Οι άνεργοι κάτοικοι της Κωνσταντινούπολης έχουν πλέον τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν δωρεάν τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Αυτή η πρωτοβουλία, που ανακοινώθηκε το καλοκαίρι από τον δήμαρχο Εκρέμ Ιμάμογλου, αποσκοπεί στην άρση των εμποδίων που δυσχεραίνουν την αναζήτηση εργασίας στην πόλη των 16 εκατομμυρίων κατοίκων.
Το πρόγραμμα στην Κωνσταντινούπολη
Το πρόγραμμα που ξεκίνησε τον Οκτώβριο απευθύνεται σε άτομα που αναζητούν εργασία και είναι εγγεγραμμένα στα περιφερειακά κέντρα απασχόλησης του δήμου, με τον αριθμό τους να φτάνει τις 237.893 το 2023. Κάθε επιλέξιμος θα λαμβάνει 96 δωρεάν διαδρομές σε διάστημα τριών μηνών, με μέγιστο αριθμό τεσσάρων διαδρομών την ημέρα, μέσω εφαρμογής ή κωδικού QR, αποφεύγοντας τη χρήση φυσικής κάρτας για να περιοριστεί η κατάχρηση.
Αυτή η κίνηση έρχεται σε μια περίοδο όπου το κόστος μεταφοράς στην Κωνσταντινούπολη έχει σημειώσει δραματική αύξηση, με την τιμή μιας διαδρομής να έχει σχεδόν πενταπλασιαστεί τα τελευταία πέντε χρόνια, εν μέσω νομισματικών κρίσεων και υψηλού πληθωρισμού στην Τουρκία. Το ποσοστό ανεργίας σε εθνικό επίπεδο ανήλθε στο 8,8% τον Ιούλιο, ενώ το «ευρύ ποσοστό ανεργίας», που περιλαμβάνει υποαπασχολούμενους και εποχικά απασχολούμενους, φτάνει το 27,2% στο τέλος του μήνα.
Η Κωνσταντινούπολη δεν είναι η πρώτη μεγαλούπολη που θέλει να κρατά τους ανέργους ενεργούς
Η επιδότηση των μεταφορών για άτομα που αναζητούν εργασία είναι μια από τις πολλές στρατηγικές που ακολουθούν οι πόλεις για να κάνουν τις μετακινήσεις πιο προσιτές. Πόλεις όπως το Λουξεμβούργο και το Ταλίν της Εσθονίας έχουν καθιερώσει δωρεάν δημόσιες συγκοινωνίες για όλους, με ανάμεικτα αποτελέσματα. Άλλες πόλεις εστιάζουν σε πληθυσμούς με ειδικές ανάγκες, όπως φοιτητές ή κατοίκους με χαμηλό εισόδημα.
Σύμφωνα με έρευνες από το Ηνωμένο Βασίλειο, το κόστος μεταφοράς αποτελεί σημαντικό παράγοντα για τους ανθρώπους που προσπαθούν να επιστρέψουν στην αγορά εργασίας. Μια έκθεση του 2019 ανέφερε ότι το 77% των ατόμων που αναζητούν εργασία εκτός Λονδίνου δεν έχουν κανονική πρόσβαση σε αυτοκίνητο, με το 25% να δηλώνει ότι το κόστος μετακίνησης τους εμποδίζει στην αναζήτησή τους.
Αντικρουόμενες μελέτες
Ωστόσο, οι μελέτες σχετικά με την επίδραση τέτοιων πολιτικών στην απασχόληση είναι ανάμεικτες. Αν και οι περισσότερες έρευνες δείχνουν θετική συσχέτιση μεταξύ πολιτικών μεταφορών και απασχόλησης, οι υπάρχουσες μελέτες συχνά δεν είναι πειστικές και παρουσιάζουν μικτά αποτελέσματα. Για παράδειγμα, μια μελέτη του 2014 από το Πανεπιστήμιο Notre Dame διαπίστωσε ότι οι πελάτες ενός μη κερδοσκοπικού οργανισμού απασχόλησης στην Ουάσιγκτον που έλαβαν επιδότηση μεταφοράς είχαν 19% περισσότερες πιθανότητες να παρακολουθήσουν συνεντεύξεις.
