Η Μέση Ανατολή βρίσκεται και πάλι σε κατάσταση κρίσης μετά την πρόσφατη επίθεση του Ιράν, με τον κίνδυνο ενός εκτενούς και καταστροφικού πολέμου να είναι πιο ορατός από ποτέ. Η σύγκρουση αυτή περιλαμβάνει δύο αντίπαλους που βρίσκονται σε αντιπαράθεση για περισσότερα από 45 χρόνια, και αυτή τη στιγμή είναι ίσως η πιο επικίνδυνη περίοδος για την περιοχή.
Ιστορικό της σύγκρουσης
Η σχέση μεταξύ Ιράν και Ισραήλ έχει περάσει από πολλές φάσεις. Στα πρώτα χρόνια μετά την ίδρυση του Ισραήλ το 1948, οι σχέσεις τους ήταν σχετικά θετικές, με το Ιράν να αναγνωρίζει το Ισραήλ και να διατηρεί διπλωματικές και εμπορικές σχέσεις. Ωστόσο, μετά την ιρανική επανάσταση του 1979, η νέα Ισλαμική Δημοκρατία αποκήρυξε το Ισραήλ, το οποίο χαρακτήρισε παράνομο κράτος, και άρχισε να υποστηρίζει αντίπαλες ομάδες όπως η Χεζμπολάχ και η Χαμάς, εντείνοντας τις εχθροπραξίες.
Τα τελευταία χρόνια, η κατάσταση έχει επιδεινωθεί λόγω του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν, με το Ισραήλ να προχωρά σε μυστικές επιχειρήσεις και αεροπορικές επιδρομές κατά ιρανικών στόχων στη Συρία και αλλού. Αυτή η κλιμάκωση της έντασης έχει δημιουργήσει ένα επικίνδυνο κλίμα στην περιοχή.
Η σπίθα της κρίσης
Η κατάσταση επιδεινώθηκε δραματικά με τη δολοφονία του ηγέτη της Χεζμπολάχ, Χασάν Νασράλα, στη Βηρυτό και του ηγέτη της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγιε, στην Τεχεράνη. Οι πρόσφατες επιθέσεις και η χερσαία εισβολή του Ισραήλ στον Λίβανο έχουν προσθέσει ακόμα περισσότερη ένταση. Η κατάσταση κλιμακώθηκε περαιτέρω όταν το Ιράν εκτόξευσε 200 πυραύλους προς το Ισραήλ στις 1 Οκτωβρίου.
Φοιτητές κρατούν αφίσες του Χασάν Νασράλα, του δολοφονηθέντος ηγέτη της Χεζμπολάχ, κατά τη διάρκεια συγκέντρωσης στην Σαναά, Υεμένη, 2 Οκτωβρίου 2024. REUTERS/Khaled Abdullah
Το Ισραήλ προετοιμάζεται για αντίποινα κατά του Ιράν, καθώς ορισμένοι από τους πυραύλους διείσδυσαν στην αεράμυνα της χώρας.
Το επόμενο βήμα
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου έχει δηλώσει ότι το Ιράν θα πληρώσει βαρύ τίμημα για την εκτόξευση των πυραύλων. Παρά τις προηγούμενες προτροπές για αυτοσυγκράτηση από τους συμμάχους του Ισραήλ, οι αντιδράσεις αυτή τη φορά φαίνεται να είναι πιο ήσυχες.
Η κυβέρνηση του Ισραήλ, υπό την ηγεσία του Νετανιάχου, δεν δείχνει διάθεση να περιοριστεί και φαίνεται ότι η αντίδραση είναι θέμα χρόνου.
Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου υποσχέθηκε να ανταποδώσει κατά του Ιράν μετά την εκτόξευση περίπου 200 βαλλιστικών πυραύλων προς το Ισραήλ https://t.co/ZoAPnpv1pu
— TIME (@TIME) 2 Οκτωβρίου 2024
Πιθανές μορφές αντιποίνων
Με τη στήριξη των δορυφορικών πληροφοριών των ΗΠΑ και των πρακτόρων της Μοσάντ στο Ιράν, οι Ισραηλινές Δυνάμεις Άμυνας (IDF) έχουν πολλές επιλογές για αντίποινα. Ένας αρχικός στόχος θα μπορούσε να είναι οι βάσεις από τις οποίες εκτοξεύθηκαν οι πυραύλοι, συμπεριλαμβανομένων κέντρων διοίκησης και ελέγχου, καθώς και αποθηκευτικών χώρων.
- Στρατιωτικές επιθέσεις
Επιπλέον, το Ισραήλ θα μπορούσε να στοχεύσει εγκαταστάσεις του IRGC και αντιαεροπορικές άμυνες. Υπάρχει επίσης η πιθανότητα να προσπαθήσει να εξουδετερώσει άτομα-κλειδιά που εμπλέκονται στο ιρανικό πρόγραμμα βαλλιστικών πυραύλων.
Μια οικονομική επίθεση θα μπορούσε να περιλαμβάνει στόχους όπως πετροχημικά εργοστάσια και ενεργειακές εγκαταστάσεις, αν και τέτοιες κινήσεις θα επηρεάσουν περισσότερο τους αμάχους παρά τις στρατιωτικές δυνάμεις του Ιράν.
Το Ιράν έχει επιβεβαιώσει ότι εμπλουτίζει ουράνιο σε επίπεδα υψηλότερα από το 20%, εγείροντας ανησυχίες ότι στοχεύει στην κατασκευή πυρηνικής βόμβας. Οι πιθανές τοποθεσίες στόχων περιλαμβάνουν το Parchin και τις μεγάλες εγκαταστάσεις στο Bushehr, Natanz, Isfahan και Ferdow.
Η θέση του Ιράν
Η ιρανική κυβέρνηση δηλώνει ότι μετά την εκτόξευση των πυραύλων, θεωρεί την υπόθεση κλειστή, προειδοποιώντας ότι θα απαντήσει αν το Ισραήλ προχωρήσει σε αντεπίθεση.
Ο πρόεδρος του Ιράν, Μασούντ Πεζεσκιάν, δήλωσε: «Αυτό είναι μόνο μια ματιά στις δυνατότητές μας». Οι Φρουροί της Ισλαμικής Επανάστασης προειδοποίησαν ότι αν το Ισραήλ επιτεθεί, θα αντιμετωπίσει συντριπτικές επιθέσεις.
Αν και το Ιράν δεν μπορεί να νικήσει στρατιωτικά το Ισραήλ, διαθέτει μια μεγάλη ποσότητα βαλλιστικών πυραύλων και drones, καθώς και συμμάχους σε όλη τη Μέση Ανατολή. Η επόμενη σειρά επιθέσεων μπορεί να στοχεύσει κατοικημένες περιοχές του Ισραήλ.
Επιπλέον, το Πολεμικό Ναυτικό των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης διαθέτει γρήγορα επιθετικά σκάφη, που θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο τα πολεμικά πλοία του 5ου Στόλου των ΗΠΑ. Η ικανότητα του Ιράν να διακόψει τη ροή πετρελαίου μέσω των Στενών του Ορμούζ θα είχε σημαντικές επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία.
Το Ιράν έχει προειδοποιήσει ότι αν δεχτεί επίθεση, δεν θα στοχεύσει μόνο το Ισραήλ, αλλά και οποιαδήποτε χώρα θεωρεί υποστηρικτή της επίθεσης.
