Στη σύνοδο κορυφής για το κλίμα COP29, οι συμμετέχουσες χώρες έδωσαν το «πράσινο φως» για τα πρότυπα ποιότητας των πιστώσεων άνθρακα, τα οποία είναι καθοριστικά για τη δημιουργία μιας παγκόσμιας αγοράς άνθρακα. Αυτή η αγορά θα χρηματοδοτεί έργα που στοχεύουν στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Οι πιστώσεις άνθρακα επιτρέπουν θεωρητικά σε χώρες ή εταιρείες να επενδύουν σε έργα που μειώνουν τις εκπομπές CO2 ή απορροφούν το διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα, χρησιμοποιώντας τις πιστώσεις που προκύπτουν από αυτά τα έργα για να αντισταθμίσουν τις δικές τους εκπομπές.
Ρυπαίνεις, πληρώνεις, αντισταθμίζεις…
Η αμφιλεγόμενη εφαρμογή του άρθρου 6
Η ενεργοποίηση του άρθρου 6 της Συμφωνίας του Παρισιού, που επαναφέρει το ενδιαφέρον στη COP29 στο Μπακού, επιτρέπει στους μεγάλους ρυπαντές να συνεχίζουν τις εκπομπές CO2 εις βάρος των ανθρώπων και του πλανήτη, σύμφωνα με τους επικριτές του. Πρόκειται για ένα σύστημα αγορών που επιτρέπει στα έθνη να «σβήνουν» τη ρύπανση τους εάν την αντισταθμίσουν.
«Αυτό το εργαλείο θα μπορούσε να αλλάξει τα δεδομένα, κατευθύνοντας πόρους στον αναπτυσσόμενο κόσμο και να μας εξοικονομήσει έως και 250 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως κατά την εφαρμογή των σχεδίων μας για το κλίμα», δήλωσε ο επικεφαλής διαπραγματευτής της COP29, Yalchin Rafiyev.
Ωστόσο, οι επικριτές προειδοποιούν ότι η COP29 στέλνει ένα κακό μήνυμα νομιμοποιώντας τις αγορές άνθρακα ως λύση για την κλιματική αλλαγή. Ο Ilan Zugman, διευθυντής των παγκόσμιων ομάδων εκστρατείας για το κλίμα από τη Λατινική Αμερική και Καραϊβική, «350.org», αναφέρει ότι αυτές οι αγορές θα αυξήσουν τις ανισότητες, θα παραβιάσουν τα ανθρώπινα δικαιώματα και θα εμποδίσουν την πραγματική δράση για το κλίμα.
Προβλέψεις του άρθρου 6
Το άρθρο 6 συζητήθηκε για πρώτη φορά στις συνομιλίες για το κλίμα στο Παρίσι το 2015, όπου οι παγκόσμιοι ηγέτες συμφώνησαν να προσπαθήσουν να περιορίσουν την υπερθέρμανση του πλανήτη κάτω από 1,5 βαθμό Κελσίου σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα. Σκοπός του άρθρου είναι να καθορίσει πώς οι χώρες και οι εταιρείες μπορούν να εμπορεύονται μειώσεις εκπομπών άνθρακα.
Οι χώρες θα έχουν δύο επιλογές: πρώτον, να καθορίσουν τους δικούς τους κανόνες και πρότυπα για τις συναλλαγές πιστωτικών μονάδων άνθρακα, με κάποιες χώρες ήδη να έχουν υπογράψει συμφωνίες, όπως η Σιγκαπούρη με τις Φιλιππίνες και η Ελβετία με τη Γκάνα. Δεύτερον, να δημιουργήσουν μια διεθνή αγορά, ελεγχόμενη από τα Ηνωμένα Έθνη, μέσω της οποίας όλοι μπορούν να αγοράζουν μονάδες.
Ο Isa Mulder, ειδικός στις παγκόσμιες αγορές άνθρακα, τονίζει ότι η ιδέα πίσω από το άρθρο 6 είναι να βρουν οι χώρες τον πιο οικονομικό τρόπο για να μειώσουν τις εκπομπές. Η εμπορία πιστωτικών μορίων άνθρακα θα μπορούσε να κάνει τη μείωση της παγκόσμιας ρύπανσης πιο προσιτή και αποτελεσματική.
Πώς μπορεί το άρθρο 6 να συμβάλει στη μείωση της ρύπανσης
Οι χώρες θα μπορούσαν να παράγουν πιστώσεις άνθρακα μέσω έργων που αποσκοπούν στην επίτευξη των δικών τους κλιματικών στόχων, όπως η προστασία των δασών ή το κλείσιμο μονάδων καύσης άνθρακα. Οι φορείς του ιδιωτικού τομέα ή άλλες χώρες που ρυπαίνουν θα μπορούσαν να αγοράσουν αυτές τις πιστώσεις, επιτρέποντας τους να εκπέμπουν μια ορισμένη ποσότητα CO2 ή άλλων αερίων του θερμοκηπίου.
Κάθε πίστωση θα ισοδυναμούσε με έναν τόνο CO2 ή το ισοδύναμο άλλων αερίων του θερμοκηπίου. Τα έσοδα από τις παραγόμενες μονάδες θα κατευθύνονται σε τοπικά έργα. Η τιμή του άνθρακα ανά τόνο θα κυμαίνεται στην αγορά, επομένως όσο αυξάνεται, τόσο περισσότερα πράσινα έργα θα μπορούσαν να χρηματοδοτηθούν από τις νέες μονάδες.
Στην COP28, οι διαπραγματεύσεις κατέρρευσαν λόγω διαφωνιών σχετικά με τη διαφάνεια και τους κανόνες για τις πιστώσεις. Ο γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες προέτρεψε τους διαπραγματευτές να συμφωνήσουν σε κανόνες για δίκαιες και αποτελεσματικές αγορές άνθρακα.
Συνεχίζονται στο Μπακού οι εργασίες της COP29
«Πράσινο φως» στο σχέδιο για τις αγορές άνθρακα στην COP29
Στην COP28 οι διαπραγματεύσεις κατέρρευσαν και στην COP29 επανήλθαν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
