Ορισμένα γεγονότα είναι τόσο καθοριστικά και σημαντικά που μπορούν να αλλάξουν την ιστορία μιας πόλης ή μιας χώρας. Ένα τέτοιο γεγονός συνέβη στις 8 Οκτωβρίου 1871, όταν μια τεράστια φωτιά ξέσπασε στο Σικάγο, μεταμορφώνοντας την πόλη με τρόπο που πολλοί αναλυτές πιστεύουν ότι, αν δεν είχε συμβεί αυτή η καταστροφή, το Σικάγο δεν θα είχε γίνει η μεγαλούπολη των ΗΠΑ που γνωρίζουμε σήμερα, αλλά θα παρέμενε μια μικρή και αδιάφορη αμερικανική πόλη.
Η ξηρασία και οι ξύλινες κατασκευές
Δύο βασικοί παράγοντες συνέβαλαν στην εκδήλωση αυτής της γιγάντιας φωτιάς. Ο πρώτος ήταν η παρατεταμένη ξηρασία που προηγήθηκε. Για περίπου τρεις μήνες πριν την καταστροφή, η περιοχή του Σικάγο είχε λάβει ελάχιστες βροχοπτώσεις, με τα καταγεγραμμένα στοιχεία να δείχνουν ότι από τον Ιούλιο μέχρι τον Οκτώβριο οι βροχές ήταν σχεδόν ανύπαρκτες.
Ο δεύτερος παράγοντας ήταν η σχεδόν αποκλειστική χρήση ξύλου για την κατασκευή κτιρίων και υποδομών στην πόλη. Τα σπίτια, οι δρόμοι και τα πεζοδρόμια ήταν φτιαγμένα από ξύλο, με τους κανόνες δόμησης να είναι ανύπαρκτοι. Οι πλούσιοι και οι φτωχοί χρησιμοποιούσαν ξυλεία, με τους πλουσιότερους να επιλέγουν καλύτερης ποιότητας ξύλο, αλλά η ευφλεκτότητά του παρέμενε η ίδια.
Αξιοσημείωτο είναι ότι άλλες πόλεις των ΗΠΑ είχαν ήδη αρχίσει να περιορίζουν τη χρήση ξύλου στις κατασκευές τους, όπως η Νέα Υόρκη, η οποία είχε επιβάλει αυστηρότερους κανονισμούς μετά από μια μεγάλη φωτιά το 1835. Αντίθετα, το Σικάγο συνέχιζε να χτίζει με ξύλο, αγνοώντας τα διδάγματα από την ιστορία.
Μια νύχτα πριν την μεγάλη καταστροφή, είχε ξεσπάσει μια μικρότερη φωτιά, αλλά οι πυροσβεστικές δυνάμεις την είχαν περιορίσει γρήγορα. Αυτή η επιτυχία έκανε πολλούς να εφησυχάσουν, πιστεύοντας ότι οι πυροσβέστες θα μπορούσαν να ελέγξουν οποιαδήποτε φωτιά προκύψει.
Στις 8 Οκτωβρίου, μια Κυριακή, σήμανε συναγερμός στην πυροσβεστική του Σικάγο όταν οι πολίτες ανέφεραν φωτιά σε έναν αχυρώνα νοτιοδυτικά της πόλης. Ωστόσο, οι αρχικές πληροφορίες ήταν συγκεχυμένες, με αποτέλεσμα οι πυροσβεστικές δυνάμεις να διασπαστούν και να κινηθούν σε λανθασμένες τοποθεσίες. Αυτό είχε καταστροφικές συνέπειες, καθώς η φωτιά αποδείχτηκε μεγαλύτερη από ότι αρχικά υπολογίστηκε.
Η φωτιά ξεκίνησε από τον αχυρώνα των Patrick και Catherine O’Leary, μια οικογένεια Ιρλανδών μεταναστών. Σύμφωνα με την τότε επικρατούσα άποψη, υπεύθυνη για την εκδήλωση της φωτιάς ήταν μια αγελάδα που έριξε ένα φανάρι στο έδαφος γεμάτο από ξερά χόρτα. Οι πυροσβέστες που έφτασαν δεν κατάφεραν να ελέγξουν την εξάπλωση της φωτιάς, η οποία γρήγορα επεκτάθηκε, καταστρέφοντας τα πάντα στο πέρασμά της.
Μέχρι την επόμενη ημέρα, οι πυροσβεστικές δυνάμεις είχαν περιορίσει κάποιες εστίες, αλλά η φωτιά συνεχώς αναζωπυρωνόταν λόγω της ξηρασίας και της αφθονίας του ξύλου. Ακόμα και το υδραγωγείο της πόλης κάηκε, αφήνοντας τους πυροσβέστες χωρίς πρόσβαση σε νερό. Η φωτιά δημιούργησε το δικό της μικροκλίμα, με ισχυρούς ανέμους να βοηθούν στην εξάπλωσή της σε κτίρια που βρίσκονταν μακριά από το πύρινο μέτωπο.
Τελικά, η βροχή που άρχισε να πέφτει το βράδυ της 9ης Οκτωβρίου προσέφερε ανακούφιση, επιτρέποντας στους πυροσβέστες να θέσουν υπό έλεγχο την πύρινη λαίλαπα. Όταν οι τελευταίες εστίες σβήστηκαν, διαπιστώθηκε ότι η φωτιά είχε καταστρέψει μια περιοχή μήκους έξι χιλιομέτρων και πλάτους ενός χιλιομέτρου, καίγοντας 2000 στρέμματα δάσους, 117 χιλιόμετρα δρόμου και 190 χιλιόμετρα πεζοδρομίου.
Η καταστροφή ήταν τρομακτική: 17.500 κτίρια καταστράφηκαν, με αποτέλεσμα 90.000 κάτοικοι, περίπου το 28% του πληθυσμού, να μείνουν άστεγοι. Περίπου 300 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, αν και μόνο 120 νεκροί βρέθηκαν, καθώς οι υπόλοιποι θεωρήθηκε ότι είχαν αποτεφρωθεί.
Μετά την καταστροφή, ο στρατός των ΗΠΑ επέβαλε στρατιωτικό νόμο στο Σικάγο και ξεκίνησε την ανοικοδόμηση της πόλης. Αυτή τη φορά, επιβλήθηκαν αυστηροί κανονισμοί δόμησης που περιορίζουν τη χρήση ξύλου και ενισχύουν τα μέτρα πυρασφάλειας. Ως αποτέλεσμα, το Σικάγο μεταμορφώθηκε ριζικά, εξελισσόμενο σε μια σύγχρονη μεγαλούπολη.
Όσον αφορά την αγελάδα, αυτή «αθωώθηκε» το 1997, όταν το δημοτικό συμβούλιο της πόλης αποφάσισε ότι δεν υπήρχαν επαρκείς αποδείξεις για την ενοχή της. Οι εφημερίδες της εποχής τη χρησιμοποίησαν ως αποδιοπομπαίο τράγο, εκμεταλλευόμενοι την τότε έντονη αντιμεταναστευτική διάθεση.
Η αλήθεια είναι ότι ποτέ δεν θα μάθουμε με βεβαιότητα τι προκάλεσε τη φωτιά που άλλαξε για πάντα το Σικάγο.
