Το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα χαρακτηρίστηκε από την επιρροή ενός βιβλίου που χρησιμοποιήθηκε από σχεδόν όλες τις οργανώσεις που ασκούσαν ένοπλη πολιτική βία σε διάφορες περιοχές του κόσμου, ιδιαίτερα στην Ευρώπη. Το βιβλίο αυτό είναι το «Εγχειρίδιο του αντάρτη των πόλεων» του Βραζιλιάνου Κάρλος Μαριγκέλα.
Οι οργανώσεις όπως οι «Ερυθρές Ταξιαρχίες», η «Φράξια Κόκκινος Στρατός» και η «ΕΟ 17 Νοέμβρη» αντλούσαν από τις οδηγίες του Μαριγκέλα, ο οποίος περιέγραφε τις υποχρεώσεις και τα καθήκοντα ενός αντάρτη πόλης, συμπεριλαμβανομένων και των μεθόδων αυτοχρηματοδότησης τους. Αυτό σήμαινε ουσιαστικά την «απαλλοτρίωση χρημάτων από τον εχθρό», καθώς οι συμμετέχοντες στις οργανώσεις αυτές συχνά δρούσαν παράνομα και δεν μπορούσαν να εργαστούν νόμιμα.
Μια από τις πιο συνηθισμένες μεθόδους χρηματοδότησης ήταν οι ένοπλες ληστείες τραπεζών. Παρά το γεγονός ότι πολλές οργανώσεις ακολουθούσαν αυτή την πρακτική, ελάχιστες παραδέχθηκαν δημόσια ότι συμμετείχαν σε «απαλλοτριώσεις τραπεζών». Για παράδειγμα, η «17Ν» δεν ανέφερε ποτέ στις προκηρύξεις της τις ληστείες, αν και μία από αυτές, που είχε αιματηρή κατάληξη, αποδείχθηκε καθοριστική για την εξάρθρωση της οργάνωσης 18 χρόνια αργότερα.
Η δολοφονία του Χρήστου Μάτη
Στις 24 Δεκεμβρίου 1984, μια ημέρα γεμάτη γιορτινή ατμόσφαιρα, ο αστυφύλακας Χρήστος Μάτης, ο οποίος υπηρετούσε στην Εθνική Τράπεζα στα Άνω Πετράλωνα, βρισκόταν κοντά στα ταμεία της τράπεζας. Εκείνη την ώρα, κάποιοι άνδρες μπήκαν στο υποκατάστημα, ένας εκ των οποίων φορούσε στολή αστυνομικού και πλησίασε τον Μάτη προσφέροντάς του γλυκά για τη γιορτή του.
Ο Μάτης, ωστόσο, γρήγορα αντιλήφθηκε ότι κάτι δεν πήγαινε καλά, καθώς ο «συναδελφός» του δεν είχε κανένα διακριτικό. Όταν προσπάθησε να πιάσει το υπηρεσιακό του όπλο, ο άνδρας τον χτύπησε στο στομάχι και, στη συνέχεια, ένας άλλος άνδρας τον πυροβόλησε στο κεφάλι. Ο Χρήστος Μάτης σωριάστηκε νεκρός, με τους δράστες να διαφεύγουν αφού άδειασαν τα ταμεία της τράπεζας.
Η αστυνομία ξεκίνησε αμέσως ανθρωποκυνηγητό για τη σύλληψη των δραστών, αρχικά αναζητώντας άτομα του κοινού ποινικού δικαίου. Ωστόσο, αργότερα διαπιστώθηκε ότι το όπλο που χρησιμοποιήθηκε για τη δολοφονία του Μάτη είχε χρησιμοποιηθεί και σε προηγούμενη συμπλοκή με αστυνομικούς. Η σύνδεση με την «17Ν» επιβεβαιώθηκε το 1989, όταν η οργάνωση χρησιμοποίησε το ίδιο όπλο σε επίθεση κατά του εισαγγελέα Κώστα Ανδρουλιδάκη, επιβεβαιώνοντας τις υποψίες ότι η «17Ν» χρηματοδοτούσε τις δραστηριότητές της μέσω ληστειών τραπεζών.
Η εξάρθρωση της «17Ν» και το όπλο του Μάτη
Στις 29 Ιουνίου 2002, μια έκρηξη στα εκδοτήρια της Minoan Flying Dolphins στο λιμάνι του Πειραιά οδήγησε στη σοβαρή τραυματισμένη κατάσταση του Σάββα Ξηρού. Ανάμεσα στα αντικείμενα που βρέθηκαν στη τσάντα του Ξηρού, οι αστυνομικοί εντόπισαν ένα παλιό 38άρι περίστροφο, το οποίο, όπως αποδείχθηκε, ανήκε στον Χρήστο Μάτη. Ο τότε αρχηγός της Ελληνικής Αστυνομίας, αντιστράτηγος Φώτης Νασιάκος, ενημέρωσε τον υπουργό Μιχάλη Χρυσοχοΐδη για την ανακάλυψη αυτή, υποδεικνύοντας τη σύνδεση με την «17Ν».
Η αναγνώριση του δράστη της δολοφονίας του Μάτη υπήρξε αμφιλεγόμενη στη διάρκεια της δίκης. Αυτόπτες μάρτυρες κατέθεσαν ότι αναγνώρισαν τον Δημήτρη Κουφοντίνα ως τον δράστη, ωστόσο υπήρξαν και καταθέσεις που ανέφεραν ότι ο Πάτροκλος Τσελέντης ήταν αυτός που τον πυροβόλησε. Η εμπλοκή μιας γυναίκας στη ληστεία, η οποία φέρεται να παρέδωσε τα γλυκά στον «αστυνομικό», δεν αποδείχθηκε ποτέ.
Συνολικά, η υπόθεση του Χρήστου Μάτη παραμένει ανοιχτή, με πολλές ερωτήσεις να μένουν αναπάντητες σχετικά με την ταυτότητα των δραστών και τις συνθήκες της δολοφονίας του.
