«Δεν μπορώ να νιώθω ασφαλής μετά τη σεξουαλική κακοποίηση που υπέστην ως παιδί, αλλά από τη θέση που βρίσκομαι, ζητώ από το Συμβούλιο της Ευρώπης και τα κράτη-μέλη να κάνουν ό,τι είναι δυνατόν για να διασφαλίσουν την ασφάλεια των παιδιών τους. Το μέλλον της ΕΕ εξαρτάται από τα παιδιά της, και ζητώ από όλους να τα προστατεύσουν». Με αυτά τα λόγια έκλεισε τον συγκινητικό λόγο του ο 28χρονος Χουάν Κουατρεκάσας από την Ισπανία, κατά τη διάρκεια του Διεθνούς Συνεδρίου με τίτλο «Ενάντια στην παιδική κακοποίηση σε ιδρύματα της Ευρώπης», που πραγματοποιήθηκε στο Στρασβούργο στις 6 Δεκεμβρίου. Ο Χουάν, ο οποίος είχε υποστεί σεξουαλική κακοποίηση σε ηλικία 12 ετών από τον δάσκαλό του σε εκκλησιαστικό σχολείο, δεν σιώπησε. Αντίθετα, ενώθηκε με άλλους επιζώντες που μίλησαν για τις εμπειρίες τους.
Ο λόγος στους επιζώντες
Πολλοί από τους συμμετέχοντες στο συνέδριο μοιράστηκαν με γενναιότητα τις ιστορίες τους, προσπαθώντας να διαχειριστούν την ανοιχτή πληγή που άνοιξε η κακοποίηση και ελπίζοντας ότι η αναγνώριση και η αποκατάσταση της αδικίας μπορεί να φέρει κάποια ίαση. Στο συνέδριο συμμετείχαν υπουργοί, πολιτικοί και ειδικοί από όλη την Ευρώπη, με στόχο την ανάπτυξη στρατηγικών για τη δημιουργία ενός πλαισίου προστασίας και ασφάλειας για όλα τα παιδιά που βρίσκονται σε κίνδυνο.
Η Ελλάδα εκπροσωπήθηκε από την Ευτυχία Κατσιγαράκη, γενική διευθύντρια Ειδικών Νομικών Υποθέσεων και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του υπουργείου Δικαιοσύνης, τον Γιώργο Νικολαΐδη, ψυχίατρο και επικεφαλής της Διεύθυνσης Ψυχικής Υγείας του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού, και την Αγγελική Βεργίτση, διευθύντρια της «Πρωτοβουλίας για Δικαιοσύνη» στην Ελλάδα.
«Θα ήθελα να μοιραστώ λίγα λόγια για τη ζωή μου. Όταν ήρθα στη Γαλλία, ήμουν μόλις 3 ετών. Τοποθετήθηκα σε μια ανάδοχη οικογένεια που με αντιμετώπιζε μόνο ως αντικείμενο κακοποίησης. Δεν με έβλεπαν ως παιδί, ήμουν το κορίτσι για το μαστίγωμα». Αυτή είναι η 59χρονη Μαρί-Ζερμέν Βαλερί, μία από τις περίπου 2.000 παιδιά που εκτοπίστηκαν σε 83 γαλλικά διαμερίσματα, βιώνοντας βίαιο αποχωρισμό και κακοποίηση. «Οι πληγές που κουβαλάμε σήμερα δεν είναι μόνο σωματικές. Είναι πληγές που δεν μπορούν να επουλωθούν», λέει με τρεμάμενη φωνή.
Από την άλλη πλευρά, ο 71χρονος Αντόνιο, αν και δεν στερήθηκε την οικογενειακή ασφάλεια, παρέμεινε κλεισμένος σε ιεροδιδασκαλείο στην Πορτογαλία για 17 μήνες. Εκεί, σε ηλικία 10 ετών, ήρθε αντιμέτωπος με την σεξουαλική βία από έναν ιερέα. «Συχνά με υπέβαλε σε κακοποίηση», θυμάται. Στη συνέχεια, τοποθετήθηκε σε άλλο θρησκευτικό ίδρυμα, αλλά η ασφάλεια που προσδοκούσε δεν ήρθε. «Ο επικεφαλής ήταν ένας φραγκισκανός μοναχός που δεν ήταν μόνο σεξουαλικός αρπακτικός, αλλά και στυγνός εγκληματίας», προσθέτει.