Αντίθετα, μια μελέτη του 2016 από τον οικονομολόγο David C. Phillips διαπίστωσε ότι οι αιτούντες εργασία στο Σιάτλ που έλαβαν δωρεάν εισιτήριο χρησιμοποίησαν περισσότερο τα μέσα μεταφοράς, αλλά αυτό δεν είχε άμεσο αντίκτυπο στην απασχόληση τους.
Η σύγκριση μεταξύ των προγραμμάτων δεν είναι πάντα εφικτή
Η αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας τέτοιων προγραμμάτων είναι δύσκολη λόγω της έλλειψης ομοιομορφίας στις παγκόσμιες πολιτικές. Για παράδειγμα, το σύστημα της Βουδαπέστης παρέχει απεριόριστη δωρεάν διέλευση σε όλους τους αναζητούντες εργασία, ενώ η Νέα Νότια Ουαλία προσφέρει μόνο εκπτώσεις για περιορισμένο χρονικό διάστημα.
Κρυφά εμπόδια
Η υποστήριξη μόνο για την περίοδο αναζήτησης εργασίας ενδέχεται να μην είναι επαρκής. Από το 2021, η Transport for West Midlands προσφέρει δωρεάν μετακινήσεις σε πρώην αναζητούντες εργασία κατά τις πρώτες οκτώ εβδομάδες μιας νέας θέσης εργασίας, με μισή τιμή εισιτηρίου για τέσσερις επιπλέον εβδομάδες. Η Victoria Beddows, επικεφαλής του προγράμματος απασχόλησης, επισημαίνει ότι οι άνθρωποι συχνά αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες μέχρι να λάβουν την πρώτη τους μισθοδοσία.
Η προσβασιμότητα στην Κωνσταντινούπολη
Η ανισότητα στην πρόσβαση στα μέσα μεταφοράς δεν περιορίζεται μόνο στο κόστος. Η Eda Beyazıt, ερευνήτρια σε θέματα μετακίνησης, τονίζει ότι η ισότητα στις μεταφορές είναι πολυδιάστατη και περιλαμβάνει ζητήματα πρόσβασης και ποιότητας υπηρεσιών. Αν και το 95% της Κωνσταντινούπολης καλύπτεται από το δίκτυο λεωφορείων, η κακή συχνότητα και οι μεγάλες διαδρομές μπορούν να αποθαρρύνουν τους κατοίκους των απομακρυσμένων περιοχών.
Μόνο το 17% των θέσεων εργασίας είναι προσβάσιμες εντός 30 λεπτών με τα μέσα μαζικής μεταφοράς, με στόχο η πόλη να αυξήσει αυτό το ποσοστό στο 30% μέχρι το 2040, σύμφωνα με τον Μητροπολιτικό Δήμο της Κωνσταντινούπολης.
Περισσότερο από Απλές Θέσεις Εργασίας
Αν και η μελέτη του Phillips στο Σιάτλ δεν κατέδειξε άμεσες επιδράσεις στην επαγγελματική ζωή των συμμετεχόντων, παρατήρησε βελτιώσεις στην ευημερία και την υγεία τους. Ο Phillips και η ομάδα του εργάζονται σε μια μελέτη παρακολούθησης για να εξετάσουν αυτά τα αποτελέσματα, εικάζοντας ότι η δωρεάν μεταφορά μπορεί να επιτρέπει στους ανθρώπους να έχουν πρόσβαση σε περισσότερες ευκαιρίες απασχόλησης, καθώς και σε υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης και υγιεινές τροφές.
«Η δωρεάν μεταφορά μπορεί να δημιουργήσει ευκαιρίες για να κάνεις και άλλα πράγματα στη ζωή σου», καταλήγει ο Phillips, υπογραμμίζοντας τη σημασία της κατανόησης των πραγματικών αναγκών των ατόμων με χαμηλό εισόδημα.
