Ο όρος «Λιντσάρισμα», γνωστός και ως «Νόμος του Λιντς» ή «Λίντσειος νόμος», αναφέρεται σε μια διαδικασία που αναπτύχθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου ο όχλος προβαίνει σε άμεσες ενέργειες κατά ενός υπόπτου χωρίς καμία νομική διαδικασία, οδηγώντας συχνά σε εκτέλεση του ενόχου επί τόπου. Αυτή η πρακτική, η οποία συνιστά μορφή αυτοδικίας, είναι παράνομη. Σύμφωνα με τη Wikipedia, αυτός είναι ο ορισμός του λιντσαρίσματος.
Η ελληνική εκδοχή αυτού του φαινομένου είναι η φρικτή δολοφονία του Ζακ Κωστόπουλου, ενός γκέι ακτιβιστή για τα ανθρώπινα δικαιώματα και ντραγκ περφόρμερ γνωστός ως Zackie Oh. Η περίπτωση του αποκάλυψε τις βαθιές παθογένειες μιας κοινωνίας που πάσχει σοβαρά.
Η τραγική ιστορία της δολοφονίας
Στις 21 Σεπτεμβρίου 2018, το μεσημέρι, ο Ζακ Κωστόπουλος βρέθηκε εγκλωβισμένος σε ένα κοσμηματοπωλείο στην οδό Γλάδστωνος στην Ομόνοια, κοντά στην Πατησίων. Ήταν προφανώς τρομαγμένος και δεν γνωρίζαμε πώς και γιατί είχε φτάσει εκεί.
Ο Ζακ, σε κατάσταση πανικού λόγω του μηχανισμού ασφαλείας της πόρτας, προσπάθησε να δραπετεύσει χρησιμοποιώντας έναν πυροσβεστήρα για να σπάσει την πόρτα και στη συνέχεια έσπασε τα τζάμια της βιτρίνας για να βγει έξω.
Παρ’ όλα αυτά, το δράμα άρχισε όταν ο ιδιοκτήτης του κοσμηματοπωλείου και ένας μεσίτης τον αντιλήφθηκαν και δεν τον άφησαν να βγει. Κάθε φορά που ο Ζακ προσπαθούσε να φύγει, δεχόταν κλωτσιές και μπουνιές, κάτι που χειροτέρευε την ψυχική του κατάσταση. Δεκάδες περαστικοί παρακολουθούσαν το λιντσάρισμα χωρίς να παρέμβουν.
Ο Ζακ κατάφερε τελικά να βγει, αλλά συνέχισε να δέχεται χτυπήματα, και ένας περαστικός συμμετείχε στην επίθεση, κλωτσώντας τον ενώ ήταν πεσμένος στο έδαφος. Με όση δύναμη του είχε απομείνει, άρχισε να τρέχει για να ξεφύγει, αλλά τελικά έπεσε σε τραπέζια γειτονικού καταστήματος, όπου και ακινητοποιήθηκε από αστυνομικούς που έφτασαν στο σημείο.
Δυστυχώς, ο αιμόφυρτος Ζακ υπέστη δεύτερο ξυλοδαρμό από τουλάχιστον οκτώ αστυνομικούς πριν μεταφερθεί σε νοσοκομείο για τις πρώτες βοήθειες, όπου τελικά κατέληξε.
Η υπόθεση προκάλεσε σοκ και οργή, καθώς τα ερασιτεχνικά βίντεο που κυκλοφόρησαν αποκάλυψαν την αγριότητα της επίθεσης. Ωστόσο, το αρχικό αφήγημα του κοσμηματοπώλη και της αστυνομίας, ότι ο Ζακ είχε μπει στο κοσμηματοπωλείο υπό την επήρεια ναρκωτικών για να κλέψει, προκάλεσε διχασμό στην κοινωνία, με πολλούς να υποστηρίζουν ότι «καλά του έκαναν».
Ωστόσο, οι τοξικολογικές εξετάσεις της σορού του Κωστόπουλου βγήκαν αρνητικές για όλες τις ουσίες, και δεν υπήρξε καμία απόδειξη ότι κρατούσε μαχαίρι. Μια μαρτυρία μιας νεαρής κοπέλας επιβεβαίωσε ότι ο Ζακ φώναζε για βοήθεια πριν εισέλθει στο κοσμηματοπωλείο.
Τελικά, ο Ζακ Κωστόπουλος δολοφονήθηκε στην προσπάθειά του να γλιτώσει από έναν ξυλοδαρμό, και το λιντσάρισμα συνέβη μπροστά σε πλήθος ανθρώπων που δεν αντέδρασαν.
Δικαιοσύνη για τη Zackie Oh
Στο δικαστήριο, ο κοσμηματοπώλης και ο μεσίτης αντιμετώπισαν κατηγορίες για θανατηφόρα σωματική βλάβη, μαζί με τέσσερις αστυνομικούς που έφτασαν στο σημείο. Η οικογένεια του Ζακ ζήτησε να μετατραπεί η κατηγορία σε ανθρωποκτονία, αλλά το δικαστικό συμβούλιο αποφάσισε να διατηρήσει την κατηγορία της θανατηφόρας σωματικής βλάβης.
Μετά από μια μακρά διαδικασία, το Μεικτό Ορκωτό Δικαστήριο, στις 3 Μαΐου 2022, έκρινε ένοχους κατά πλειοψηφία τον κοσμηματοπώλη και τον μεσίτη για θανατηφόρα σωματική βλάβη, ενώ οι τέσσερις αστυνομικοί αθωώθηκαν.
Ο κοσμηματοπώλης δεν φυλακίστηκε λόγω της ηλικίας του και θα εκτίσει την ποινή του κατ’ οίκον. Ο μεσίτης, αν και αρχικά φυλακίστηκε, αποφυλακίστηκε δύο μήνες αργότερα.
Η μητέρα του Ζακ, Ελένη, εξέφρασε την αγανάκτησή της για την απόφαση, τονίζοντας ότι η δικαιοσύνη δεν αποδόθηκε και ότι οι υπεύθυνοι δεν πλήρωσαν για τον θάνατο του γιου της.
Η δίκη σε δεύτερο βαθμό για τη δολοφονία της Zackie Oh ολοκληρώθηκε στις 10 Ιουλίου 2024, όπου το Μεικτό Ορκωτό Εφετείο της Αθήνας έκρινε ενόχους τον μεσίτη και τον κοσμηματοπώλη, επιβάλλοντας ποινές κάθειρξης έξι και πέντε ετών αντίστοιχα. Η απόφαση προκάλεσε την οργή του κόσμου που είχε συγκεντρωθεί στο δικαστήριο.
