Μια πρόσφατη έκθεση προειδοποιεί για το σημαντικό χάσμα που υπάρχει μεταξύ της Δυτικής και Ανατολικής Ευρώπης όσον αφορά την ανθεκτικότητα των συστημάτων υγείας και την ικανότητά τους να αντιμετωπίσουν μελλοντικές απειλές, όπως μια νέα πανδημία. Σύμφωνα με τους ερευνητές, η Ελλάδα κατατάσσεται με μέτριες επιδόσεις.
Καμία χώρα δεν κατάφερε να μείνει αλώβητη από τις επιπτώσεις της πανδημίας Covid-19. Ωστόσο, κάποιες χώρες έχουν αναλάβει περισσότερες πρωτοβουλίες για την προετοιμασία τους ενάντια σε μελλοντικές επιδημίες και τις προκλήσεις που φέρνει η γήρανση του πληθυσμού, όπως αναφέρει το Euronews.
Η έκθεση της δεξαμενής σκέψης Globsec, που εδρεύει στη Μπρατισλάβα της Σλοβακίας, επισημαίνει ότι οι περιφερειακές ανισότητες θα μπορούσαν να έχουν σοβαρές συνέπειες για ολόκληρη την ήπειρο. «Η πανδημία Covid-19 επιβεβαίωσε ότι το ρητό ‘η αλυσίδα είναι δυνατή όσο ο πιο αδύναμος κρίκος της’ ισχύει και για τον τομέα της υγείας», αναφέρουν οι συντάκτες της έκθεσης, προσθέτοντας ότι η ‘δύναμη της αλυσίδας’ διαφέρει σημαντικά μεταξύ των χωρών της ΕΕ.
Στην κατάταξη της έκθεσης αναφορικά με την ετοιμότητα των συστημάτων υγείας μπροστά σε μια νέα πανδημία, η Ελλάδα βρίσκεται κάτω από τη μέση.
Η Ελλάδα σε χαμηλή θέση
Οι ερευνητές αξιολόγησαν τις χώρες της Ευρώπης με βάση 36 παραμέτρους, όπως η διαθεσιμότητα του υγειονομικού προσωπικού, η πρόσβαση σε φάρμακα και ιατρικές τεχνολογίες, οι πλεονάζοντες θάνατοι, το φορτίο νόσου και ο στρατηγικός σχεδιασμός υγείας. Στην κορυφή της κατάταξης βρίσκεται η Νορβηγία, ακολουθούμενη από την Ολλανδία, τη Σουηδία, τη Γερμανία και τη Δανία.
Η Ελλάδα κατατάσσεται στην 19η θέση ανάμεσα σε 27 χώρες, τοποθετημένη μεταξύ της Τσεχίας και της Εσθονίας. Στον πάτο της λίστας βρίσκονται χώρες όπως η Βουλγαρία, η Πολωνία, η Λετονία, η Ρουμανία και η Σλοβακία. Από τις δέκα χώρες με τις χειρότερες επιδόσεις, οι οκτώ βρίσκονται στην Κεντρική ή Ανατολική Ευρώπη.
Γενικά, οι χώρες που επενδύουν περισσότερα στη δημόσια υγεία έχουν καλύτερες επιδόσεις. Παρ’ όλα αυτά, ακόμα και σε χώρες υψηλού εισοδήματος, η έκθεση καταγράφει ανισότητες μεταξύ αστικών και αγροτικών περιοχών, καθώς και άλλων κοινωνικοοικονομικών παραγόντων. «Η οικονομική πίεση που προκάλεσε η πανδημία Covid-19 έχει επιδεινώσει αυτά τα ζητήματα σε πολλές χώρες, προσθέτοντας επιπλέον πιέσεις στους ήδη ‘τεντωμένους’ προϋπολογισμούς για την υγεία», αναφέρεται στην έκθεση.
Η γενική κατάταξη 27 ευρωπαϊκών χωρών σε χάρτη (GLOBSEC Healthcare Readiness Index 2023).
Υψηλότεροι θάνατοι σε χώρες με αδύναμα συστήματα υγείας
Μια άλλη παρατήρηση της έκθεσης είναι ότι οι χώρες με υψηλές βαθμολογίες συνήθως καταγράφουν και υψηλότερα ποσοστά καρκίνου ή άλλων ασθενειών. Οι συντάκτες της έκθεσης υπογραμμίζουν ότι αυτό μπορεί να οφείλεται στις καλύτερες διαγνωστικές δυνατότητες που διαθέτουν, οι οποίες τους επιτρέπουν να εντοπίζουν περισσότερα προβλήματα υγείας.
Αντίθετα, οι χώρες με χαμηλές επιδόσεις συχνά έχουν λιγότερα νοσοκομεία και εξειδικευμένες κλινικές, γεγονός που οδηγεί σε συνωστισμό και μεγάλους χρόνους αναμονής. Σε αυτές τις χώρες, η πρόσβαση σε νέα φάρμακα καθυστερεί, και οι πολίτες τους αναφέρουν υψηλότερα επίπεδα διαφθοράς στα νοσοκομεία σε σύγκριση με άλλες χώρες της Ευρώπης. Στην Ανατολική Ευρώπη παρατηρείται επίσης υψηλότερο ποσοστό υπερβολικών θανάτων μετά την πανδημία, με τις μεγαλύτερες αυξήσεις να καταγράφονται σε χώρες όπως η Βουλγαρία και η Λιθουανία.
Αργή πρόσβαση σε νέα φάρμακα στην Ελλάδα
Σύμφωνα με τα στοιχεία, η Ελλάδα χρειάζεται κατά μέσο όρο 19,6 μήνες για να αποκτήσει πρόσβαση σε νέα φάρμακα που έχουν εγκριθεί από την Ε.Ε. Στην τελευταία θέση της κατάταξης βρίσκεται η Πολωνία με 26,8 μήνες αναμονής, ενώ η Γερμανία κατατάσσεται πρώτη με μόλις 4,2 μήνες.
Παρά την αύξηση των προϋπολογισμών από τις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης κατά τη διάρκεια της πανδημίας, συνεχίζουν να δαπανούν μόνο το 50% έως 60% των δαπανών των κορυφαίων χωρών για την υγειονομική περίθαλψη. «Οι χώρες με χαμηλότερες βαθμολογίες συχνά αντιμετωπίζουν υποχρηματοδοτούμενα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης, που οδηγούν σε προβλήματα όπως ανεπαρκείς ιατρικές προμήθειες, απαρχαιωμένο εξοπλισμό και ανεπαρκείς εγκαταστάσεις», επισημαίνουν οι ερευνητές.
