Πέρυσι, ο Ουκρανός Γιούρι Σέλμουκ και οι συνεργάτες του ίδρυσαν μια εταιρεία που κατασκευάζει πομπούς παρεμβολών για την εξουδετέρωση drones. Αρχικά, η ζήτηση ήταν περιορισμένη, αλλά με την κλιμάκωση της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, η εταιρεία του παράγει πλέον 2.500 συσκευές το μήνα, με τη λίστα αναμονής να φτάνει τους έξι μήνες.
Όπως αναφέρει το Reuters, η ζήτηση εκτοξεύτηκε μετά την αποτυχία της ουκρανικής αντεπίθεσης το καλοκαίρι του 2023. Αυτή η αποτυχία, σύμφωνα με το Κίεβο, οφείλεται στη χρήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών από τη Ρωσία, τα οποία εντόπιζαν και εξουδετέρωναν στόχους, σε συνδυασμό με την αριθμητική υπεροχή και τις νάρκες που είχαν τοποθετηθεί στην Ουκρανία.
«Οι συγκεντρωμένες φθηνές drones σταμάτησαν τις επιθέσεις μας» δηλώνει ο Σέλμουκ. «Τότε έγινε σαφές ότι το παιχνίδι άλλαζε».
Η αναπτυσσόμενη ουκρανική αμυντική βιομηχανία, που αριθμεί περίπου 800 εταιρείες, έχει σχεδόν όλες ιδρυθεί μετά την έναρξη της ρωσικής εισβολής τον Φεβρουάριο του 2022, η οποία συμπληρώνει 1.000 ημέρες πολέμου αυτή την εβδομάδα.
Καθώς οι απώλειες και η εξάντληση αυξάνονται, και οι δύο πλευρές προσπαθούν να αντικαταστήσουν ανθρώπους με μηχανές.
Πολλές από αυτές τις εταιρείες ιδρύθηκαν για να καλύψουν νέες ανάγκες που προέκυψαν: αρχικά για ιπτάμενα drones, στη συνέχεια για ρομπότ ξηράς και θαλάσσης, ενώ τώρα, όλο και περισσότερο, εστιάζουν στην τεχνητή νοημοσύνη.
Πομποί παρεμβολών της ουκρανικής Unwave τοποθετημένες σε όχημα (Reuters)
«Αυτή τη στιγμή, ο τομέας της στρατιωτικής βιομηχανίας είναι ο ταχύτερα αναπτυσσόμενος και καινοτόμος τομέας παγκοσμίως» δηλώνει η Γκαλίνα Γιαντσένκο, Ουκρανή βουλευτής που υποστηρίζει την εγχώρια παραγωγή όπλων.
Εκτιμάται ότι η Ουκρανία και η Ρωσία θα παράγουν φέτος 1,5 εκατομμύριο drones η καθεμία, κυρίως μικρά drones «πρώτου προσώπου» που κοστίζουν μερικές εκατοντάδες δολάρια και ελέγχονται μέσω μιας μικρής οθόνης.
Τον περασμένο Φεβρουάριο, Ουκρανοί αξιωματούχοι παραδέχθηκαν ότι τα ρωσικά drones εμπόδισαν τις μετακινήσεις και τα οχυρωματικά τους έργα. Μέχρι το καλοκαίρι, η Ρωσία καταλάμβανε ουκρανικές εκτάσεις με ταχύτερο ρυθμό από τις πρώτες μέρες της σύρραξης. Οι συσκευές παρεμβολών που είχε μόλις αρχίσει να χρησιμοποιεί η Ουκρανία καταστράφηκαν από επιθέσεις των Ρώσων, οι οποίοι είχαν ήδη αρχίσει να χρησιμοποιούν διαφορετικές συχνότητες στις επικοινωνίες με τα drones.
«Ο σύγχρονος πόλεμος είναι μια σύγκρουση μεταξύ τεχνολογιών εντοπισμού, παρεμβολών και εξουδετέρωσης από απόσταση»
Η εταιρεία του Σέλμουκ, η Unwave, είναι μία από τις περίπου 30 ουκρανικές εταιρείες που αναπτύσσουν νέα συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου, τα οποία μπλοκάρουν τα ρωσικά σήματα και χρησιμοποιούν διάφορες τεχνικές για να εξουδετερώνουν τα ηλεκτρονικά συστήματα των drones.
Ωστόσο, τα περισσότερα συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου εκπέμπουν παρεμβολές σε στενές δέσμες ραδιοσυχνοτήτων, γεγονός που επιτρέπει στους Ρώσους πιλότους drones να αλλάζουν συχνότητα και να παραμένουν ανεπηρέαστοι. Για το λόγο αυτό, οι Ουκρανοί παρακολουθούν ρωσικές ομάδες συζήτησης που αφορούν τα drones για να μάθουν ποιες συχνότητες χρησιμοποιούνται.
Ουκρανός στρατιώτης του Τάγματος Αζόφ απελευθερώνει αναγνωριστικό drone στο Τορέτσκ στις 23 Οκτωβρίου (Reuters)
Πόλεμος μηχανών
Καθώς οι απώλειες και η εξάντληση αυξάνονται, και οι δύο πλευρές του πολέμου προσπαθούν να αντικαταστήσουν ανθρώπους με μηχανές. Η Ουκρανία αντιμετωπίζει μείωση στρατιωτών, ενώ η Ρωσία φέρεται να εισάγει στρατιώτες από τη Βόρεια Κορέα.
