Στο κρίσιμο δημοψήφισμα που διεξήχθη στη Μολδαβία, το «Ναι» επικράτησε με οριακή πλειοψηφία 50,17%, σύμφωνα με τα σχεδόν τελικά αποτελέσματα. Το ερώτημα που τέθηκε ήταν αν θα πρέπει να καταγραφεί στο Σύνταγμα ο στόχος της ένταξης της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η πρόεδρος Μάγια Σάντου δήλωσε ότι η διαδικασία αμαυρώθηκε από «άνευ προηγουμένου» εξωτερική παρέμβαση.
Η συμμετοχή στο δημοψήφισμα, αν και οριακή, δεν μπορεί να θεωρηθεί ηχηρή επιδοκιμασία για την πολιτική της Σάντου, η οποία τα τελευταία τέσσερα χρόνια προσπαθεί να φέρει τη Μολδαβία πιο κοντά στην ΕΕ, απομακρύνοντάς την από την επιρροή της Ρωσίας. Η κατάσταση αυτή καθιστά τη θέση της Σάντου πιο αδύναμη καθώς προχωρά στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών, όπου εξασφάλισε το 42% των ψήφων, ενώ ο κύριος αντίπαλός της, Αλεξάντρ Στογιάνογλο, έλαβε το 26%. Ο δεύτερος γύρος των εκλογών είναι προγραμματισμένος για τις 3 Νοεμβρίου.
Οι δύο ψηφοφορίες διεξήχθησαν σε ένα κλίμα έντονων κατηγοριών για εκλογική παρέμβαση και θεωρούνταν ως δοκιμή για τη δέσμευση της Μολδαβίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Σάντου έχει τονίσει ότι η χώρα πρέπει να αποδεσμευτεί από την επιρροή της Μόσχας, ενώ οι σχέσεις με τη Ρωσία έχουν επιδεινωθεί μετά την καταδίκη της εισβολής στην Ουκρανία.
Η Μολδαβία και η πορεία προς την ΕΕ
Η Μολδαβία έχει ξεκινήσει τη διαδικασία ενταξιακών διαπραγματεύσεων από τον Ιούνιο, με στόχο την ολοκλήρωσή τους μέχρι το 2030. Ο Στογιάνογλο, από την πλευρά του, έχει δηλώσει ότι θα ακολουθήσει μια «ισορροπημένη» εξωτερική πολιτική, διατηρώντας σχέσεις με την ΕΕ, τη Ρωσία, τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Κίνα. Μάλιστα, μποϊκόταρε το δημοψήφισμα, το οποίο χαρακτήρισε ως μέσο ενίσχυσης της Σάντου.
Στις πρώτες πρωινές ώρες, η Σάντου απευθύνθηκε στους πολίτες, αναφέροντας ότι υπάρχουν «σαφή αποδεικτικά στοιχεία» για εγκληματικές ομάδες που συνεργάζονται με ξένες δυνάμεις και επιδιώκουν να εξαγοράσουν 300.000 ψήφους, κάτι που χαρακτήρισε «απάτη σε άνευ προηγουμένου κλίμακα».
Εξωτερική παρέμβαση και κατηγορίες
Η προεκλογική περίοδος σημαδεύτηκε από αναφορές για συντονισμένες προσπάθειες παρέμβασης στην ψηφοφορία από τον φυγά μεγιστάνα Ιλάν Σορ, ο οποίος διαμένει στη Ρωσία. Η Ρωσία, από την πλευρά της, αρνείται οποιαδήποτε ανάμιξη, ενώ ο Σορ έχει διαψεύσει τις κατηγορίες και υποστηρίζει ότι προσφέρει νόμιμες χρηματοδοτήσεις.
Η αστυνομία κατηγόρησε τον Σορ ότι προσπάθησε να πληρώσει τουλάχιστον 130.000 ψηφοφόρους προκειμένου να ψηφίσουν «Όχι» στο δημοψήφισμα. Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, ζήτησε αποδείξεις για τις κατηγορίες που διατύπωσε η Σάντου και δήλωσε ότι είναι δύσκολο να εξηγηθεί η αύξηση των ψήφων υπέρ της Σάντου.
Καθώς τα αποτελέσματα άρχισαν να έρχονται, φάνηκε ότι η συμμετοχή της μολδαβικής διασποράς ήταν καθοριστική για την επικράτηση του «Ναι», με τους ψηφοφόρους που ζουν στο εξωτερικό να υποστηρίζουν σε μεγάλο βαθμό την ένταξη στην ΕΕ. Ωστόσο, το Κρεμλίνο καταγγέλλει «ανωμαλίες» στην καταμέτρηση των ψήφων και ζητά από την Σάντου να προσκομίσει αποδείξεις για τις κατηγορίες της.
Η Σάντου, εν αναμονή των τελικών αποτελεσμάτων, δήλωσε ότι η Μολδαβία θα «απαντήσει με σταθερές αποφάσεις» στην κατάσταση που έχει διαμορφωθεί, χωρίς να επεκταθεί περαιτέρω.
