Η χθεσινή απόφαση της Οικονομικής Εισαγγελίας να άρει την προστασία δύο εναπομεινάντων προστατευόμενων μαρτύρων στο σκάνδαλο Novartis είναι πραγματικά πρωτοφανής. Στη χώρα μας, το σκάνδαλο αυτό έχει χαρακτηριστεί ως «σκευωρία» Novartis. Οι εισαγγελικές αρχές αποφάσισαν να αποχαρακτηρίσουν τους μάρτυρες «Μάξιμο Σαράφη» και «Αικατερίνη Κελέση», αφαιρώντας τους τη δυνατότητα προστασίας, γεγονός που εγείρει σοβαρά ερωτήματα για την αξιοπιστία του θεσμού των προστατευόμενων μαρτύρων στην Ελλάδα. Αυτή η απόφαση στέλνει ένα ανησυχητικό μήνυμα σε όσους σκέφτονται να καταγγείλουν υποθέσεις διαφθοράς στο μέλλον, καθώς καθιστά σαφές ότι οι μάρτυρες δεν θα έχουν καμία νομική προστασία.
Μάλιστα, λίγες ώρες μετά την ανακοίνωση της απόφασης, πολλά μέσα ενημέρωσης δημοσίευσαν έγγραφο της Οικονομικής Εισαγγελίας που αποκάλυπτε τα πραγματικά ονόματα των προστατευόμενων μαρτύρων. Αυτό έχει δημιουργήσει την αίσθηση ότι έχει στηθεί μια καλοσχεδιασμένη καμπάνια «διαπόμπευσης» των ανθρώπων που αποκάλυψαν πληροφορίες για ένα από τα μεγαλύτερα οικονομικά σκάνδαλα της χώρας. Είναι ενδιαφέρον ότι, ενώ στην Ελλάδα οι μάρτυρες αυτοί αντιμετωπίζουν κίνδυνο, το αμερικανικό δημόσιο έχει ήδη εισπράξει 310.000.000 δολάρια από τη Novartis για αθέμιτες πρακτικές που σχετίζονται με τη διαφθορά.
Η απόφαση για τον αποχαρακτηρισμό των δύο μαρτύρων προήλθε από εισήγηση της επίκουρης εισαγγελέως Ελένης Παπαδοπούλου. Αυτή η απόφαση έγινε δεκτή και ακολούθησε την υποβολή αιτημάτων αποχαρακτηρισμού από πολιτικά πρόσωπα όπως οι Ανδρέας Λοβέρδος, Γιάννης Στουρνάρας, Άδωνις Γεωργιάδης και ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς. Αυτό σημαίνει ότι αυτοί και άλλοι πολιτικοί που σχετίστηκαν με το σκάνδαλο Novartis έχουν το δικαίωμα να προσφύγουν σε αστικά και ποινικά δικαστήρια κατά των μαρτύρων, διεκδικώντας καταδίκες και αποζημιώσεις.
Αξιοσημείωτο είναι ότι οι δικογραφίες που είχε σχηματίσει η πρώην εισαγγελέας Διαφθοράς Ελένη Τουλουπάκη αφορούσαν συνολικά 10 πολιτικά πρόσωπα της περιόδου 2006-2015, συμπεριλαμβανομένων των πρώην πρωθυπουργών και υπουργών που φέρονται να εμπλέκονται σε δωροληψίες από τη Novartis. Οι κατηγορίες περιλάμβαναν δωροληψία, παθητική δωροδοκία και απιστία.
Η απόφαση αυτή ήρθε μετά την ψήφο τροποποιήσεων στον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, που επιτρέπει στους εισαγγελείς να επαναξιολογούν τη σκοπιμότητα και την αναγκαιότητα των μέτρων προστασίας. Αυτό σημαίνει ότι οι εισαγγελικές αρχές έχουν πλέον τη δυνατότητα να τροποποιούν ή να ανακαλούν την προστασία των μαρτύρων όποτε κρίνουν ότι οι λόγοι επιβολής της έχουν εκλείψει.