Επτά αξιωματούχοι και στελέχη επιχειρήσεων δήλωσαν στο Reuters ότι η αυτοματοποίηση θα είναι στο επίκεντρο των στρατιωτικών καινοτομιών στο άμεσο μέλλον. «Ο αριθμός των στρατιωτών που αναπτύσσονται σε ορύγματα έχει μειωθεί σημαντικά, και η διοίκηση μάχης μπορεί να γίνεται online από απόσταση, μειώνοντας τον κίνδυνο απώλειας προσωπικού» δήλωσε ο Όσταπ Φλιούντ, αξιωματικός της 67ης Μηχανοκίνητης Ταξιαρχίας.
Στην Ουκρανία, περισσότερες από 160 εταιρείες αναπτύσσουν μη επανδρωμένα χερσαία οχήματα, τα οποία μπορούν να διανέμουν προμήθειες, να απομακρύνουν τραυματίες και να μεταφέρουν τηλεχειριζόμενα πολυβόλα.
Ουκρανοί πυροσβέστες σε κτήριο που χτυπήθηκε από ρωσικά drones στην Οδησσό στις 15 Νοεμβρίου (Reuters)
Συνταγματάρχης του στρατού με το διακριτικό κλήσης ασυρμάτου «Ήφαιστος» αποχώρησε πρόσφατα από τον στρατό για να ιδρύσει εταιρεία αυτοματοποιημένων πολυβόλων. Έξι από τα προϊόντα του ήδη αντικαθιστούν σκοπευτές στο πεδίο της μάχης, οι οποίοι χειρίζονται τα πάντα από μια οθόνη, μακριά από τον κίνδυνο.
«Ο σύγχρονος πόλεμος είναι μια σύγκρουση ανάμεσα στις τεχνολογίες εντοπισμού, παρεμβολών και εξουδετέρωσης από απόσταση, αφήνοντας στον χειριστή μόνο τη δυνατότητα λήψης αποφάσεων για πλήγματα» σημειώνει ο Φλιούντ. Ο Ουκρανός υπουργός Στρατηγικών Βιομηχανιών, Χέρμαν Σμετάτιν, συμφωνεί ότι ο πόλεμος εξ αποστάσεως, στον οποίο παίζει ρόλο και η τεχνητή νοημοσύνη, είναι η νέα τάση. «Στο προσεχές μέλλον, αυτή θα είναι η κύρια κατεύθυνση, ο πόλεμος των ρομπότ» δηλώνει ο υπουργός.
Η Ουκρανία ελπίζει ότι οι καινοτομίες στον τομέα της αμυντικής τεχνολογίας θα μπορέσουν να δημιουργήσουν νέα θεμέλια στην οικονομία της μετά το τέλος του πολέμου. Η χώρα έχει δαπανήσει 1,5 δισ. δολάρια για την αναβάθμιση της αμυντικής βιομηχανίας, η οποία είχε μείνει στάσιμη από την εποχή της Σοβιετικής Ένωσης, παρά την εξάρτηση από τη Δύση για βλήματα, πυραύλους και συστήματα αεράμυνας.
Ουκρανικά drone χτυπούν στόχους και στο έδαφος της Ρωσίας, όπως αυτή η πολυκατοικία στο Μπέλγκοροντ στις 5 Νοεμβρίου (Reuters)
Η παραγωγική ικανότητα της αμυντικής βιομηχανίας έχει εκτοξευθεί από 1 δισ. δολάρια το 2022 σε 20 δισ. το 2024. Ωστόσο, σύμφωνα με τον υπουργό Στρατηγικών Βιομηχανιών, η Ουκρανία μπορεί να αγοράσει μόνο το μισό αυτού του δυναμικού, με αποτέλεσμα ένα μεγάλο μέρος της παραγωγικής ικανότητας να παραμένει αναξιοποίητο.
Ορισμένοι κατασκευαστές διαμαρτύρονται για τα αυστηρά όρια στα περιθώρια κέρδους και την έλλειψη μακροχρόνιων συμβολαίων – ένα ζήτημα που ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει υποσχεθεί να αντιμετωπίσει. Τέσσερις εταιρείες δήλωσαν στο Reuters ότι δυσκολεύονται να βρουν εξειδικευμένο προσωπικό.
Η Κατερόνα Μιχάλκο, στέλεχος της UA, συνδέσμου της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας, ανέφερε ότι το 85% των 38 εταιρειών που ρωτήθηκαν σκοπεύουν να μεταφέρουν τις επιχειρήσεις τους στο εξωτερικό ή το έχουν ήδη κάνει. Οι κατασκευαστές ζητούν την άρση της απαγόρευσης εξαγωγών που έχει επιβληθεί λόγω του πολέμου, ωστόσο ορισμένοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι ανησυχούν για την αντίδραση της κοινής γνώμης στην εξαγωγή όπλων από μια χώρα που εξαρτάται από τη βοήθεια της Δύσης.
