Η περίπτωση της Μπεάτα Χαλάσι, ιολόγου στο Πανεπιστήμιο του Ζάγκρεμπ, έχει προκαλέσει έντονες συζητήσεις σχετικά με τις ηθικές πτυχές της αυτο-πειραματικής ιατρικής. Το 2020, όταν ήταν 49 ετών, διαγνώστηκε με νέο όγκο στο στήθος της, μόλις δύο χρόνια μετά τη μαστεκτομή της, και βρισκόταν στο τρίτο στάδιο του καρκίνου του μαστού. Αρνήθηκε να υποβληθεί σε χημειοθεραπεία και αποφάσισε να αναλάβει η ίδια την κατάσταση.
Η Χαλάσι, που έχει απαλλαγεί από τον καρκίνο εδώ και τέσσερα χρόνια, δημοσίευσε την εμπειρία της σε μελέτη που εκδόθηκε φέτος στην επιθεώρηση Vaccines, αφού άλλοι εκδότες αρνήθηκαν να τη δημοσιεύσουν για ηθικούς λόγους. «Χρειάστηκε ένας γενναίος εκδότης για να δημοσιευτεί η αναφορά», δήλωσε η ίδια στο περιοδικό Nature.
Η Χαλάσι ακολούθησε τη μέθοδο της «ογκολυτικής ιοθεραπείας» (OVT), που χρησιμοποιεί ιούς για να επιτεθούν στα καρκινικά κύτταρα και ταυτόχρονα να κινητοποιήσουν το ανοσοποιητικό σύστημα. Μέχρι σήμερα, μόνο μία ογκολυτική ιοθεραπεία έχει λάβει έγκριση στις ΗΠΑ, και αυτή για το μελάνωμα.
Αν και δεν ήταν ειδική στον τομέα της ιοθεραπείας, είχε εμπειρία στην καλλιέργεια ιών. Έτσι, αποφάσισε να χρησιμοποιήσει δύο ήπιους ιούς: ένα στέλεχος της ιλαράς, που χρησιμοποιείται ευρέως στα παιδικά εμβόλια, και έναν ιό στοματίτιδας, γνωστό ως VSV. Και οι δύο ιοί προσβάλλουν τον τύπο κυττάρων από τον οποίο αναπτύχθηκε ο όγκος, με τον ιό της ιλαράς να δοκιμάζεται ήδη για την αντιμετώπιση του μεταστατικού καρκίνου του μαστού.
Για δύο μήνες, ένας συνεργάτης της Χαλάσι έκανε ενέσεις με τους δύο ιούς απευθείας στον όγκο της. Οι γιατροί της είχαν συμφωνήσει να την παρακολουθούν και να ξεκινήσουν χημειοθεραπεία εάν οι ενέσεις δεν είχαν αποτέλεσμα. Ωστόσο, ο όγκος παρουσίασε συρρίκνωση χωρίς σοβαρές παρενέργειες και αποσπάστηκε από τον θωρακικό μυ και το δέρμα, διευκολύνοντας τη χειρουργική αφαίρεση.
Η ανάλυση του ιστού του όγκου αποκάλυψε ότι ήταν γεμάτος λεμφοκύτταρα, ένδειξη ότι υπήρξε απόκριση στη θεραπεία. Μετά την επέμβαση, η Χαλάσι ακολούθησε προληπτική αγωγή με το αντικαρκινικό φάρμακο τραστουζουμάμπη για ένα χρόνο.
Η ιστορία της Χαλάσι εντάσσεται σε μια μακρά παράδοση επιστημόνων που πειραματίστηκαν με τον εαυτό τους, ωστόσο περισσότεροι από δέκα εκδότες αρνήθηκαν να δημοσιεύσουν την περίπτωση της. Ο Τζέικομπ Σέκοφ από το Πανεπιστήμιο του Ίλινοι, που έχει μελετήσει τις ηθικές πτυχές του θέματος, σημειώνει ότι η ανησυχία έγκειται στο γεγονός ότι τέτοιες περιπτώσεις θα μπορούσαν να ενθαρρύνουν άλλους να ακολουθήσουν παρόμοιες πρακτικές, θέτοντας την υγεία τους σε κίνδυνο.
Επιπλέον, οι ασθενείς με καρκίνο είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι σε μη εγκεκριμένες θεραπείες. Παρά τις ανησυχίες, ο Σέκοφ θεωρεί ότι είναι σημαντικό να δημοσιεύονται οι νέες γνώσεις που προκύπτουν από τέτοιες περιπτώσεις, τονίζοντας ότι η ιοθεραπεία δεν θα πρέπει να είναι η πρώτη επιλογή για τη θεραπεία του καρκίνου.
Η Χαλάσι πιστεύει ότι είναι απίθανο άλλοι να προσπαθήσουν να την μιμηθούν, καθώς η ιοθεραπεία απαιτεί εξειδικευμένες γνώσεις. Ωστόσο, η προσωπική της εμπειρία την ώθησε να αλλάξει το ερευνητικό της αντικείμενο και, τον Σεπτέμβριο, εξασφάλισε χρηματοδότηση για τη δοκιμή ογκολυτικών ιοθεραπειών σε οικόσιτα ζώα.
