Ο πρώην πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου υπογράμμισε τη σημασία της ένταξης της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, χαρακτηρίζοντάς την ως ένα κομβικό σημείο που καθιστά την Ελλάδα πρωταγωνιστή στη διεθνή σκηνή. Η δήλωση έγινε κατά την ομιλία του στο συνέδριο «Μεταπολίτευση 1974-2024: 50 Χρόνια Ελληνική Εξωτερική Πολιτική», που διοργανώθηκε στις 12 και 13 Δεκεμβρίου από το Συμβούλιο Διεθνών Σχέσεων, το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών και την εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ.
Στην ομιλία του, ο κ. Παπανδρέου αναφέρθηκε στην εξωτερική πολιτική ως μια πράξη ευθύνης, στενά συνδεδεμένη με την ιστορία και την ταυτότητα κάθε λαού. Επισήμανε ότι οι ιστορικές εμπειρίες ενός έθνους διαμορφώνουν το αφήγημά του και επηρεάζουν τις πολιτικές επιλογές του. «Η πρώτη μεταπολιτευτική περίοδος στην Ελλάδα», είπε, «ξεκινά με ανοιχτές πληγές που τραυματίζουν τον ελληνικό λαό, όπως το πραξικόπημα του 1967 και η κατάργηση της δημοκρατίας, που οδήγησε τελικά στον διαμελισμό της Κύπρου». Για το ΠΑΣΟΚ, η Μεταπολίτευση δεν ήταν το τέλος μιας παρένθεσης, αλλά η αρχή ενός νέου αγώνα για την απεξάρτηση από ξένες επιρροές και την εμβάθυνση της Δημοκρατίας.
Η σημασία της Μεταπολίτευσης
Ο Γιώργος Παπανδρέου τόνισε ότι η Μεταπολίτευση είναι η αρχή της απεξάρτησης από ένα κατεστημένο, με συμμετοχή σε διεθνή προοδευτικά κινήματα και ανάπτυξη στρατηγικών συμμαχιών που βελτίωσαν τη θέση της Ελλάδας στον κόσμο. «Η Δημοκρατία και η ειρήνη είναι ζωτικές προϋποθέσεις για την ασφάλεια και την ευημερία του ελληνικού λαού», πρόσθεσε, υπογραμμίζοντας ότι η διακυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ έθεσε τις βάσεις για μια ισχυρή και αυτοδύναμη Ελλάδα.
Ο κ. Παπανδρέου αναφέρθηκε στη Νέα Δημοκρατία, λέγοντας ότι για αυτήν η Μεταπολίτευση σηματοδοτεί κυρίως την αποκατάσταση της Δημοκρατίας και την επιστροφή στην Ευρώπη με την ένταξη στην ΕΟΚ, θεωρώντας τη δικτατορία ως ένα κακό διάλειμμα στην πορεία της χώρας.
Διαφορετικά πολιτικά ρεύματα
Στην ομιλία του, ο πρώην πρωθυπουργός επισήμανε τις διαφορές στα πολιτικά ρεύματα της Μεταπολιτευτικής Ελλάδας. Από τη μία, υπάρχει το ρεύμα που υποστηρίζει πελατειακές σχέσεις και αναζητά προστασία από ξένες δυνάμεις, ενώ από την άλλη, το ρεύμα του ΠΑΣΟΚ που επιδιώκει την απελευθέρωση και την αμφισβήτηση του κατεστημένου.
Οι τρεις περίοδοι του ΠΑΣΟΚ
Ο κ. Παπανδρέου διαχώρισε τις αρχές του ΠΑΣΟΚ σε τρεις περιόδους. Κατά την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου, η συμμετοχή της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ δεν εξασφάλισε την ασφάλεια της χώρας, όπως φάνηκε από τη δικτατορία και την κρίση στην Κύπρο. Το ΠΑΣΟΚ υποστήριξε την ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανίας και την αυτονομία στην εξωτερική πολιτική.
Μετά την πτώση του τείχους του Βερολίνου, οι προοπτικές για την Ελλάδα βελτιώθηκαν, με σημαντική στιγμή την επίσκεψη του προέδρου των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον, ο οποίος ζήτησε δημόσια συγγνώμη από τον ελληνικό λαό για τη συμμετοχή των ΗΠΑ στη δικτατορία.
Η τρίτη περίοδος χαρακτηρίζεται από την εξομάλυνση των σχέσεων με τις ΗΠΑ και τη στρατηγική για την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αποσυνδέοντας το Κυπριακό από την ευρωπαϊκή πορεία της.
Η Συμφωνία του Ελσίνκι
Ο κ. Παπανδρέου τόνισε ότι η Συμφωνία του Ελσίνκι ήταν μια νίκη για την Ελλάδα, καθώς η Τουρκία απέτυχε να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή οικογένεια. Η Ευρωπαϊκή Προεδρία του 2003 ήταν αποτέλεσμα μακροχρόνιας στρατηγικής και συνεργασίας με την κοινωνία των πολιτών και τους Έλληνες της Διασποράς.
Ένα άλλο σημαντικό σημείο είναι οι σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας, οι οποίες βελτιώθηκαν μέσω της «διπλωματίας των σεισμών». Αυτές οι διπλωματικές πρωτοβουλίες οδήγησαν σε χρόνια ειρηνικών σχέσεων και αύξηση των εμπορικών συναλλαγών, με τον τουρισμό να ανθεί, ειδικά στο ανατολικό Αιγαίο.
