Αν σήμερα, με την ανεπτυγμένη τεχνολογία, εκατομμύρια άνθρωποι φοβούνται μια επίσκεψη στον οδοντίατρο, πώς είναι δυνατόν για χιλιάδες χρόνια, άνδρες και γυναίκες σε έναν ασιατικό πολιτισμό, να κάθονται με περηφάνια και χαρά για να τους αφαιρεθούν τα δόντια με ξύλινα εργαλεία και μπαμπού;
Ερευνητές από το Τμήμα Αρχαιολογίας και Φυσικής Ιστορίας του Εθνικού Πανεπιστημίου της Αυστραλίας και του Πανεπιστημίου του Γκουάμ μελέτησαν απολιθώματα που ανακτήθηκαν από 40 τοποθεσίες στην Ταϊβάν. Αυτά τα ευρήματα αποκάλυψαν ένα παράξενο τελετουργικό αφαίρεσης δοντιών, καθώς καλοδιατηρημένα κρανία ανδρών και γυναικών παρουσίαζαν ένα σταθερό μοτίβο χαμένων δοντιών.
Είναι εντυπωσιακό ότι αυτή η πρακτική ξεκίνησε περίπου το 4800 π.Χ. στη Νεολιθική περίοδο και συνεχίστηκε μέχρι την Εποχή του Σιδήρου, αν και μειώθηκε στις αρχές του 20ού αιώνα. «Το πρώτο και πιο συχνά αναφερόμενο κίνητρο ήταν η ωραιοποίηση, που προήλθε από την επιθυμία να ξεχωρίσει κανείς από τα χαρακτηριστικά των ζώων και να ενισχύσει την προσωπική του ελκυστικότητα, ιδιαίτερα στο αντίθετο φύλο», σημειώνουν οι ερευνητές στην έρευνά.
Μια ενδιαφέρουσα μαρτυρία υπογραμμίζει την αναζήτηση μιας κατακόκκινης γλώσσας που φαινόταν να κρύβεται πίσω από το κενό του νησιού. Διαφορετικές κοινότητες φαίνεται να είχαν ποικιλία στους τρόπους αφαίρεσης δοντιών, αλλά γενικά η πρακτική περιλάμβανε την αφαίρεση πολλών άνω μπροστινών δοντιών, κυρίως των κοπτών και/ή των κυνόδοντων.
Αριστερά, γυναίκα που έχει αφαιρέσει τα δόντια της και δεξιά, τα σύνεργα της εποχής με τα οποία εκτελέστηκε το τελετουργικό (Πηγή: SCMP composite/Archaeological Research in Asia)
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι «λόγω της υψηλής συμμετρίας και της κανονικότητας των αφαιρούμενων δοντιών μεταξύ ατόμων με καλή στοματική υγεία, το αποτέλεσμα ερμηνεύτηκε ως σκόπιμη αφαίρεση και όχι ως αποτέλεσμα κυψελιδικής παθολογίας ή τραυματικών ατυχημάτων». Επιπλέον, τέσσερις πληθυσμοί έδειξαν ότι οι αφαίρεση δοντιών γινόταν και για πρακτικούς λόγους, όπως η καλύτερη προφορά στην ομιλία και η μείωση του κινδύνου «υπερπληθυσμού» (υπερδοντία).
Ένας τρίτος λόγος, σύμφωνα με τους επιστήμονες, ήταν ότι το τελετουργικό θεωρούνταν δοκιμή θάρρους για τα νεότερα μέλη της κοινωνίας. «Οι ντόπιοι πίστευαν ότι η αφαίρεση των δοντιών μπορούσε να μειώσει τον πόνο από το τατουάζ ή να διευκολύνει την προφορά», προσθέτουν οι συγγραφείς. «Σε πολλές περιπτώσεις, το ορατό αποτέλεσμα θεωρήθηκε ως απόδειξη γενναιότητας».
Οι τρεις συνδυασμοί αφαιρούμενων δοντιών σε λαούς της Ταϊβάν.
Το τελετουργικό σήμαινε επίσης ότι τα νεαρά μέλη της φυλής είχαν ενηλικιωθεί ή ότι ήθελαν να διαφοροποιηθούν από την κοινωνία. «Τα μοτίβα που προκύπτουν στα δόντια θα μπορούσαν να αλλάξουν τη διαπροσωπική έκφραση και επικοινωνία, ενδεχομένως σηματοδοτώντας ότι ένα άτομο είχε αποκτήσει ένα νέο χαρακτηριστικό της ταυτότητάς του ή της ιδιότητας του μέλους της ομάδας», πρόσθεσαν οι ερευνητές. «Έτσι, αυτή η πρακτική μπορεί να ερμηνευθεί ως μέρος του πολιτιστικού ρεπερτορίου μιας κοινότητας με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά».
Κρανία με αφαιρεμένα δόντια στην Ταϊβάν. (Πηγή: Archaeological Research in Asia)
Πώς ακριβώς αφαιρούνταν τα δόντια; Η διαδικασία ήταν αρκετά βάναυση. Οι βόρειες φυλές χρησιμοποιούσαν μια εντυπωσιακή μέθοδο, ενώ οι νότιοι πληθυσμοί προτιμούσαν μια τεχνική έλξης με τη βοήθεια νήματος. Πέντε ομάδες που ζουν στο βόρειο τμήμα της Ταϊβάν (Atayal, Saisiyat, Sediq, Thao και Truku) συνήθως τοποθετούσαν το ένα άκρο ενός μεσολαβητή στην επιφάνεια του δοντιού και σφυρηλάτησαν το άλλο άκρο με ένα χτύπημα για να διευκολύνουν την εξαγωγή του δοντιού.
Ορισμένες ομάδες χρησιμοποιούσαν ένα (ή δύο) ξύλινα ή μπαμπού ραβδιά με νήμα συνδεδεμένο στο ένα ή και στα δύο άκρα. Άλλες φυλές έδεναν σφιχτά το δόντι με κλωστή και το τράβαγαν μέχρι να απομακρυνθεί. Στη συνέχεια, η πληγή γέμιζε με στάχτη από φυτά όπως το φασκόμηλο, που βοηθούσε στην πρόληψη της αιμορραγίας και της φλεγμονής. Σύμφωνα με ιστορικά αρχεία, οι περισσότερες «τελετές» αφαίρεσης δοντιών διεξάγονταν το χειμώνα για να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος μόλυνσης.
«Τα εξαγόμενα δόντια θάβονταν σε τοποθεσίες όπως μπροστά από τον αχυρώνα του κεχριού, κάτω από το κρεβάτι ή στην αχυροσκεπή», σημειώνουν οι συγγραφείς.
Με πληροφορίες από Phys.org
