Η επιδημία αιμορραγικού πυρετού του Μάρμπουργκ που ξέσπασε τον περασμένο μήνα στη Ρουάντα έχει προκαλέσει ανησυχία, καθώς ο ασθενής μηδέν πιθανότατα μολύνθηκε κατά την είσοδό του σε σπηλιά με νυχτερίδες που είναι φορείς του ιού. Αυτή η υπόθεση επιβεβαιώνεται από τις πρώτες γενετικές αναλύσεις, οι οποίες δείχνουν ότι η επιδημία προήλθε από ένα μεμονωμένο γεγονός μετάδοσης από ζώο στον άνθρωπο.
Ο ιός του Μάρμπουργκ, στενός συγγενής του Έμπολα, προκαλεί σοβαρά συμπτώματα όπως υψηλό πυρετό, έντονη διάρροια, εμετό και σε σοβαρές περιπτώσεις, αιμορραγία από τη μύτη ή τα ούλα. Η επιδημία αυτή είναι η τρίτη μεγαλύτερη που έχει καταγραφεί για τον συγκεκριμένο ιό, ο οποίος ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά το 1967 σε μολυσμένους πιθήκους σε εργαστήριο του Μάρμπουργκ στη Γερμανία, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους επτά άτομα.
Ο κύριος φορέας του ιού θεωρείται η αιγυπτιακή νυχτερίδα, Rousettus aegyptiacus.
Στη Ρουάντα, συνολικά 63 άνθρωποι έχουν προσβληθεί, εκ των οποίων 15 έχουν χάσει τη ζωή τους, αριθμός που είναι ασυνήθιστα χαμηλός, δεδομένου ότι σε προηγούμενες επιδημίες η θνητότητα μπορεί να φτάσει το 90%. Η γρήγορη αντίδραση των αρχών της Ρουάντα φαίνεται ότι έχει συμβάλει στην περιορισμένη εξάπλωση της νόσου. Η Άνγκελα Ράσμουσεν, κορυφαία ιολόγος του Πανεπιστημίου του Σασκάτσουαν στον Καναδά, δήλωσε ότι οι αρχές αντέδρασαν άμεσα, ξεκινώντας ιχνηλάτηση επαφών και διερεύνηση της επιδημίας, εντοπίζοντας τον πρώτο ασθενή και την πιθανή πηγή της λοίμωξης. Επίσης, κατάφεραν να διαθέσουν ένα πειραματικό εμβόλιο εντός μιας εβδομάδας.
Δύο ασθενείς που χρειάστηκαν διασωλήνωση κατάφεραν να αναρρώσουν και να αποσωληνωθούν, κάτι που αποτελεί σημαντική πρόοδο, καθώς είναι η πρώτη φορά που διασωληνωμένοι ασθενείς του ιού του Μάρμπουργκ στην Αφρική επιβιώνουν, όπως δήλωσε ο γενικός διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγιέσους. Στις προηγούμενες επιδημίες, οι ασθενείς αυτοί συνήθως δεν επιβίωναν.
Η αύξηση των επιδημιών
Η επιδημία που ξέσπασε στις 27 Σεπτεμβρίου είναι η πρώτη που καταγράφεται στη Ρουάντα. Πέρυσι, η Τανζανία και η Ισημερινή Γουινέα ανέφεραν τα πρώτα τους κρούσματα, ενώ η Γκάνα είχε κρούσματα το 2022. Τα τελευταία χρόνια, οι επιδημίες του Μάρμπουργκ εμφανίζονται σχεδόν κάθε χρόνο, σε αντίθεση με το παρελθόν όπου εκδηλώνονταν λίγες φορές ανά δεκαετία.
Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η καταστροφή βιοτόπων και η κλιματική αλλαγή αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης ζωονόσων. Παρόλα αυτά, η επιδημία στη Ρουάντα φαίνεται να βρίσκεται σε ύφεση, καθώς τις τελευταίες δέκα ημέρες καταγράφηκε μόνο ένα νέο κρούσμα και κανένας θάνατος. Η επιδημία θα κηρυχθεί λήξασα μόλις περάσουν 42 συνεχόμενες ημέρες χωρίς νέα κρούσματα.
Αν και δεν υπάρχει ειδική θεραπεία ή εμβόλιο για τον ιό του Μάρμπουργκ, η Ρουάντα έχει χορηγήσει περισσότερες από 1.200 δόσεις ενός πειραματικού εμβολίου που αναπτύχθηκε από το αμερικανικό Sabin Vaccine Institute.
Τα πρώτα γενετικά δεδομένα προήλθαν από το Βιοϊατρικό Κέντρο του Κιγκάλι, όπου αλληλουχήθηκε το γενετικό υλικό του ιού από δείγματα ασθενών. Όλες οι αλληλουχίες ήταν παρόμοιες, υποδεικνύοντας ότι η επιδημία προήλθε από έναν μόνο ασθενή. Η ανάλυση έδειξε επίσης ότι το στέλεχος του ιού που εντοπίστηκε έχει στενή συγγένεια με στέλεχος που βρέθηκε το 2009 σε νυχτερίδες.
