Η νόσος Alzheimer είναι μια χρόνια εκφυλιστική πάθηση του εγκεφάλου και είναι η πιο κοινή αιτία άνοιας.
Η κύρια κλινική εκδήλωση της νόσου είναι η απώλεια μνήμης, ωστόσο επηρεάζονται και άλλες εγκεφαλικές λειτουργίες, με σοβαρές συνέπειες στην κοινωνική ζωή του ατόμου.
Η νόσος Alzheimer δεν σχετίζεται με τη φυσιολογική διαδικασία γήρανσης ή με την κανονική λειτουργική έκπτωση του εγκεφάλου. Παρόλο που η ηλικία αποτελεί παράγοντα κινδύνου, η νόσος δεν είναι φυσιολογικό κομμάτι του γήρατος.
Αξιοσημείωτο είναι ότι η νόσος Alzheimer δεν πρέπει να συγχέεται με τη γεροντική άνοια, καθώς πρόκειται για μια νευροεκφυλιστική κατάσταση που πλήττει κυρίως τους ηλικιωμένους.
Ποια είναι τα συμπτώματα της νόσου Alzheimer;
Τα κυριότερα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Απώλεια μνήμης (το πιο χαρακτηριστικό γνώρισμα της νόσου)
- Δυσκολία στην αφηρημένη σκέψη, όπως στους υπολογισμούς με αριθμούς
- Δυσκολία στην εύρεση των σωστών λέξεων κατά την ομιλία
- Έλλειψη προσανατολισμού, με αποτέλεσμα ο ασθενής να μπορεί να χάσει το δρόμο για το σπίτι του
- Δυσκολία στην κρίση και στη λήψη αποφάσεων, π.χ. να μην ξέρει πώς να αντιδράσει όταν καίγεται το φαγητό
- Δυσκολία στην εκτέλεση καθημερινών δραστηριοτήτων
- Ψυχικές διαταραχές, όπως κατάθλιψη, άγχος και επιθετικότητα
Ο επιστήμονας πίσω από τη νόσο
Ο Αλοΐσιος Άλτσχαϊμερ (Aloysius “Alois” Alzheimer, 14 Ιουνίου 1864 – 19 Δεκεμβρίου 1915) ήταν Γερμανός ψυχίατρος και νευροπαθολόγος, μαθητής του Emil Kraepelin. Ο Άλτσχαϊμερ ήταν ο πρώτος που δημοσίευσε περίπτωση προ-γεροντικής άνοιας, την οποία αργότερα ο Kraepelin προσδιόρισε ως νόσο Alzheimer.
Η πρώτη επιστημονική παρατήρηση της νόσου
Το 1901, ο Άλτσχαϊμερ παρατήρησε μια ασθενή στο άσυλο της Φρανκφούρτης, την Αουγκούστε Ντέτερ (Auguste Deter), η οποία, σε ηλικία 51 ετών, παρουσίαζε περίεργα συμπτώματα, συμπεριλαμβανομένης της απώλειας βραχυπρόθεσμης μνήμης και του προσανατολισμού. Η Ντέτερ έγινε το αντικείμενο της μελέτης του Άλτσχαϊμερ για πολλά χρόνια. Μετά τον θάνατό της τον Απρίλιο του 1906, ο Άλτσχαϊμερ ζήτησε να μελετήσει τον εγκέφαλό της στο εργαστήριο του Kraepelin στο Μόναχο.
Μαζί με δύο Ιταλούς παθολόγους, χρησιμοποίησε τεχνικές χρώσης για να εντοπίσει τις πλάκες βήτα αμυλοειδούς και τις συσσωρεύσεις της πρωτεΐνης Tau, που είναι χαρακτηριστικές της νόσου Alzheimer.
Στις 3 Νοεμβρίου 1906, παρουσίασε για πρώτη φορά τη βιοπαθολογία και τα κλινικά συμπτώματα της νόσου. Το 1907 δημοσίευσε τα ευρήματά του σε άρθρο με τίτλο “Περί μιας ιδιόμορφης νόσου του εγκεφαλικού φλοιού” (Über eine eigenartige Erkrankung der Hirnrinde).
