Στα τέλη Νοεμβρίου, η περίοδος των βροχών είχε πλέον τελειώσει και η ξηρασία άρχιζε να πλήττει το Σουδάν, μια χώρα βυθισμένη σε εμφύλιο πόλεμο. Σε αυτό το πλαίσιο, 700 φορτηγά μεταφέροντας περίπου 17.500 τόνους τροφίμων άρχισαν να φτάνουν στις πιο πληγείσες περιοχές της χώρας.
Αυτές οι περιοχές, συνολικά 14, είναι κυρίως δυσπρόσιτες λόγω των μαχών και οι κάτοικοί τους, μετά από πάνω από ενάμιση χρόνο συγκρούσεων, βιώνουν ή αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο του λιμού. Σύμφωνα με εκπρόσωπο του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος του ΟΗΕ, η νέα επισιτιστική βοήθεια επαρκεί για να θρέψει 1,5 εκατομμύρια ανθρώπους για έναν μήνα. Ωστόσο, αυτό το ποσό είναι σταγόνα στον ωκεανό, καθώς η χώρα έχει πληθυσμό 45 εκατομμυρίων και πάνω από το ήμισυ του πληθυσμού αντιμετωπίζει οξύ υποσιτισμό, με 8 εκατομμύρια ανθρώπους σε κρίσιμη κατάσταση.
Ο συνεχιζόμενος εμφύλιος στο Σουδάν, επισκιασμένος από τους πολέμους στην Ουκρανία και στη Μέση Ανατολή, έχει δημιουργήσει τη χειρότερη ανθρωπιστική κρίση στον κόσμο.
Πάνω από 13 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εκτοπιστεί λόγω της σύγκρουσης, εκ των οποίων 11 εκατομμύρια είναι εσωτερικά εκτοπισμένοι και οι υπόλοιποι έχουν γίνει πρόσφυγες σε γειτονικές χώρες. Ανάμεσα στους εκτοπισμένους, 5 εκατομμύρια είναι ανήλικα παιδιά, ο μεγαλύτερος αριθμός παγκοσμίως. Η πείνα είναι μία από τις καταστροφικές συνέπειες του πολέμου, καθώς οι στρατιωτικές δυνάμεις και οι παραστρατιωτικές ομάδες χρησιμοποιούν την ανθρωπιστική βοήθεια ως όπλο, παρεμποδίζοντας τη διανομή της σε όσους έχουν ανάγκη.
Με τον αριθμό των αμάχων που έχουν χάσει τη ζωή τους να ξεπερνά τους 150.000, αναμένεται ότι οι θάνατοι από ασθένειες και λιμοκτονία είναι πλέον περισσότεροι από εκείνους που προέρχονται από βομβαρδισμούς και σφαγές.
Μια γυναίκα κρατά στην αγκαλιά της το σοβαρά υποσιτισμένο παιδί της στο νότο του Σουδάν (REUTERS/Thomas Mukoya)
Ιστορίες φρίκης στο υποσιτισμένο Σουδάν
Στο Χαρτούμ, την κατεστραμμένη πρωτεύουσα του Σουδάν, σύμφωνα με τον απεσταλμένο της γαλλικής εφημερίδας Le Monde, «ο θάνατος χτυπά σε κάθε γωνιά του δρόμου». Μετά από σχεδόν 20 μήνες πολέμου, οι νεκροταφειακές περιοχές έχουν γεμίσει, και οι νέες ταφές γίνονται σε κενά οικόπεδα όπου παλαιότερα έπαιζαν ποδόσφαιρο οι νέοι της περιοχής.
Η εικόνα της καταστροφής απλώνεται σε όλη τη χώρα, που είναι πλούσια σε πόρους αλλά τώρα υποφέρει. Οι άμαχοι, είτε στις εστίες τους είτε εκτοπισμένοι, είναι αποκομμένοι από την πρόσβαση σε τρόφιμα, με τις αγορές να είναι άδειες και τις υποδομές να έχουν καταρρεύσει. Πολλοί πεθαίνουν από την κατανάλωση μολυσμένου νερού, και η πείνα έχει εξασθενήσει το ανοσοποιητικό τους σύστημα, καθιστώντας ακόμη και τις πιο ήπιες ασθένειες θανατηφόρες.
