Ο Κυριάκος Μητσοτάκης υπογράμμισε σε εκδήλωση του υπουργείου Δικαιοσύνης ότι «η δικαιοσύνη είναι όπως το οξυγόνο. Ενώ η παρουσία της μπορεί να μην γίνεται άμεσα αντιληπτή, η απουσία της καθιστά τη ζωή αδύνατη». Η εκδήλωση είχε τίτλο «Ελληνική Δικαιοσύνη: Οι μεγάλες αλλαγές».
Σημείωσε επίσης ότι, όπως το ανθρώπινο σώμα δεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς οξυγόνο, έτσι και η δημοκρατία δεν μπορεί να αναπνεύσει και να εξελιχθεί χωρίς την απονομή δικαίου.
Ο πρωθυπουργός τόνισε ότι η θωράκιση του κράτους δικαίου και ο εκσυγχρονισμός της δικαιοσύνης αποτελούν κεντρικό μέλημα της κυβέρνησης τα τελευταία πέντε χρόνια. Αυτό δεν οφείλεται σε έλλειψη ικανών δικαστών, αλλά στις παθογένειες που ταλανίζουν το συγκεκριμένο πεδίο εδώ και δεκαετίες.
Μητσοτάκης: «Μεγάλη καθυστέρηση»
Στην ομιλία του, ο πρωθυπουργός ανέφερε τρία βασικά ζητήματα: τη μεγάλη καθυστέρηση στην έκδοση τελεσίδικων αποφάσεων, την περιορισμένη ψηφιοποίηση της δικαιοσύνης και την ανάγκη επανακατάρτισης του προσωπικού, καθώς και τα ζητήματα υποδομών.
Από το 2019, η κυβέρνηση έχει προχωρήσει σε 30 σημαντικές θεσμικές μεταρρυθμίσεις, όπως η αναθεώρηση του ποινικού κώδικα. «Αντιμετωπίζουμε λάθη του παρελθόντος, όπως η αυστηρότερη ποινική μεταχείριση των θυτών και η καλύτερη προστασία των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας, με προτεραιότητα στις δίκες», δήλωσε.
Αναφέρθηκε επίσης στα βήματα που γίνονται για την εξωδικαστική επίλυση διαφορών.
Διπλασιασμός δικαστών του πρώτου βαθμού
Ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε ότι «διπλασιάζουμε τους δικαστές του πρώτου βαθμού με τη νέα ενοποίηση των πρωτοδικείων και ειρηνοδικείων, που θα αναλάβουν τις περισσότερες ποινικές και αστικές υποθέσεις. Τα πρώτα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά και θα αξιολογηθούν με την πάροδο του χρόνου».
Επιπλέον, τόνισε ότι είναι παράδοξο να έχουμε διπλάσιους δικαστές ανά κάτοικο σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ενώ οι αποφάσεις εκδίδονται σε χρόνο υπερτριπλάσιο. «Πρέπει να φτάσουμε στον μέσο όρο των κρατών του Συμβουλίου της Ευρώπης για την έκδοση τελεσίδικης απόφασης, δηλαδή λίγο κάτω από τα 2 χρόνια», σημείωσε.
Πόροι από το Ταμείο Ανάκαμψης
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε τη σημασία των πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης, εξασφαλίζοντας συνολικά 220 εκατομμύρια ευρώ για παρεμβάσεις στη δικαιοσύνη, που θα μεταφραστούν σύντομα σε μια νέα πραγματικότητα που θα προστατεύει καλύτερα τον πολίτη και θα εγγυάται την ασφάλεια δικαίου.
Αναφέρθηκε στην ανάγκη ολοκλήρωσης ενός ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης δικαστικών υποθέσεων, που θα αναβαθμίσει τη λειτουργία των δικαστηρίων μέσω της χρήσης σύγχρονης τεχνολογίας, όπως τηλεδιασκέψεις και ηλεκτρονικά πινάκια.
«Η τεχνητή νοημοσύνη δεν θα αντικαταστήσει ποτέ την ανθρώπινη κρίση, αλλά μπορεί να είναι ένα σημαντικό εργαλείο που θα επιταχύνει διαδικασίες και θα βελτιώσει την παραγωγικότητα των δικαστών», πρόσθεσε.
Ο πρωθυπουργός μίλησε και για τα ανανεωμένα προγράμματα της εθνικής σχολής δικαστών, που στοχεύουν στην επιμόρφωση των νέων Ειρηνοδικών, ώστε να αποκτούν τις γνώσεις που απαιτούνται για τη σωστή εκδίκαση υποθέσεων α’ βαθμού.
Σχετικά με την πρόοδο στο κράτος δικαίου, ανέφερε ότι η ετήσια έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναγνωρίζει τη βελτίωση, περιορίζοντας σε μόλις τέσσερις τις συστάσεις της, λιγότερες από εκείνες που έχουν άλλες 18 χώρες-μέλη.
Δικαστές και επιλογή ηγεσίας
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης επισήμανε ότι η συμμετοχή των δικαστών στην επιλογή της ηγεσίας τους είναι μια σημαντική παρέμβαση, που αναγνωρίζεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως «παρέμβαση σταθμός» για την πρόοδο της χώρας.
Αναφέρθηκε επίσης στη δικαστική αστυνομία που θα λειτουργήσει το 2024, τονίζοντας ότι η Ελλάδα προχωρά με γρήγορους ρυθμούς στον τομέα της δικαιοσύνης, απαντώντας στις στρεβλές εικόνες που προβάλλει η αντιπολίτευση.
«Δεν ισχυρίζομαι ότι όλα γίνονται άψογα. Πρέπει να είμαστε αυστηροί με τους εαυτούς μας για να βελτιωνόμαστε. Ας μην ξεχνάμε από πού ξεκινήσαμε πριν από πέντε χρόνια και πού βρισκόμαστε σήμερα. Η πορεία έχει αδυναμίες, αλλά και πολλές γενναίες μεταρρυθμίσεις. Δημοκρατία σημαίνει εμπιστοσύνη στους θεσμούς και στη δικαιοσύνη», κατέληξε ο πρωθυπουργός.
