Η κλιματική αλλαγή απειλεί τις μισές από τις μεγαλύτερες πόλεις του κόσμου, με τις προοπτικές να είναι ανησυχητικές. Η ανθρωπότητα πλησιάζει σε κρίσιμα σημεία καμπής και οι παγκόσμιοι ηγέτες θα συγκεντρωθούν στο Αζερμπαϊτζάν για τη φετινή παγκόσμια κλιματική σύνοδο, την COP29, με περιορισμένες προσδοκίες για ουσιαστική πρόοδο.
Σημαντικές προκλήσεις και κλιματικοί κίνδυνοι
Η φετινή διάσκεψη του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή (COP29) που διεξάγεται στο Μπακού θεωρείται από πολλούς ως μια ακόμη περίπτωση «πράσινου ξεπλύματος». Κεντρικά σημεία της παγκόσμιας οικονομίας θα υποστούν σοβαρές επιπτώσεις, απαιτώντας μεγάλης κλίμακας προσαρμογή και χρηματοδότηση για να αναστραφεί η κατάσταση. Η ανάγκη για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου είναι πιο επιτακτική από ποτέ.
Οι κλιματικές επιπτώσεις και η υπερθέρμανση του πλανήτη θα συζητηθούν στη νέα σύνοδο COP29 από τους παγκόσμιους ηγέτες, τη στιγμή που η επιστημονική κοινότητα κρούει τον κώδωνα του κινδύνου.
Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, προειδοποίησε ότι ο κόσμος συνεχίζει να υποτιμά τον κίνδυνο μιας καταστροφικής κλιματικής κατάρρευσης και των οικοσυστημάτων, αναγνωρίζοντας ότι η παγκόσμια θερμοκρασία αναμένεται να ξεπεράσει τους 1,5°C σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα τα επόμενα χρόνια.
Αυξανόμενοι κλιματικοί κίνδυνοι για τις πόλεις
Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του «Net Zero Atlas», οι χώρες της G20 θα πρέπει να θέσουν νέους φιλόδοξους στόχους για το 2035, προκειμένου να επιταχύνουν τη μετάβαση και να περιορίσουν την αύξηση της θερμοκρασίας σε επίπεδα κάτω από 2°C μέχρι το τέλος του αιώνα. Οι καύσωνες, οι πλημμύρες, οι τυφώνες και η ξηρασία θα θέσουν σε κίνδυνο τις μισές από τις μεγαλύτερες πόλεις του πλανήτη έως το 2050.
Η έκθεση της LSEG αναδεικνύει την επείγουσα ανάγκη για δράση, καθώς οι πόλεις αυτές, που συνεισφέρουν σχεδόν το 20% του παγκόσμιου ΑΕΠ και φιλοξενούν 440 εκατομμύρια ανθρώπους, είναι ιδιαίτερα ευάλωτες στους κλιματικούς κινδύνους. Ο Jaakko Kooroshy, παγκόσμιος επικεφαλής της LSEG για την έρευνα βιώσιμων επενδύσεων, επισημαίνει ότι οι επιπτώσεις είναι ήδη αισθητές με μόλις 1,3°C αύξησης της θερμοκρασίας.
Η υπερθέρμανση του πλανήτη προκαλεί ανησυχία
Σοκαριστικά παραδείγματα κλιματικών επιπτώσεων
Αυτές οι επιπτώσεις έγιναν πρόσφατα αισθητές στην ισπανική πόλη Βαλένθια, όπου έπεσε βροχή ενός έτους μέσα σε οκτώ ώρες, προκαλώντας θανατηφόρες πλημμύρες που στοίχισαν τη ζωή σε περισσότερους από 200 ανθρώπους.
Αυξανόμενοι κίνδυνοι στην Ευρώπη
Η LSEG προειδοποιεί ότι η παγκόσμια θέρμανση μπορεί να φτάσει τους 2,6°C με τις τρέχουσες πολιτικές. Στο σενάριο υψηλών εκπομπών, το ποσοστό των μεγαλύτερων πόλεων του κόσμου με υψηλή έκθεση σε κινδύνους θα αυξηθεί από 18% σε σχεδόν 50%. Οι μεγάλες πόλεις στη Μέση Ανατολή και τη Νοτιοανατολική Ασία, όπως η Σιγκαπούρη και το Ντουμπάι, αναμένεται να βιώσουν περισσότερες από 50 ημέρες ακραίας ζέστης ετησίως μέχρι το 2050.
Στην ΕΕ, οι πόλεις όπως το Άμστερνταμ και η Μαδρίτη θα αντιμετωπίσουν αυξανόμενους κλιματικούς κινδύνους. Το Άμστερνταμ, με χαμηλό υψόμετρο, διατρέχει κίνδυνο από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας και τις πλημμύρες, ενώ η Μαδρίτη μπορεί να δει αύξηση των ημερών καύσωνα κατά 135% μέχρι το 2050.
Πώς να ενισχύσουμε την ανθεκτικότητα των πόλεων
«Καθώς πλησιάζουμε στην COP29, οι χώρες της G20 πρέπει επειγόντως να μειώσουν τις εκπομπές αερίων για να αποτρέψουν την αύξηση των κλιματικών κινδύνων», τονίζει ο Kooroshy. «Η επόμενη σειρά εθνικών δεσμεύσεων για το κλίμα θα είναι κρίσιμη. Ακόμα και αν οι χειρότερες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής μπορούν να αποτραπούν, θα απαιτηθούν σημαντικές επενδύσεις για την προσαρμογή των πόλεων στα νέα ακραία κλιματικά φαινόμενα».
Αντιδράσεις στην κλιματική πολιτική
Στο μεταξύ, οι εξελίξεις στις Ηνωμένες Πολιτείες δείχνουν μια ανησυχητική κατεύθυνση. Ο εκλεγμένος πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ προγραμματίζει την αποχώρηση των ΗΠΑ από τη Συμφωνία του Παρισιού, ενώ σχεδιάζει να μειώσει την έκταση προστατευόμενων περιοχών για να διευκολύνει τις γεωτρήσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Η νέα κυβέρνηση φαίνεται αποφασισμένη να ανατρέψει τις περιβαλλοντικές πολιτικές του απερχόμενου προεδρικού γραφείου, κάτι που θα μπορούσε να έχει σοβαρές συνέπειες για τις παγκόσμιες κλιματικές προσπάθειες.
Αποκαλύψεις και κριτική
Μια πρόσφατη αποκάλυψη από μη κυβερνητική οργάνωση δείχνει τον Αζέρο διευθύνοντα σύμβουλο της COP29, Ελνούρ Σολτάνοφ, να εκμεταλλεύεται τη θέση του για να προωθήσει επενδύσεις στην πετρελαϊκή βιομηχανία της χώρας του, κάτι που προκαλεί σοβαρές ανησυχίες για τις προθέσεις της διάσκεψης.
Η συμπεριφορά του Σολτάνοφ έχει χαρακτηριστεί «εξωφρενική» από πρώην αξιωματούχους του ΟΗΕ, αναδεικνύοντας την ανάγκη για αυστηρότερες δεσμεύσεις και δράσεις κατά της κλιματικής αλλαγής.
