Περίπου 3,9 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα γης παγκοσμίως καταστράφηκαν από πυρκαγιές κατά την περσινή αντιπυρική περίοδο.
Στην Ευρώπη, οι ζημίες από αυτές τις πυρκαγιές εκτιμάται ότι ανήλθαν σε 4,8 δισεκατομμύρια ευρώ, με την Ελλάδα να είναι η χώρα που πλήρωσε το μεγαλύτερο τίμημα.
Σύμφωνα με ανάλυση των δεδομένων του Ευρωπαϊκού Συστήματος Πληροφοριών για τις Δασικές Πυρκαγιές (EFFIS) που έκανε η εταιρεία Distrelec, η Ελλάδα είχε την μεγαλύτερη καμένη έκταση στην ΕΕ το 2023, με περίπου 1.747,73 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Ήταν επίσης αυτή που προκάλεσε τις μεγαλύτερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και υπέστη τη μεγαλύτερη οικονομική ζημία, που υπερβαίνει τα 1,8 δισεκατομμύρια ευρώ.
Ακολουθεί η Ιταλία, με 973,82 τ.χλμ. καμένης γης και ζημιές άνω του 1 δισεκατομμυρίου ευρώ, αν και είναι 2,3 φορές μεγαλύτερη σε έκταση από την Ελλάδα.
Η Ισπανία κατέχει την τρίτη θέση με 884,44 τ.χλμ. καμένων εκτάσεων και ζημιές περίπου 913 εκατομμυρίων ευρώ, αν και έχει σχεδόν τετραπλάσια έκταση σε σύγκριση με την Ελλάδα.
Αν και η φετινή αντιπυρική περίοδος ακόμα δεν έχει τελειώσει, οι πυρκαγιές επαναλαμβάνονται με ολοένα και πιο καταστροφικές συνέπειες, πάντα συνοδευόμενες από σημαντικές πολιτικές ευθύνες.
Αυτές οι πυρκαγιές γίνονται πιο συχνές και ακραίες, απειλώντας τη ζωή ανθρώπων και ζώων, προκαλώντας μεγάλες καταστροφές σε περιουσίες και οικοσυστήματα, και επιδρώντας αρνητικά στη δημόσια υγεία.
Η εκτίμηση των μακροπρόθεσμων επιπτώσεων των πυρκαγιών δείχνει ότι το οικονομικό κόστος τους είναι σχεδόν αστρονομικό.
Για παράδειγμα, οι πυρκαγιές στη Σικελία το 2023 προκάλεσαν ζημιές άνω των 60 εκατομμυρίων ευρώ μέσα σε λίγες μόλις ημέρες.
Ωστόσο, οι ζημιές στην τοπική γεωργία από τις πυρκαγιές και τη σφοδρή ζέστη ανήλθαν σε περίπου 200 εκατομμύρια ευρώ.
Μια σχετική έκθεση της Μικτής Οικονομικής Επιτροπής της Γερουσίας των ΗΠΑ υποδεικνύει ότι «οι πυρκαγιές που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή» κοστίζουν στην αμερικανική οικονομία έως 893 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, ποσό που ξεπερνά διπλάσια ποσά από προηγούμενες εκτιμήσεις.
Μια Πολυδιάστατη Καταστροφή και Τα «Κρυφά» Κόστη
Το πρώτο και προφανές οικονομικό κόστος από τις πυρκαγιές περιλαμβάνει την ανοικοδόμηση των σπιτιών και των επιχειρήσεων που έχουν υποστεί ζημιές ή καταστραφεί εντελώς, καθώς και τη στήριξη των ανθρώπων που επλήγησαν.
Ωστόσο, οι πυρκαγιές επηρεάζουν τους κατοίκους και τις τοπικές οικονομίες με πολλούς τρόπους.
Η ατμοσφαιρική ρύπανση από τον καπνό τους είναι μάλιστα υπεύθυνη για περισσότερους θανάτους απ’ ότι οι φλόγες οι ίδιες, σύμφωνα με νέες έρευνες Αμερικανών επιστημόνων.
