Μετά από πάνω από 14 μήνες αδιεξόδου, υπάρχει αυξανόμενη αισιοδοξία ότι μια εκεχειρία στη Γάζα είναι κοντά, όπως δείχνουν οι δηλώσεις από όλες τις πλευρές που εμπλέκονται στις διαπραγματεύσεις.
Ένας ανώτερος Παλαιστίνιος αξιωματούχος, που συμμετέχει στις έμμεσες συνομιλίες, δήλωσε την Τρίτη στο BBC ότι οι διαπραγματεύσεις βρίσκονται σε «καθοριστική και τελική φάση».
Ο υπουργός Άμυνας του Ισραήλ, Ισραέλ Κατζ, επιβεβαίωσε ότι μια συμφωνία είναι πιο κοντά από ποτέ, εν μέσω διπλωματικών κινήσεων από τις ΗΠΑ, το Κατάρ και την Αίγυπτο, οι οποίες έχουν εντείνει τις μεσολαβητικές τους προσπάθειες.
Μια ισραηλινή αντιπροσωπεία, που χαρακτηρίζεται ως «ομάδα εργασίας», βρίσκεται αυτή τη στιγμή στην Ντόχα του Κατάρ, όπου οι συνομιλίες συνεχίζονται με εντατικούς ρυθμούς.
Σχέδιο σε τρία στάδια
Ο Παλαιστίνιος αξιωματούχος ανέφερε ένα σχέδιο τριών φάσεων για την απελευθέρωση των ομήρων. Στην πρώτη φάση, οι Ισραηλινοί πολίτες και οι γυναίκες στρατιώτες που κρατούνται στη Γάζα θα απελευθερωθούν μέσα σε 45 ημέρες, ενώ οι ισραηλινές δυνάμεις θα αποσυρθούν από τις πόλεις, τον παραλιακό δρόμο και τη στρατηγική λωρίδα γης στα σύνορα με την Αίγυπτο.
Στη συνέχεια, θα υπάρξει μηχανισμός για την επιστροφή των εκτοπισμένων κατοίκων της Γάζας στο βόρειο τμήμα της περιοχής. Στο δεύτερο στάδιο, οι υπόλοιποι όμηροι θα απελευθερωθούν και οι ισραηλινές δυνάμεις θα αποσυρθούν πριν από το τρίτο στάδιο, το οποίο θα σηματοδοτήσει το τέλος του πολέμου.
Από τους 96 ομήρους που παραμένουν στη Γάζα, το Ισραήλ πιστεύει ότι οι 62 είναι ακόμη ζωντανοί. Το σχέδιο φαίνεται να βασίζεται σε μια προηγούμενη συμφωνία που είχε περιγράψει ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, τον Μάιο, η οποία είχε απορριφθεί από το Τελ Αβίβ. Ωστόσο, όλες οι πλευρές αναγνωρίζουν ότι υπάρχουν ακόμα κρίσιμες λεπτομέρειες που πρέπει να διευθετηθούν.
Ένας γύρος συνομιλιών στα μέσα Οκτωβρίου δεν είχε αποτέλεσμα, καθώς η Χαμάς απέρριψε μια βραχυπρόθεσμη πρόταση κατάπαυσης του πυρός.
Επιθετική ρητορική από το Ισραήλ
Ο Κατζ δήλωσε στα μέλη της επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων του ισραηλινού κοινοβουλίου ότι «δεν έχουμε βρεθεί τόσο κοντά σε μια συμφωνία για τους ομήρους από την προηγούμενη συμφωνία», αναφερόμενος στην ανταλλαγή ομήρων και Παλαιστινίων κρατουμένων τον Νοέμβριο του 2023.
Στο Χ, ο Κατζ ανέφερε: «Η θέση μου για τη Γάζα είναι ξεκάθαρη. Αφού νικήσουμε τη στρατιωτική και κυβερνητική εξουσία της Χαμάς, το Ισραήλ θα έχει πλήρη έλεγχο στη Γάζα», συγκρίνοντας την κατάσταση με την κατεχόμενη Δυτική Όχθη.
Πρόσθεσε ότι «δεν θα επιτρέψουμε καμία τρομοκρατική δραστηριότητα εναντίον ισραηλινών κοινοτήτων και πολιτών από τη Γάζα» και ότι «δεν θα επιστρέψουμε στην κατάσταση πριν από τις 7 Οκτωβρίου». Τέτοιες δηλώσεις, αν και πιθανόν να προκαλέσουν ανησυχίες στους διαπραγματευτές, είναι κρίσιμες για την εξασφάλιση της υποστήριξης των ακροδεξιών υπουργών της κυβέρνησης Νετανιάχου, οι οποίοι έχουν προειδοποιήσει ότι δεν θα συμφωνήσουν σε μια «απερίσκεπτη» συμφωνία.
Στις 7 Δεκεμβρίου, το Ισραήλ σταμάτησε για έξι ώρες την κίνηση αεροσκαφών και την επιτήρηση με drones στην περιοχή, κατόπιν αιτήματος των μεσολαβητών, επιτρέποντας στη Χαμάς να συγκεντρώσει πληροφορίες για τους ομήρους. Σύμφωνα με αναφορές, η Χαμάς παρέδωσε στους αξιωματούχους των αιγυπτιακών μυστικών υπηρεσιών μια λίστα με τους Ισραηλινούς ομήρους, περιλαμβάνοντας ασθενείς και ηλικιωμένους, καθώς και τα ονόματα Παλαιστινίων κρατουμένων που ζητούν να απελευθερωθούν ως μέρος της συμφωνίας.
Περισσότεροι από 45.000 θάνατοι
Στον πόλεμο στη Γάζα, περισσότεροι από 45.000 Παλαιστίνιοι έχουν χάσει τη ζωή τους, ενώ οι περισσότεροι από τους 2,3 εκατομμύρια κατοίκους της περιοχής έχουν εκτοπιστεί πολλές φορές, αναζητώντας καταφύγιο σε περιοχές που έχουν καταστραφεί. Οι κάτοικοι της βόρειας Γάζας αντιμετωπίζουν σοβαρές συνθήκες λιμού και βρίσκονται υπό μόνιμη πολιορκία από τις ισραηλινές δυνάμεις.
Παρατηρητές αναφέρουν ότι ο Νετανιάχου μπορεί να είναι πιο πρόθυμος να αποδεχθεί μια εκεχειρία, καθώς οι πρόσφατες εξελίξεις και η αποτυχία του να εκπληρώσει τους στόχους του στη Γάζα τον αναγκάζουν να αναζητήσει μια διέξοδο. Η νίκη του Ντόναλντ Τραμπ στις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου στις ΗΠΑ έχει προσφέρει νέα ώθηση στις διπλωματικές προσπάθειες, με τον επερχόμενο πρόεδρο να προειδοποιεί ότι μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός πρέπει να επιτευχθεί πριν αναλάβει τα καθήκοντά του.
Η κατάσταση στον Λίβανο και οι εξελίξεις στη Συρία, όπως η πτώση του Άσαντ, προσθέτουν επιπλέον δυναμική στην κρίση της Γάζας. Όλοι οι εμπλεκόμενοι κατανοούν ότι η περαιτέρω αποσταθεροποίηση μπορεί να έχει απρόβλεπτες συνέπειες στη Μέση Ανατολή, και η κατάσταση στη Γάζα θα συνεχίσει να προκαλεί αναταραχές αν παραμείνει ανοιχτή.
Με πληροφορίες από BBC
