Πριν από λίγο καιρό, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι αποκάλυψε ότι είχε ενημερώσει τον Ντόναλντ Τραμπ για τις ανάγκες της Ουκρανίας σε πυρηνικά όπλα, σε περίπτωση που η χώρα του αποκλειστεί από την ένταξη στο ΝΑΤΟ, όπως απαιτεί ο Βλαντίμιρ Πούτιν. Ο Ζελένσκι διευκρίνισε αργότερα ότι η δήλωσή του υποδήλωνε την έλλειψη εναλλακτικών εγγυήσεων ασφαλείας, προσθέτοντας ότι οι ουκρανοί αξιωματούχοι έχουν επισημάνει ότι το Κίεβο δεν εξετάζει την πιθανότητα πυρηνικού επανεξοπλισμού.
Η Ουκρανία ελέγχει εννέα λειτουργικούς αντιδραστήρες και διαθέτει σημαντική πυρηνική εμπειρογνωσία.
Ωστόσο, μια πρόσφατη έκθεση του Κέντρου Μελετών για τον Στρατό, τη Μετατροπή και τον Αφοπλισμό, ενός επιδραστικού στρατιωτικού think tank της Ουκρανίας, προειδοποιεί ότι αν η στρατιωτική βοήθεια από τις ΗΠΑ διακοπεί, η Ουκρανία θα μπορούσε να αναπτύξει μια βασική πυρηνική βόμβα σε λίγους μήνες. Σύμφωνα με την έκθεση, η χώρα θα μπορούσε να κατασκευάσει μια απλή βόμβα από πλουτώνιο, παρόμοια με τη βόμβα «Fat Man» που χρησιμοποιήθηκε στο Ναγκασάκι το 1945. Επειδή δεν θα είχε τον χρόνο να κατασκευάσει μεγάλες εγκαταστάσεις εμπλουτισμού ουρανίου, η Ουκρανία θα έπρεπε να αντλήσει πλουτώνιο από χρησιμοποιημένες ράβδους καυσίμου από τους πυρηνικούς της αντιδραστήρες.
Πλουτώνιο και Αντιδραστήρες
Αξιοσημείωτο είναι ότι η Ουκρανία διατηρεί εννέα λειτουργικούς αντιδραστήρες και διαθέτει σημαντική πυρηνική τεχνογνωσία, παρά την εγκατάλειψη του τρίτου μεγαλύτερου πυρηνικού οπλοστασίου στον κόσμο το 1996. Η έκθεση εκτιμά ότι το πλουτώνιο που μπορεί να αντληθεί από τους αντιδραστήρες της χώρας ανέρχεται σε επτά τόνους, ποσότητα ικανή να παραγάγει εκατοντάδες κεφαλές με τακτική απόδοση αρκετών κιλοτόνων. Μια τέτοια βόμβα θα είχε περίπου το 10% της ισχύος της βόμβας Fat Man.
Η συγκεκριμένη έκθεση δεν έχει λάβει έγκριση από την κυβέρνηση του Κιέβου, ωστόσο παρέχει τη νομική βάση για την Ουκρανία να εξετάσει την αποχώρησή της από τη Συνθήκη για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων (NPT). Η επικύρωση της NPT από την Ουκρανία είχε εξαρτηθεί από τις εγγυήσεις ασφαλείας που δόθηκαν από τις ΗΠΑ, τη Βρετανία και τη Ρωσία μέσω του Μνημονίου της Βουδαπέστης το 1994, το οποίο προέβλεπε ότι η Ουκρανία θα παρέδιδε το πυρηνικό της οπλοστάσιο σε αντάλλαγμα για προστασία.
Η έκθεση αναφέρει ότι η παραβίαση του μνημονίου από τη Ρωσία παρέχει τυπικούς λόγους για την αποχώρηση από την NPT και ηθικούς λόγους για την επανεξέταση της μη πυρηνικής επιλογής. Ο Βάλεντιν Μπάντρακ, διευθυντής του κέντρου που συνέταξε την έκθεση, δήλωσε στους «Times» ότι η Ουκρανία αντιμετωπίζει μια υπαρξιακή πρόκληση και ότι εκατομμύρια Ουκρανοί θα προτιμούσαν τον θάνατο από την υποταγή σε κατοχή.
Ο Χάμις ντε Μπρετόν-Γκόρντον, πρώην διοικητής του Κοινού Χημικού, Βιολογικού, Ραδιολογικού και Πυρηνικού Συντάγματος της Βρετανίας, επιβεβαίωσε ότι η Ουκρανία έχει την ικανότητα να παράγει πυρηνικό όπλο. Υπογράμμισε ότι οι ΗΠΑ θα πρέπει να λάβουν σοβαρά υπόψη την πυρηνική απειλή και χαρακτήρισε τον Ζελένσκι «μετρ της στρατηγικής». Από την πλευρά του, ο συντάκτης της έκθεσης, Ολέξιι Γιζάκ, εξέφρασε την ανησυχία του για την υπερβολική προσοχή που δίνεται στην πυρηνική απειλή της Ρωσίας, υπονοώντας ότι αυτή η στάση μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες για τον πόλεμο.