Αυτή η έρευνα εκτιμά ότι μόνο ο καπνός από τις πυρκαγιές στην Καλιφόρνια μεταξύ 2008 και 2018 «πιθανώς συνέβαλε σε 52.000 πρόωρους θανάτους».
Αντίκτυπος στο σύστημα υγείας υπολογίζεται πάνω από 430 δισεκατομμύρια δολάρια.
Επιπλέον, μία πυρκαγιά στο βόρειο Νέο Μεξικό το 2022 προκάλεσε μόλυνση στον ποταμό Γκαΐνας, απειλώντας τη δημόσια υγεία λόγω της παροχής πόσιμου νερού στις κοινότητες της περιοχής.
Στην Καλιφόρνια, οι ασφαλιστικές εταιρείες αύξησαν τα ασφάλιστρα των κατοικιών, με κάποιες περιπτώσεις να φτάνουν τις χιλιάδες δολάρια.
Αναλύσεις δεδομένων για την πενταετία 2018-2023 αναφέρουν αυξήσεις έως 43% στον τομέα, καθιστώντας την πολιτεία ακόμα λιγότερο προσιτή, ακόμα και για όσους βρίσκονται μακριά από τις περιοχές των πυρκαγιών.
Ο φόβος του υψηλού κινδύνου έχει οδηγήσει κάποιες ασφαλιστικές να εγκαταλείψουν εντελώς την Καλιφόρνια, το ίδιο και σε άλλες πολιτείες των ΗΠΑ που πλήττονται από ακραία φαινόμενα.
Αυτό έχει προκαλέσει σοβαρές στρεβλώσεις στην αγορά ακινήτων σε ορισμένες περιοχές.
Ένας Εφιαλτικός Κύκλος Καταστροφής και Ευθυνών
Μόνο το 2023, οι δασικές πυρκαγιές σε 23 χώρες της Ευρώπης προκάλεσαν 8.112.400 τόνους εκπομπών CO2.
Από αυτές, πάνω από 3 εκατομμύρια τόνοι προήλθαν από τις πυρκαγιές στην Ελλάδα.
Μια ομάδα Βρετανών επιστημόνων εξέτασε τις ακραίες πυρκαγιές παγκοσμίως από τον Μάρτιο 2023 έως τον Φεβρουάριο 2024, αναδεικνύοντας τον αυξανόμενο ρόλο της κλιματικής αλλαγής.
Για παράδειγμα, στην Αμαζόνιο, οι καυτές και ξηρές συνθήκες έχουν αυξήσει την πιθανότητα πυρκαγιών 20 φορές, σύμφωνα με την έκθεση «State of Wildfires».
Στον Καναδά και την Ελλάδα, οι έντονες καιρικές συνθήκες και η αφθονία ξηρής βλάστησης έχουν αυξήσει σημαντικά τον αριθμό και την έκταση των πυρκαγιών, με τις πυρκαγιές να είναι τρεις φορές πιο πιθανές στον Καναδά και διπλασιασμένος κίνδυνος στην Ελλάδα.
Η ανθρωπογενής κλιματική αλλαγή θεωρείται ο βασικός επιταχυντής αυτού του φαινομένου.
«Αυτές οι προβλέψεις δείχνουν την επείγουσα ανάγκη για γρήγορη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και σωστή διαχείριση της βλάστησης, για να περιορίσουμε τις επιπτώσεις από τις αυξανόμενες και σοβαρές πυρκαγιές στις κοινωνίες και τα οικοσυστήματα», επισημαίνει ο Δρ Ντάγκλας Κέλι, μέλος του Κέντρου Οικολογίας και Υδρολογίας του Ηνωμένου Βασιλείου (UKCEH).
Μετά την έκθεση της Αμερικανικής Γερουσίας, ο πρόεδρός της, Δημοκρατικός Μάρτιν Χάινρικ, ζήτησε αύξηση των δαπανών για μέτρα πρόληψης και ανθεκτικότητας.
«Πρέπει να καταλάβουμε ότι το πραγματικό κόστος για την οικονομία μας είναι να μην κάνουμε τίποτα για την κλιματική αλλαγή και να αφήσουμε την κατάσταση να ξεφύγει», δήλωσε.