Σε έναν κόσμο που φλέγεται από κρίσεις, η ανθρωπιστική βοήθεια παραμένει υποχρηματοδοτούμενη και, ακόμη και όταν παρέχεται, είναι ανεπαρκής. Οι περισσότεροι Σουδανοί άμαχοι αισθάνονται εγκαταλελειμμένοι, και μια πρόσφατη δημοσιογραφική αποστολή της γερμανικής εφημερίδας Süddeutsche Zeitung κατέγραψε εφιαλτικές εικόνες στο Τονγκούλι, ένα χωριό στο νότο, όπου εκτοπισμένοι ζουν σε πρόχειρους καταυλισμούς. Εκεί, παιδιά κυνηγούν ακρίδες για τροφή και μητέρες βράζουν φύλλα για να φτιάξουν κάτι βρώσιμο.
Μια 20χρονη χήρα, μητέρα τεσσάρων παιδιών, δήλωσε ότι έχουν περάσει επτά μήνες από την τελευταία φορά που η οικογένειά της είχε ένα πλήρες γεύμα. Όλοι οι κάτοικοι του καταυλισμού έχουν να διηγηθούν ιστορίες φρίκης, με εκτελέσεις, βασανιστήρια και βιασμούς να είναι καθημερινά φαινόμενα.
Στη σειρά για λίγο καθαρό πόσιμο νερό στην πόλη Ομντουρμάν, βόρεια του Χαρτούμ (REUTERS/El Tayeb Siddig)
Διεθνής αδράνεια, εν μέσω αδιεξόδου
Και οι δύο πλευρές του πολέμου, κυρίως οι παραστρατιωτικές ομάδες που είχαν διαπράξει γενοκτονία στο Νταρφούρ πριν από 20 χρόνια, κατηγορούνται για εγκλήματα πολέμου. Παρ’ όλα αυτά, δεν αισθάνονται σχεδόν καμία διεθνή πίεση για τον τερματισμό του εμφυλίου, ο οποίος έχει εξελιχθεί σε πόλεμο δια αντιπροσώπων.
Μετά από 20 μήνες συγκρούσεων, η κατάσταση έχει φτάσει σε στρατηγικό αδιέξοδο. Οι μάχες είχαν ατονήσει κατά την περίοδο των βροχών, αλλά το τέλος της αναμένεται να φέρει ακόμη πιο βίαιες συγκρούσεις. Όλες οι προσπάθειες για διαπραγματεύσεις και κατάπαυση του πυρός έχουν αποτύχει, με τις πιο πρόσφατες να περιλαμβάνουν αυτές των ΗΠΑ.
Στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, οι προτάσεις για αποστολή κυανοκράνων για την προστασία των αμάχων σκοντάφτουν σε γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς. Υπάρχει εμπάργκο όπλων μόνο για την περιοχή του Νταρφούρ, αλλά ούτε και αυτό τηρείται. Εν τω μεταξύ, η ανθρωπιστική κρίση στη χώρα επιδεινώνεται, με τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, να καλεί πρόσφατα τη διεθνή κοινότητα να δράσει μπροστά σε αυτή τη τραγωδία.
«Φοβόμαστε μια επανάληψη της γενοκτονίας της Ρουάντα το 1994», προειδοποιεί ο Καναδός αντιστράτηγος ε.α. Ρομέο Νταλέρ, πρώην επικεφαλής της αποτυχημένης ειρηνευτικής δύναμης του ΟΗΕ στη Ρουάντα, προτείνοντας τη δημιουργία μιας πολυεθνικής δύναμης για την προστασία των αμάχων στο Σουδάν, παρόμοια με αυτή που έχει αναπτυχθεί στην Αϊτή.
Ωστόσο, αυτό συνέβη κατόπιν αιτήματος της κυβέρνησης της Αϊτής, κάτι που δύσκολα θα επιλέξει η στρατιωτική χούντα του Σουδάν χωρίς σκληρές διαπραγματεύσεις.
