Το χειμερινό ηλιοστάσιο, που συμβαίνει το Σάββατο 21 Δεκεμβρίου, σηματοδοτεί τη μέρα με τη λιγότερη διάρκεια φωτός και τη νύχτα με τη μεγαλύτερη διάρκεια του έτους.
Από την Κυριακή 22 Δεκεμβρίου και μετά, οι ημέρες αρχίζουν σιγά-σιγά να μεγαλώνουν στο βόρειο ημισφαίριο, με την αύξηση της φωτεινότητας να συνεχίζεται καθημερινά μέχρι τα τέλη Ιουνίου.
Στην αρχή, η αύξηση του φωτός θα είναι ελάχιστη, μόλις μερικά δευτερόλεπτα την ημέρα, αλλά αυτή θα ενισχυθεί σταδιακά, φτάνοντας μέχρι τρία λεπτά περισσότερης ημέρας καθημερινά τον Μάρτιο.
Η ακριβής διάρκεια της ημέρας που θα κερδηθεί εξαρτάται από την τοποθεσία του καθενός στον πλανήτη.
Τι είναι το χειμερινό ηλιοστάσιο;
Γνωστό και ως Yule, το ηλιοστάσιο είναι μια γιορτή που τιμά το φως και τη συμβολική αναγέννηση του ήλιου.
Από επιστημονική άποψη, είναι η χρονική στιγμή του έτους κατά την οποία η Γη είναι στην πιο ακραία κλίση της προς ή μακριά από τον ήλιο.
Αυτή η κλίση έχει ως αποτέλεσμα το βόρειο και το νότιο ημισφαίριο να δέχονται πολύ διαφορετικές ποσότητες ηλιακού φωτός, με τις ημέρες και τις νύχτες να είναι πιο ανισομερείς.
Κατά τη διάρκεια του χειμερινού ηλιοστασίου στο βόρειο ημισφαίριο, το πάνω μισό της Γης κλίνει μακριά από τον ήλιο, δημιουργώντας τη μικρότερη ημέρα και τη μεγαλύτερη νύχτα του χρόνου.
Αντίθετα, κατά το θερινό ηλιοστάσιο, το βόρειο ημισφαίριο είναι στραμμένο προς τον ήλιο, προσφέροντας τη μεγαλύτερη ημέρα και τη μικρότερη νύχτα του έτους. Αυτό συμβαίνει μεταξύ 20 και 22 Ιουνίου.
Ωστόσο, οι ημερομηνίες των ισημεριών και των ηλιοστασίων δεν είναι σταθερές, καθώς εξαρτώνται από την ελλειπτική τροχιά της Γης γύρω από τον ήλιο.
Τι είναι η ισημερία;
Κατά τη διάρκεια της εαρινής και της φθινοπωρινής ισημερίας, ο άξονας της Γης και η τροχιά της ευθυγραμμίζονται, επιτρέποντας και στα δύο ημισφαίρια να δέχονται ίση ποσότητα ηλιακού φωτός.
Στις ισημερίες, η διάρκεια της ημέρας και της νύχτας είναι σχεδόν ίση – γι’ αυτό και η ονομασία, που προέρχεται από δύο λατινικές λέξεις που σημαίνουν «ίσο» και «νύχτα».
Ενώ τα ηλιοστάσια σηματοδοτούν την αρχή του καλοκαιριού και του χειμώνα, οι ισημερίες σηματοδοτούν την αρχή της άνοιξης και του φθινοπώρου.
Γιατί οι ημερομηνίες ποικίλλουν;
Οι ημερομηνίες των ισημεριών και των ηλιοστασίων ποικίλλουν επειδή ένα έτος στο Γρηγοριανό ημερολόγιο δεν αντιστοιχεί ακριβώς στον χρόνο που χρειάζεται η Γη για να ολοκληρώσει μια πλήρη τροχιά γύρω από τον ήλιο.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι ημερομηνίες των ισημεριών και των ηλιοστασίων να απομακρύνονται σιγά-σιγά από το Γρηγοριανό ημερολόγιο, με το ηλιοστάσιο να συμβαίνει περίπου έξι ώρες αργότερα κάθε χρόνο.
Καθώς η υστέρηση αυξάνεται, οι ημερομηνίες μπορεί να μετατοπιστούν σε διαφορετική ημέρα.
Για να επανασταθμιστεί το ημερολόγιο με την τροχιά της Γης, προστίθεται μια δίσεκτη ημέρα κάθε τέσσερα χρόνια. Όταν συμβαίνει αυτό, οι ημερομηνίες των ισημεριών και των ηλιοστασίων μετακινούνται πίσω στην προηγούμενη ημερομηνία.
