Το υπουργείο Ψηφιακής Ανάπτυξης της Ρωσίας έχει σχέδια να επενδύσει σχεδόν 60 δισεκατομμύρια ρούβλια (περίπου 600 εκατομμύρια ευρώ) κατά την επόμενη πενταετία για την ενίσχυση του μηχανισμού λογοκρισίας στο Διαδίκτυο, σύμφωνα με κυβερνητικό έγγραφο που δημοσιοποίησε το Reuters.
Το σύστημα που ονομάζεται TSPU (Τεχνικά Μέσα Αντιμετώπισης Απειλών) περιλαμβάνει εργαλεία που ελέγχουν τη διαδικτυακή κίνηση και αναπτύσσεται από την ρυθμιστική αρχή επικοινωνιών Roskomnadzor. Ερευνητές της οργάνωσης Censored Planet, που παρακολουθεί ζητήματα ψηφιακής λογοκρισίας, ανέφεραν ότι η Roskomnadzor είναι υπεύθυνη για τη διανομή και τον έλεγχο αυτού του συστήματος.
Το έγγραφο με τίτλο «Υποδομές Κυβερνοασφάλειας» προβλέπει ότι θα διατεθούν 600 εκατομμύρια ευρώ στον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό για την περίοδο 2025-2030, προκειμένου να αγοραστεί εξοπλισμός και λογισμικό, καθώς και για την επέκταση των δυνατοτήτων ανάπτυξης νέων υπογραφών και αναβάθμισης του υπάρχοντος εξοπλισμού.
Αντιμετώπιση «απειλών»
Η αναβάθμιση του TSPU είναι μέρος μιας μακροχρόνιας προσπάθειας του Κρεμλίνου και της Roskomnadzor να ελέγξουν το περιεχόμενο που βλέπουν και διαβάζουν οι Ρώσοι στο Διαδίκτυο, ειδικά μετά την έναρξη της εισβολής στην Ουκρανία, την οποία η Μόσχα αποκαλεί «ειδική στρατιωτική επιχείρηση».
Λίγες πληροφορίες είναι διαθέσιμες σχετικά με τη λειτουργία του TSPU, το οποίο συνδυάζει ειδικό εξοπλισμό και λογισμικό που έχει αναπτυχθεί στη Ρωσία.
Πολλά ξένα μέσα ενημέρωσης έχουν διακόψει τη λειτουργία τους στη Ρωσία, και όποιος διαφωνεί με την κυβερνητική αφήγηση για τον πόλεμο κινδυνεύει με πολυάριθμες ποινές φυλάκισης.
Στο πλαίσιο της καταστολής, η Μόσχα στοχεύει και στα εικονικά ιδιωτικά δίκτυα (VPN), που χρησιμοποιούνται από εκατομμύρια Ρώσους για να αποκτούν πρόσβαση σε απαγορευμένες ιστοσελίδες. Στη σημερινή του μορφή, το σύστημα είναι «αρκετά αποτελεσματικό» στο να μπλοκάρει τα VPN, σύμφωνα με τον Στάνισλαφ Σακίροφ από την οργάνωση Roskomsvoboda, που προασπίζεται τα ψηφιακά δικαιώματα.
Η αναβάθμιση του TSPU θα εντείνει την λογοκρισία, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα υπάρχουν τρόποι να παρακαμφθούν οι περιορισμοί. Ωστόσο, οι νέες ρυθμίσεις θα κάνουν την κατάσταση πιο δύσκολη.
Λίγες λεπτομέρειες είναι γνωστές για τη λειτουργία του TSPU, το οποίο συνδυάζει ειδικό εξοπλισμό και εγχώριο λογισμικό. Το σύστημα ενεργοποιήθηκε επίσημα το 2019, όταν ψηφίστηκε νόμος που υποχρεώνει όλους τους παρόχους υπηρεσιών διαδικτύου να εγκαταστήσουν κυβερνητικό εξοπλισμό για να διασφαλίσουν την «σταθερότητα, ασφάλεια και ακεραιότητα» του διαδικτύου.
Σύμφωνα με την Censored Planet, μέχρι τα τέλη του 2022 είχαν εγκατασταθεί περισσότερες από 6.000 τέτοιες συσκευές σε όλη τη Ρωσία. Ο επικεφαλής της Roskomnadzor, Αντρέι Λίποφ, δήλωσε πέρυσι ότι «όλα» τα ρωσικά δίκτυα διαθέτουν εξοπλισμό TSPU.
Η πρόβλεψη των 600 εκατομμυρίων ευρώ για την αναβάθμιση του συστήματος είναι σημαντική, δεδομένου ότι ο συνολικός προϋπολογισμός της Roskomnadzor για το 2023 ήταν μόλις 320 εκατομμύρια ευρώ (32,15 δισεκατομμύρια ρούβλια).
Η πρόταση για το TSPU είναι μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου ψηφιακής μεταρρύθμισης και ενίσχυσης της ψηφιακής οικονομίας, το οποίο ανακοίνωσε ο αναπληρωτής πρωθυπουργός Ντμίτρι Μεντβέντεφ σε οικονομικό φόρουμ την προηγούμενη εβδομάδα.
Τα VPN στο στόχαστρο
Η καταστολή των εικονικών ιδιωτικών δικτύων, που επιτρέπουν στους Ρώσους να έχουν πρόσβαση σε ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης, είναι προτεραιότητα για το Κρεμλίνο μετά την εισβολή στην Ουκρανία. Αν και προς το παρόν δεν έχουν απαγορευτεί εντελώς, εκατοντάδες τέτοια προγράμματα έχουν μπλοκαριστεί και η διαφήμισή τους έχει απαγορευτεί με νόμο.
Σύμφωνα με το έγγραφο, η αναβάθμιση αποσκοπεί στην αύξηση της ικανότητας του TSPU και στην «βελτίωση της αποτελεσματικότητας» στον περιορισμό των εργαλείων που παρακάμπτουν τα μπλοκαρίσματα των VPN έως και 96%. Παρ’ όλα αυτά, οι περιορισμοί έχουν ήδη οδηγήσει στην ανάπτυξη νέων προγραμμάτων VPN από Ρώσους προγραμματιστές, που προσπαθούν να αντισταθούν στη κρατική λογοκρισία.
