Σύμφωνα με μια σημαντική έκθεση, οι θάνατοι που σχετίζονται με τη ζέστη, η επισιτιστική ανασφάλεια και η εξάπλωση μολυσματικών ασθενειών έχουν φτάσει σε ιστορικά υψηλά επίπεδα λόγω της κλιματικής κρίσης.
Η ένατη έκθεση του Lancet Countdown για την κλιματική κρίση αποκαλύπτει ότι οι άνθρωποι παγκοσμίως αντιμετωπίζουν πρωτοφανείς απειλές για την υγεία τους λόγω της ταχείας αλλαγής του κλίματος. «Τα ευρήματα της φετινής έκθεσης για τις επικείμενες απειλές για την υγεία είναι τα πιο ανησυχητικά μέχρι σήμερα», προειδοποίησε η Δρ Μαρίνα Ρομανέλο, εκτελεστική διευθύντρια της Lancet Countdown στο University College του Λονδίνου.
Οι θάνατοι που σχετίζονται με τη ζέστη μεταξύ των ατόμων άνω των 65 ετών εκτοξεύτηκαν κατά 167% το 2023 σε σύγκριση με τη δεκαετία του 1990.
Η Δρ Ρομανέλο πρόσθεσε: «Το περασμένο έτος σημειώθηκαν ακραίοι καύσωνες, θανατηφόρα καιρικά φαινόμενα και καταστροφικές πυρκαγιές που επηρεάζουν άτομα σε όλο τον κόσμο. Κανένας άνθρωπος ή οικονομία δεν είναι ασφαλής από τις απειλές της κλιματικής αλλαγής για την υγεία».
Η συνεχής εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και οι ρεκόρ εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου επιδεινώνουν αυτές τις επικίνδυνες επιπτώσεις στην υγεία, απειλώντας να ανατρέψουν την περιορισμένη πρόοδο που έχει επιτευχθεί μέχρι σήμερα και καθιστώντας ένα υγιές μέλλον ακόμη πιο δύσκολο.
Στοιχεία σοκ
Η έκθεση αποκαλύπτει ότι το 2023, ακραία ξηρασία διάρκειας τουλάχιστον ενός μήνα επηρέασε το 48% της παγκόσμιας χερσαίας έκτασης. Οι άνθρωποι υπήρξαν εκτεθειμένοι σε 50 επιπλέον ημέρες με θερμοκρασίες που απειλούν την υγεία τους, σε σύγκριση με ό,τι θα συνέβαινε χωρίς την κλιματική κρίση. Ως αποτέλεσμα, 151 εκατομμύρια περισσότεροι άνθρωποι αντιμετώπισαν μέτρια ή σοβαρή επισιτιστική ανασφάλεια, με κίνδυνο υποσιτισμού και άλλων επιβλαβών επιπτώσεων στην υγεία τους, όπως αναφέρει ο Guardian.
Η αύξηση των θερμοκρασιών οδήγησε επίσης σε ρεκόρ: οι ώρες χαμένου ύπνου αυξήθηκαν κατά 6% το 2023 σε σύγκριση με τον μέσο όρο της περιόδου 1986-2005, γεγονός που έχει σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις στη σωματική και ψυχική υγεία.
«Η κλιματική αλλαγή δεν είναι μια μακρινή απειλή, αλλά ένας άμεσος κίνδυνος για την υγεία».
Ο θερμότερος και ξηρότερος καιρός έχει οδηγήσει σε αύξηση των καταιγίδων άμμου και σκόνης.
Η αύξηση της θερμοκρασίας έχει επίσης προκαλέσει αύξηση κατά 31% του αριθμού των ανθρώπων που εκτίθενται σε επικίνδυνες συγκεντρώσεις αιωρούμενων σωματιδίων, ενώ ασθένειες όπως ο δάγκειος πυρετός, η ελονοσία και ο ιός του Δυτικού Νείλου εξαπλώνονται σε νέες περιοχές λόγω των υψηλότερων θερμοκρασιών.
Αδιαφορία από τις κυβερνήσεις
Παρά τις σοβαρές επιπτώσεις, οι κυβερνήσεις και οι εταιρείες συνεχίζουν να επενδύουν στα ορυκτά καύσιμα, οδηγώντας σε υψηλές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και σε σημαντική απώλεια δέντρων, γεγονός που μειώνει τις πιθανότητες επιβίωσης των ανθρώπων παγκοσμίως, όπως διαπίστωσαν οι συγγραφείς της έκθεσης.
Το 2023, οι παγκόσμιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα που σχετίζονται με την ενέργεια έφτασαν σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, αυξημένες κατά 1,1% σε σύγκριση με το 2022. Επίσης, το ποσοστό των ορυκτών καυσίμων στο παγκόσμιο ενεργειακό σύστημα αυξήθηκε για πρώτη φορά σε μια δεκαετία το 2021, φτάνοντας το 80,3% της συνολικής ενέργειας.
Ο Δρ Tedros Adhanom Ghebreyesus, γενικός διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, δήλωσε: «Η κλιματική κρίση είναι επίσης κρίση υγείας. Καθώς ο πλανήτης θερμαίνεται, οι καταστροφές που σχετίζονται με το κλίμα γίνονται πιο συχνές και έντονες, επηρεάζοντας όλες τις περιοχές».
Η έκθεση επισημαίνει ότι «η κλιματική αλλαγή δεν είναι μια μακρινή απειλή, αλλά ένας άμεσος κίνδυνος για την υγεία». Ο Αντόνιο Γκουτέρες, γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, πρόσθεσε: «Οι υψηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα αποτελούν σοβαρή απειλή για την υγεία μας. Πρέπει να θεραπεύσουμε την ασθένεια της κλιματικής αδράνειας – μειώνοντας τις εκπομπές, προστατεύοντας τους ανθρώπους από τις ακραίες κλιματικές συνθήκες και τερματίζοντας την εξάρτησή μας από τα ορυκτά καύσιμα – για να δημιουργήσουμε ένα δικαιότερο, ασφαλέστερο και υγιέστερο μέλλον για όλους».
Επιπτώσεις στην υγεία που επιταχύνονται
Οι εύκρατες χώρες δεν είναι άτρωτες από τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης. Από το 2013 μέχρι το 2022, η συνολική μέση αύξηση των θανάτων που σχετίζονται με τη ζέστη στο Ηνωμένο Βασίλειο εκτιμάται σε εννέα θανάτους ανά 100.000 κατοίκους. Το 2023, αναμένονται 8,5 εκατομμύρια δυνητικές ώρες εργασίας που θα χαθούν λόγω της έκθεσης στη ζέστη.
Η Δρ Lea Berrang Ford, επικεφαλής του Κέντρου για το Κλίμα και την Ασφάλεια της Υγείας στην Υπηρεσία Ασφάλειας της Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου, δήλωσε ότι «η κλιματική αλλαγή δεν είναι απλώς μια μελλοντική απειλή για την υγεία. Οι επιπτώσεις είναι ήδη αισθητές σε τοπικό και παγκόσμιο επίπεδο και οι κίνδυνοι αυτοί θα επιταχυνθούν». Προσέθεσε ότι υπάρχουν σημαντικές ευκαιρίες για λύσεις που μπορούν να καταπολεμήσουν την κλιματική αλλαγή και να βελτιώσουν την υγεία. Οι αποφάσεις που λαμβάνονται σήμερα θα καθορίσουν τη σοβαρότητα και την έκταση των κλιματικών επιπτώσεων που θα κληρονομήσουν οι νέες γενιές.
