Μια 25χρονη γυναίκα στην Κίνα φαίνεται να είναι ο πρώτος ασθενής που κατάφερε να θεραπευτεί από τον διαβήτη τύπου 1, μια εξέλιξη που προκαλεί ενθουσιασμό και ελπίδα για εκατομμύρια άλλους ασθενείς παγκοσμίως.
Η γυναίκα, που επιθυμεί να διατηρήσει την ανωνυμία της, δήλωσε στο περιοδικό Nature: «Τώρα μπορώ να τρώω ζάχαρη».
Ένας χρόνος μετά τη μεταμόσχευση κυττάρων, δεν έχει χρειαστεί να χρησιμοποιήσει ινσουλίνη, καθώς τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα της παραμένουν εντός φυσιολογικών ορίων στο 98% των περιπτώσεων, σύμφωνα με τους γιατρούς της που δημοσίευσαν τα αποτελέσματα στην επιθεώρηση Cell.
Τα αποτελέσματα είναι επίσης «πολύ θετικά» και για δύο άλλους ασθενείς που υποβλήθηκαν αργότερα στην ίδια θεραπεία, αν και οι ερευνητές αναμένουν να περάσει ακόμη ένας χρόνος για να επιβεβαιώσουν την επιτυχία της διαδικασίας.
Η διαδικασία, που περιλάμβανε την έγχυση κυττάρων στους κοιλιακούς μυς της ασθενούς, πραγματοποιήθηκε τον Ιούλιο του 2023 και διήρκησε λιγότερο από μία ώρα.
Αν τα αποτελέσματα κριθούν ικανοποιητικά, η κλινική δοκιμή θα επεκταθεί σε άλλους 10-20 ασθενείς. Παράλληλα, θεραπείες με βλαστοκύτταρα δοκιμάζονται και σε άλλες χώρες.
Μεταμόσχευση
Ο διαβήτης τύπου 1 είναι μια αυτοάνοση ασθένεια που προκαλεί την καταστροφή των βήτα κυττάρων του παγκρέατος, τα οποία είναι υπεύθυνα για την παραγωγή ινσουλίνης. Αντίθετα, ο διαβήτης τύπου 2 προκύπτει όταν το πάγκρεας δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη ή το σώμα δεν ανταποκρίνεται σωστά στην ορμόνη.
Και οι δύο μορφές διαβήτη χαρακτηρίζονται από υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα. Η μεταμόσχευση νησιδιακών κυττάρων του παγκρέατος είναι μια πιθανή θεραπεία για τον διαβήτη τύπου 1, αλλά εφαρμόζεται σε πολύ περιορισμένη κλίμακα λόγω της έλλειψης δοτών.
Η ομάδα του Ντενγκ Χονγκούι στο Πανεπιστήμιο του Πεκίνου απομόνωσε αρχικά βλαστικά κύτταρα από τους τρεις ασθενείς και χρησιμοποίησε χημικούς παράγοντες για να τα επαναφέρει σε πολυδύναμη κατάσταση. Στη συνέχεια, τα πολυδύναμα κύτταρα μετατράπηκαν σε νησιδιακά κύτταρα, τα οποία δοκιμάστηκαν πρώτα σε ποντίκια και πιθήκους.
Δυόμισι μήνες μετά την επέμβαση, η γυναίκα δεν χρειάστηκε πια ενέσεις ινσουλίνης. Ο χειρουργός μεταμοσχεύσεων Τζέιμς Σαπίρο, από το Πανεπιστήμιο της Αλμπέρτα στο Έντμοντον, δήλωσε ότι τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά, καθώς «ανέστρεψαν πλήρως τον διαβήτη σε μια ασθενή που προηγουμένως χρειαζόταν σημαντικές ποσότητες ινσουλίνης».
Επιφυλάξεις
Ωστόσο, παραμένει ασαφές αν τα μεταμοσχευμένα κύτταρα θα μπορούσαν να απορριφθούν από τον οργανισμό της ασθενούς, καθώς είχε προηγουμένως υποβληθεί σε μεταμόσχευση ήπατος και λαμβάνει ανοσοκατασταλτικά φάρμακα. Επίσης, η νέα μέθοδος απαιτεί μήνες εργασίας στο εργαστήριο για κάθε ασθενή, γεγονός που εγείρει ερωτήματα σχετικά με την εφαρμογή της σε μεγαλύτερη κλίμακα.
Εν τω μεταξύ, συνεχίζονται κλινικές δοκιμές που χρησιμοποιούν κύτταρα από δότες αντί από τους ίδιους τους ασθενείς. Η αμερικανική εταιρεία Vertex Pharmaceuticals ανακοίνωσε τον Ιούνιο θετικά προκαταρκτικά αποτελέσματα από δοκιμή με βλαστοκύτταρα από έμβρυα, ενώ πέρυσι ξεκίνησε μια δεύτερη δοκιμή με κύτταρα από δότες που έχουν τροποποιηθεί ώστε να μην προκαλούν αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος.