Στα «ΝΕΑ», ο Αντόνιο δεν μπορεί να συγκρατήσει τα δάκρυά του. «Ακούγοντας άλλους επιζώντες, θυμάμαι ξανά τα βάσανα που υπέφερα και αυτό είναι εξαιρετικά οδυνηρό». Εξομολογείται ότι «τη νιότη μου τη ζούσα με ενοχές, φόβο και αυτοτραυματισμούς». Έμεινε σιωπηλός για πάνω από δέκα χρόνια, μέχρι να αποκαλύψει την αλήθεια και να απελευθερωθεί από το βουβό τραύμα. Σήμερα, είναι πατέρας και παππούς, και αγωνίζεται για τα δικαιώματα των παιδιών μέσω της Ένωσης Θυμάτων «CORAÇÃO SILENCIADO». Αναφερόμενος στην κατάσταση στη χώρα του, δηλώνει ότι «καμία πρωτοβουλία δεν έχει ληφθεί μέχρι στιγμής, ούτε από την κυβέρνηση ούτε από το Κοινοβούλιο». Ωστόσο, προτρέπει όλους τους επιζώντες να μιλήσουν για τις εμπειρίες τους, καθώς «είναι μια μάχη κατά της υποκρισίας».
Ο Χουάν, μιλώντας στα «ΝΕΑ», αναφέρει: «Βλέπω το πρόσωπό μου στους επιζώντες κι εκείνοι το δικό μου στα δικά τους πρόσωπα, γιατί μας ενώνει ένας κοινός πόνος». Διατηρεί την ελπίδα για δικαίωση, υπογραμμίζοντας ότι η παιδική προστασία πρέπει να είναι προτεραιότητα για τα κράτη. Σήμερα, με τους γονείς του, ηγούνται της οργάνωσης «Infancia Robada» (Κλεμμένη Παιδικότητα), που έχει βοηθήσει πολλά θύματα κακοποίησης. Σκοπός του είναι να λειτουργήσει ως φύλακας της παιδικότητας που έχασε άδικα.
Στην Ελβετία, η οδός της αποκάλυψης υπήρξε δύσκολη
Η υποστήριξη και δικαίωση των θυμάτων παιδικής κακοποίησης στην Ελβετία οδήγησε στη δημιουργία του Ιδρύματος Guido Fluri και της ευρωπαϊκής «Πρωτοβουλίας για Δικαιοσύνη». Η Ελβετία ψήφισε τον Νόμο Αποκατάστασης (AFZFG) για τους επιζώντες, και φέτος η Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης ενέκρινε ομόφωνα ψήφισμα που καλεί τα κράτη μέλη να αναγνωρίσουν την κακοποίηση και να παρέχουν αποζημιώσεις στα θύματα.
Ο Γκουίντο Φλούρι, πρόεδρος της «Πρωτοβουλίας για Δικαιοσύνη», δήλωσε: «Αυτό το ψήφισμα είναι ορόσημο για την Ευρώπη. Στην Ελβετία, αποδόθηκε δικαιοσύνη σε 12.000 θύματα κακοποίησης. Ήρθε η ώρα να συμβεί το ίδιο και για τα θύματα στην υπόλοιπη Ευρώπη». Αναγνωρίζει ότι η αποκάλυψη είναι δύσκολη και ότι οι πολιτικοί πρέπει να κατανοήσουν το μέγεθος του πόνου που βίωσαν οι επιζώντες.
Ο υπουργός Δικαιοσύνης της Ελβετίας, Μπιτ Τζανς, τόνισε ότι η προστασία και προώθηση της ευημερίας των παιδιών είναι από τα πιο σημαντικά καθήκοντα της πολιτικής. «Η νομοθεσία μπορεί να κάνει τη διαφορά», είπε, προσθέτοντας ότι η ενσυναίσθηση είναι κρίσιμη για την κατανόηση των επιζώντων. «Πρέπει να ακούσουμε τα παιδιά και να κατανοήσουμε τα συναισθήματά τους. Αυτή η κατανόηση πρέπει να αντικατοπτρίζεται στη νομοθεσία», υπογράμμισε.
Ο Μπιτ Τζανς εξέφρασε την αισιοδοξία του, λέγοντας: «Ποτέ δεν είναι αργά για να αποδοθεί Δικαιοσύνη».
