Μια πρόσφατη μελέτη αποκαλύπτει ότι η κλιματική αλλαγή έχει επιφέρει σοβαρές επιπτώσεις στον πλανήτη μας, παραβιάζοντας ήδη έξι από τα εννέα πλανητικά όρια. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η οξίνιση των ωκεανών, η οποία σχετίζεται με τη μείωση του pH στο θαλασσινό νερό, πλησιάζει σε επικίνδυνα επίπεδα, θέτοντας σε κίνδυνο τα θαλάσσια οικοσυστήματα και την παγκόσμια ζωή.
Η κατάσταση της Γης
Η έκθεση από το Ινστιτούτο Πότσνταμ για την Έρευνα των Επιπτώσεων του Κλίματος (PIK) βασίζεται σε πολυάριθμες έρευνες που καταδεικνύουν την ύπαρξη εννέα κρίσιμων συστημάτων και διαδικασιών, γνωστών ως πλανητικά όρια, τα οποία είναι απαραίτητα για τη διατήρηση της σταθερότητας των λειτουργιών που υποστηρίζουν τη ζωή στον πλανήτη. Η κλιματική αλλαγή, η εισαγωγή ξένων ειδών και οι αλλαγές στη βιοσφαιρική ισορροπία βρίσκονται σε καθεστώς υψηλού κινδύνου, ενώ η κατάσταση του στρατοσφαιρικού όζοντος έχει διατηρηθεί σχετικά σταθερή και έχει παρατηρηθεί μια μικρή βελτίωση στην ατμοσφαιρική ρύπανση.
Ανησυχητικά ευρήματα
Σύμφωνα με τον Levke Caesar, κλιματικό φυσικό του PIK και συν-συγγραφέα της έκθεσης, υπάρχουν δύο βασικοί λόγοι για τους οποίους η οξίνιση των ωκεανών είναι ανησυχητική. Ο πρώτος είναι ότι ο δείκτης της οξίνισης, ο οποίος σχετίζεται με την τρέχουσα κατάσταση του αραγωνίτη, πλησιάζει το όριο που καθορίζει την ασφαλή λειτουργία. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι πολλές πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι οι τρέχουσες συνθήκες μπορεί ήδη να είναι επιβλαβείς για διάφορους θαλάσσιους οργανισμούς, υποδεικνύοντας την ανάγκη επαναξιολόγησης των ασφαλών επιπέδων.
Η οξίνιση των ωκεανών
Η οξίνιση των ωκεανών είναι το αποτέλεσμα της απορρόφησης του CO2 από την ατμόσφαιρα, που οδηγεί σε αύξηση της οξύτητας του θαλάσσινου νερού. Αυτή η διαδικασία βλάπτει τους οργανισμούς που σχηματίζουν ασβεστολιθικά κέλυφη, γεγονός που μπορεί να διαταράξει το τροφικό πλέγμα και να μειώσει την ικανότητα των ωκεανών να αποθηκεύουν άνθρακα. «Αυτό δείχνει τη σύνδεση μεταξύ της οξίνισης των ωκεανών και της ακεραιότητας της βιόσφαιρας», σημειώνει ο Caesar, προσθέτοντας ότι οι πλανητικές διαδικασίες είναι στενά αλληλένδετες.
Πλανητικά όρια και κίνδυνοι
Η έννοια των πλανητικών ορίων εισήχθη το 2009 από τον Johan Rockstrom και άλλους ερευνητές. Αυτή η έρευνα εντόπισε και ποσοτικοποίησε κρίσιμα όρια που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή και άλλες περιβαλλοντικές προκλήσεις. Η υπέρβαση αυτών των ορίων μπορεί να διαταράξει τη σταθερότητα και τη βιωσιμότητα του πλανήτη, όπως την γνωρίζουμε τα τελευταία 12.000 χρόνια, επιτρέποντας έτσι την ανάπτυξη του σύγχρονου ανθρώπινου πολιτισμού.
Ετήσιος έλεγχος της υγείας του πλανήτη
Η τρέχουσα έκθεση, η οποία είναι η πρώτη από μια σειρά ετήσιων «ελέγχων της υγείας του πλανήτη» που θα δημοσιεύονται από το PIK, τονίζει τη σοβαρότητα της κατάστασης. Ο Rockstrom δήλωσε ότι η υγεία του πλανήτη είναι σε κρίσιμο σημείο και ότι οι επιστήμονες δεσμεύονται να παρέχουν ετήσιες επιστημονικές μετρήσεις και αξιολογήσεις κινδύνου για όλα τα πλανητικά όρια. «Αυτό είναι κάτι παραπάνω από επιστήμη, είναι επιστήμη για την αλλαγή», πρόσθεσε, υπογραμμίζοντας τη σημασία της κατανόησης των αλληλεπιδράσεων μεταξύ των περιβαλλοντικών ζητημάτων.
Η έκθεση αυτή, αν και δεν δημοσιεύεται σε ακαδημαϊκό περιοδικό, έχει σχεδιαστεί για να είναι προσιτή σε ένα ευρύτερο κοινό, διατηρώντας ωστόσο την επιστημονική εγκυρότητα των ευρημάτων της.
