Το 2023, οι Ηνωμένες Πολιτείες δαπάνησαν πάνω από 900 δισεκατομμύρια δολάρια για την άμυνά τους, ποσοστό που αντιστοιχεί στο 3,4% του ΑΕΠ. Ακόμη και αν οι δαπάνες αυτές εκτοξευτούν στα επίπεδα του Ψυχρού Πολέμου, που σημαίνει τρισεκατομμύρια δολάρια, ο λεγόμενος «Άξονας του Κακού» δεν μπορεί να ηττηθεί. Αυτή είναι η ανησυχία που εκφράζει ο Ράφαελ Κοέν, διευθυντής του Προγράμματος Στρατηγικής και Δόγματος της δεξαμενής σκέψης RAND, σε πρόσφατη ανάλυσή του.
Η Στρατηγική Σκέψη του Κοέν
Ο Κοέν προειδοποιεί ότι οι αντίπαλοι των ΗΠΑ — Κίνα, Ρωσία, Βόρεια Κορέα και Ιράν — σχηματίζουν όλο και πιο στενές σχέσεις μεταξύ τους. «Οι πιθανότητες οποιασδήποτε σύγκρουσης σε μια περιοχή και η επέκτασή της αλλού αυξάνονται δραματικά. Αυτό σημαίνει ότι οι υποθέσεις του βασικού σχεδιασμού στις πιο πρόσφατες στρατηγικές εθνικής άμυνας των ΗΠΑ είναι ξεπερασμένες, αν όχι εντελώς λανθασμένες», δηλώνει ο Κοέν.
Αλλαγές στο Στρατηγικό Περιβάλλον
Ο Κοέν βασίζει την απαισιοδοξία του σε συγκεκριμένα γεγονότα, όπως η αποστολή βορειοκορεατικών στρατευμάτων στη Ρωσία και η κοπή καλωδίων στον πυθμένα της Βαλτικής Θάλασσας από το κινεζικό Yi Peng 3. «Για πρώτη φορά, οι αντίπαλοι των ΗΠΑ είναι πρόθυμοι να παρέχουν άμεση στρατιωτική βοήθεια ο ένας στον άλλον, ακόμη και σε μεγάλη απόσταση», επισημαίνει, προσθέτοντας ότι «η Κίνα και η Βόρεια Κορέα έχουν περάσει αυτόν τον Ρουβίκωνα».
Η Αντίκτυπη του Ψυχρού Πολέμου
Μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, ο στρατός των ΗΠΑ διατήρησε μια δομή δύναμης που προέβλεπε δύο ταυτόχρονους πολέμους, κυρίως ως προετοιμασία για ενδεχόμενους πολέμους κατά του Ιράκ και της Βόρειας Κορέας. Ωστόσο, η διατήρηση δυνάμεων για μακροχρόνιους πολέμους αποδείχθηκε δύσκολη, όπως δείχνουν τα παραδείγματα των πολέμων στο Ιράκ και το Αφγανιστάν.
Έτοιμοι για Τρεις Πολέμους
Ο Κοέν τονίζει ότι η Ουάσιγκτον πρέπει να προσαρμόσει τη στρατηγική της. «Η προεδρία Ομπάμα ζητούσε την αντιμετώπιση οποιασδήποτε επιθετικότητας από πιθανό αντίπαλο, αλλά οι προεδρίες Τραμπ και Μπάιντεν προετοίμασαν τον στρατό για να πολεμήσει και να κερδίσει έναν πόλεμο σε ένα θέατρο τη φορά», αναφέρει. Η Επιτροπή Εθνικής Άμυνας προτείνει να αναπτυχθεί μια δομή δύναμης τριών θεάτρων, αναγνωρίζοντας τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ΗΠΑ ταυτόχρονα σε Ινδο-Ειρηνικό, Ευρώπη και Μέση Ανατολή.
Η Ανάγκη για Συνεργασία
Ο Κοέν υπογραμμίζει την ανάγκη ενίσχυσης της αμερικανικής άμυνας, καθώς η επιθετικότητα από την ανατολή παραμένει. Υποστηρίζει ότι, ακόμα και αν οι ΗΠΑ καταφέρουν να εδραιώσουν μια εκεχειρία στην Ουκρανία, ο άξονας Κίνας, Ρωσίας, Ιράν και Βόρειας Κορέας θα παραμείνει ισχυρός, λόγω των στρατηγικών συμφερόντων που τους ενώνουν.
Προβληματικά Σημεία της Ανάλυσης
Ωστόσο, η ανάλυση του Κοέν παρουσιάζει ορισμένα προβληματικά σημεία:
- Ζητάει αύξηση των αμυντικών δαπανών σε επίπεδα του Ψυχρού Πολέμου, χωρίς να διευκρινίζει ποια περίοδο εννοεί, γεγονός που θα προκαλούσε σοκ στους πολίτες.
- Υποστηρίζει ότι οι προσπάθειες της Δύσης απέτυχαν λόγω των συμφερόντων των «κακών» χωρών, ενώ αγνοεί ότι η Ρωσία είχε δείξει ενδιαφέρον για συνεργασία στο παρελθόν, αλλά οι Δυτικοί την απέκλεισαν.
- Αναφέρει ότι οι αντίπαλοι των ΗΠΑ είναι πρόθυμοι να παρέχουν στρατιωτική βοήθεια ο ένας στον άλλον, αλλά οι ΗΠΑ έχουν διαρκώς επενδύσει σε στρατιωτικές υποδομές κοντά σε αυτές τις χώρες, προκαλώντας ανησυχία.
Εάν ο Κοέν είχε μελετήσει καλύτερα τις θεωρίες του Θουκιδίδη, θα καταλάβαινε ότι η επιθετικότητα ενός κράτους θα προκαλέσει ανάλογες αντιδράσεις από άλλα. Είναι υποκριτικό να χαρακτηρίζονται οι αντίπαλοι ως «Άξονας του Κακού» για να δικαιολογηθούν αυξημένες στρατιωτικές δαπάνες και στρατηγικές επιθέσεις.
