Ο γνωστός σκιτσογράφος Αρκάς μας καλημερίζει και σήμερα με το χαρακτηριστικό του χιούμορ.
Στο σημερινό του σκίτσο, μια φωνή από μακριά λέει στον Θεό: «Η ανθρωπότητα εξελίσσεται, προφήτη!». Ο Θεός απαντά: «Ναι, ο πολιτισμός των βαρβάρων έχει αντικατασταθεί από τη βαρβαρότητα των πολιτισμένων!». Η φωνή, με απορία, ρωτά: «Τι σημαίνει αυτό; Γιατί δεν μιλάς με τρόπο που να μπορούμε να σε καταλάβουμε;». Ο Θεός της απαντά: «Έλα Λόλα, να ένα μήλο».
Τι κατανοούμε
Ο διάλογος αυτός μεταξύ του Θεού και της φωνής από το υπερπέραν μας φέρνει στο νου μια παλιά στιχομυθία. Το 1846, ο Πιερ-Ζόσεφ Προυντόν εξέδωσε το έργο του «Φιλοσοφία της Αθλιότητας», όπου περιγράφει το οικονομικό σύστημα ως ένα σύστημα γεμάτο αντιφάσεις.
Έναν χρόνο αργότερα, ο Καρλ Μαρξ εξέδωσε το εμβληματικό του έργο «Η αθλιότητα της φιλοσοφίας» ως απάντηση στον Προυντόν. Στη μελέτη αυτή, ο Μαρξ διατυπώνει μια σειρά επιχειρημάτων που θα εξελιχθούν σε θεμελιώδεις έννοιες της μαρξικής φιλοσοφίας και πολιτικής οικονομίας.
Στο έργο του, έννοιες όπως ο «καταμερισμός της εργασίας», ο «ανταγωνισμός», οι «μηχανές» και κυρίως η «αξία» υπόκεινται σε αυστηρή κριτική. Ο Μαρξ αμφισβητεί επίσης τη δυνατότητα του Χέγκελ να περιγράψει τη λογική της σύγχρονης κοινωνίας, ερωτώντας αν οι θεωρίες του είναι πραγματικά εφαρμόσιμες ή αν αποτελούν προϊόν μεταφυσικής.
Ωστόσο, για τον ευρύτερο κόσμο, αυτές οι φιλοσοφικές αναλύσεις φαίνονται «ψιλά γράμματα». Η φιλοσοφία έχει συχνά υποβαθμιστεί σε «αμπελοφιλοσοφία», κάτι που δεν μπορεί να περιγράψει την πολιτική, την οικονομία, την τέχνη και την ανθρώπινη κοινωνία στο σύνολό της. Φαίνεται σαν όλα αυτά να έχουν προκύψει από το πουθενά, αγνοώντας ότι η γνώση είναι ένα σύνολο που μπορεί να αναλύσει και να κατανοήσει την ανθρώπινη κατάσταση.
Αυτή η υποβάθμιση των ανθρώπων της γνώσης ίσως οδηγεί σε μια κατάσταση όπου αυτοί στέκονται ανήμποροι μπροστά σε ένα σύστημα που τους υποβιβάζει καθημερινά, απαντώντας με ό,τι τους επιτρέπεται: «Έλα Λόλα, να ένα μήλο».