Η χθεσινή εξέλιξη μπορεί να θεωρηθεί ως το χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου για τον θεσμό των προστατευόμενων μαρτύρων στην Ελλάδα. Ο Γιώργος Φλωρίδης, υπουργός Δικαιοσύνης, είχε δηλώσει το περασμένο καλοκαίρι ότι η «σκευωρία» Novartis ήταν μια οργανωμένη προσπάθεια κατάλυσης της δημοκρατίας. Ωστόσο, στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου οι μάρτυρες κρίθηκαν αξιόπιστοι, η δημοκρατία δεν φαίνεται να απειλήθηκε.
Ο ρόλος του Αμερικανού δικηγόρου και η δυνατότητα πολιτικού ασύλου
Ο Αμερικανός δικηγόρος Στίβεν Κο, που εκπροσωπεί τους Έλληνες προστατευόμενους μάρτυρες, έχει δηλώσει ότι οι πελάτες του μπορούν να ζητήσουν πολιτικό άσυλο στις ΗΠΑ εάν η κατάσταση το απαιτήσει. Σύμφωνα με τη νομοθεσία των ΗΠΑ, οι προστατευόμενοι μάρτυρες που αποκαλύπτουν διαφθορά σε ξένες χώρες και δεν προστατεύονται από την κυβέρνηση της χώρας τους, έχουν το δικαίωμα να ζητήσουν άσυλο. Ο Κο προέτρεψε την ελληνική κυβέρνηση να προστατεύσει τους μάρτυρες και να μην αναγκάζονται να καταφύγουν σε άλλες χώρες για να διασφαλίσουν την ασφάλειά τους.
Το πρόστιμο των $310.000.000
Σχετικά με την υπόθεση στις ΗΠΑ, η Novartis πλήρωσε πρόστιμο 310.000.000 δολαρίων, ένα από τα μεγαλύτερα που έχουν επιβληθεί βάσει του ομοσπονδιακού νόμου για αθέμιτες πρακτικές. Το δικαστικό έγγραφο επιβεβαίωσε ότι η Novartis Hellas παρείχε μίζες σε αξιωματούχους για να επηρεάζουν κυβερνητικές αποφάσεις.
Θεωρητικά, η ελληνική κυβέρνηση είχε καταθέσει αγωγή κατά της Novartis για ηθική βλάβη ύψους 214.000.000 ευρώ, αλλά δεν έχει γίνει γνωστό πού βρίσκεται η διαδικασία αυτή.
Η δικαίωση από τον Άρειο Πάγο
Στο απαλλακτικό βούλευμα του Άρειου Πάγου, που εκδόθηκε τον Ιούνιο του 2022, οι ανώτατοι δικαστές είχαν αναγνωρίσει τη νομιμότητα της προστασίας των μαρτύρων και την αξία των καταθέσεών τους. Είχαν απορρίψει τις αιτιάσεις ότι οι μάρτυρες ενεργούσαν με σκοπό το προσωπικό τους όφελος.
Αντιδράσεις από πολιτικούς
Με την απόφαση της Οικονομικής Εισαγγελίας, οι πολιτικοί που είχαν στραφεί κατά της προστασίας των μαρτύρων, όπως ο Αντώνης Σαμαράς και ο Άδωνις Γεωργιάδης, εκφράζουν τώρα την ικανοποίησή τους. Ο Σαμαράς δήλωσε ότι η απόφαση ανοίγει το δρόμο για την αποκάλυψη της «σκευωρίας» Novartis, ενώ ο Γεωργιάδης υπογράμμισε την ανάγκη να αποκαλυφθούν οι υπεύθυνοι πίσω από τις καταθέσεις των μαρτύρων. Ο Λοβέρδος, από την πλευρά του, δήλωσε ότι νιώθει δικαιωμένος για την εμπιστοσύνη του στη δικαιοσύνη.
Πηγή: Εφημερίδα Δημοκρατία
Διαβάστε ακόμα:
