Η ελονοσία παραμένει μία από τις πιο σοβαρές μεταδοτικές ασθένειες παγκοσμίως, με περίπου 250 εκατομμύρια κρούσματα και 600.000 θανάτους ετησίως, κυρίως σε χώρες της Αφρικής. Το 80% αυτών των θανάτων αφορά παιδιά κάτω των 5 ετών.
Τα κύρια συμπτώματα της ελονοσίας περιλαμβάνουν πυρετό, κόπωση, έμετο και πονοκέφαλο, τα οποία εμφανίζονται 10-15 ημέρες μετά το τσίμπημα από μολυσμένο κουνουπί. Οι πιο σοβαρές επιπλοκές περιλαμβάνουν ίκτερο, σπασμούς, κώμα και θάνατο.
Μέχρι στιγμής, έχουν εγκριθεί δύο εμβόλια κατά της ελονοσίας, τα οποία ωστόσο προσφέρουν περιορισμένη αποτελεσματικότητα 75% και απαιτούν επαναληπτικές δόσεις, γεγονός που καθιστά δύσκολη την εφαρμογή τους σε φτωχές αφρικανικές χώρες.
Μια νέα ελπιδοφόρα μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο The New England Journal of Medicine, εξετάζει υποψήφια εμβόλια που βασίζονται σε δύο γενετικά τροποποιημένες εκδοχές του παρασίτου Plasmodium falciparum, που προκαλεί την ελονοσία. Το στέλεχος «GA1» σχεδιάστηκε να σταματά να αναπτύσσεται περίπου 24 ώρες μετά την είσοδό του στον ανθρώπινο οργανισμό, ενώ το «GA2» έξι ημέρες μετά.
Στη μελέτη συμμετείχαν 20 εθελοντές, οι οποίοι χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες (GA1, GA2, ψευδοφάρμακο) και δέχτηκαν να εκτεθούν σε τσιμπήματα 50 κουνουπιών ο καθένας. Τρεις εβδομάδες αργότερα, εκτέθηκαν σε τσιμπήματα κουνουπιών που μετέφεραν το παθογόνο στέλεχος του παρασίτου.
Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά: το 89% των εθελοντών στην ομάδα GA2 απέφυγαν τη λοίμωξη, ενώ το ποσοστό στην ομάδα GA1 περιορίστηκε στο 13%. Οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Λάιντεν στην Ολλανδία αναγνωρίζουν ότι, αν και τα αποτελέσματα είναι ελπιδοφόρα, το στατιστικό δείγμα της δοκιμής ήταν μικρό και απαιτούνται μεγαλύτερες μελέτες για να εκτιμηθούν οι προοπτικές του πειραματικού εμβολίου.
Η απελευθέρωση γενετικά τροποποιημένων κουνουπιών που φέρουν μια τροποποιημένη έκδοση του παρασίτου, μπορεί να προσφέρει μια νέα προσέγγιση στην πρόληψη της ελονοσίας, σύμφωνα με τα ευρήματα αυτής της μελέτης.
