώς έχει λάβει χρηματοδότηση 72 εκατομμυρίων ευρώ για την ανέγερσή της.
Ενδεικτικό είναι ότι την προηγούμενη της επίσκεψης του κ. Σταϊνμάιερ στην Αθήνα, η Γενική Γραμματέας κ. Λυγούρα είχε μεταβεί στη Λέσβο ως εκπρόσωπος της κυβέρνησης για τους εορτασμούς της Εθνικής επετείου. Την ώρα που εκδόθηκε η ανακοίνωση από τον Κώστα Μουτζούρη, η κ. Λυγούρα είχε επιστρέψει στην Αθήνα και συνόδευε τον κ. Σταϊνμάιερ στη Μαλακάσα. Η «Εστία της Κυριακής» προσπάθησε να επικοινωνήσει μαζί της, αλλά δεν έλαβε απάντηση.
Αντίθετα, ο Περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου επιβεβαίωσε το πνεύμα της ανακοίνωσης, δηλώνοντας: «Είπα στην κ. Λυγούρα ότι έχω επιρροή στην κοινότητα, και η θέση μου για το μεταναστευτικό είναι σταθερή και αμετάβλητη. Ζήτησα να το μεταφέρει στον υπουργό. Θα φτάσουμε στα όρια».
