Ο τρόμος επιστρέφει στην Ισλανδία, καθώς η χώρα βιώνει εκ νέου αυξημένη ηφαιστειακή δραστηριότητα—ένα φαινόμενο που δεν έχει σταματήσει τους τελευταίους μήνες. Η απειλή αναστολής της εναέριας κυκλοφορίας στην Ευρώπη είναι ξανά στο προσκήνιο.
Η έκρηξη του ηφαιστείου Eyjafjallajökull το 2010 είχε σοβαρές συνέπειες, καθώς οδήγησε στην ακύρωση περισσότερων από 100.000 πτήσεις και επηρέασε πάνω από 10 εκατομμύρια ανθρώπους. Το αποτέλεσμα ήταν μια στήλη τέφρας που εκτοξεύθηκε σε ύψος 11 χιλιομέτρων, προκαλώντας διάσπαση της εναέριας κυκλοφορίας.
Από τον Δεκέμβριο του 2023, η Ισλανδία γνωρίζει συνεχείς εκρήξεις και σεισμικές δονήσεις, με πολλές από αυτές να οδηγούν στην εκκένωση περιοχών, όπως η πόλη Γκρίνταβικ. Οι πρόσφατες ηφαιστειακές δραστηριότητες συνδέονται με την αυξανόμενη μαγματική δραστηριότητα, γεγονός που προμηνύει ότι μπορεί να έχουμε και άλλες εκρήξεις στο άμεσο μέλλον.
Σύμφωνα με το Ισλανδικό Μετεωρολογικό Γραφείο (IMO), οι εκρήξεις συνοδεύονται από μια αυξημένη συχνότητα μικρών σεισμών, ενώ παρατηρείται επίσης αύξηση της πίεσης στα ηφαίστεια, υποδεικνύοντας ότι η ροή του μάγματος μπορεί να οδηγήσει σε πιο σοβαρές εκρήξεις.
Οι πιο πρόσφατες εκρήξεις έχουν δημιουργήσει μια ρωγμή μήκους περίπου 3,9 χιλιομέτρων, που επηρεάζει άμεσα την περιοχή γύρω από τον Δήμο του Γκρίνταβικ. Αξιοσημείωτο είναι ότι η Μετεωρολογική Υπηρεσία της Ισλανδίας έχει προειδοποιήσει για σημαντική σεισμική δραστηριότητα στο βόρειο τμήμα αυτής της ρωγμής.
Ηφαιστειακή δραστηριότητα έχει επίσης παρατηρηθεί σε περιοχές όπως το Sundhnuksgigarod και το Reykjanes, όπου ζει περίπου το 8% του πληθυσμού της Ισλανδίας, και οι αρχές είναι ανήσυχες, καθώς η δραστηριότητα αυτή εκδηλώνεται σε περιοχές που είχαν μείνει ανενεργές για σχεδόν 800 χρόνια.
Η πρόσφατη έκρηξη του ηφαιστείου κοντά στο Γκρίνταβικ
Η σεισμική δραστηριότητα στην περιοχή ξεκίνησε στα τέλη του 2019, με το μάγμα να αρχίζει να αναδύεται το 2021. Η έκρηξη αυτής της εβδομάδας είναι πλέον τουλάχιστον η ένατη μέσα σε τρία χρόνια και η έκτη φέτος. Η κατάσταση δεν δείχνει σημάδια χαλάρωσης το 2024, με τους ειδικούς να θεωρούν ότι οι εκρήξεις αυτές μπορεί να συνεχίσουν για αρκετές δεκαετίες ή και περισσότερο.
Η Ισλανδία έχει αναλάβει προληπτικά μέτρα, κατασκευάζοντας τεχνητά εμπόδια για να κατευθύνει τις ροές λάβας και να προστατεύσει σημαντικές υποδομές. Ωστόσο, οι ερευνητές αναφέρουν ότι η έντονη ηφαιστειακή δραστηριότητα δεν πρόκειται να υποχωρήσει σύντομα.
Η μεγαλύτερη ανησυχία από τις αρχές είναι ότι η κατάσταση θα μπορούσε να επαναλάβει το χάος που επικράτησε το 2010 στην Ισλανδία και σε άλλες χώρες της Ευρώπης, όταν η εκρηκτική δραστηριότητα του ηφαιστείου Eyjafjallajökull παρέλυσε την εναέρια κυκλοφορία για πολλές εβδομάδες.
Μέχρι στιγμής, δεν έχουν αναφερθεί ακυρώσεις εθνικών ή διεθνών πτήσεων στην Ισλανδία, καθώς οι τρέχουσες εκρήξεις δεν συνοδεύονται από σημαντική απελευθέρωση τέφρας.
Αξιοσημείωτο είναι ότι η ηφαιστειακή δραστηριότητα του 2010 είχε ως αποτέλεσμα την εκτόξευση περισσότερων από 250 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων ηφαιστειακής τέφρας στην ατμόσφαιρα, προκαλώντας σοβαρές διαταραχές στις πτήσεις σε όλη τη βόρεια και κεντρική Ευρώπη.
Αν και η δραστηριότητα του Eyjafjallajökull έχει υποχωρήσει από τον Μάιο του 2010, εξακολουθεί να βρίσκεται σε κατάσταση ύπνου. Τώρα, η ηφαιστειακή δραστηριότητα μετατοπίζεται σε άλλες περιοχές του νησιού, και αν και η κατάσταση δεν φαίνεται τόσο ανησυχητική προς το παρόν, οι επιστήμονες παραμένουν σε εγρήγορση.
Ο ηφαιστειακός τουρισμός στην Ισλανδία έχει γίνει μια σημαντική πηγή εσόδων, και οι αρχές δηλώνουν ότι είναι προετοιμασμένες για την έντονη δραστηριότητα στα ηφαίστεια τους, τα οποία συχνά φέρνουν απρόβλεπτες καταστάσεις.
Ο τελευταίος τρόμος
Αυτή την Παρασκευή σημειώθηκε μια νέα έκρηξη στα νοτιοδυτικά της Ισλανδίας, που οδήγησε σε νέο κύμα εκκενώσεων στην πόλη Γκρίνταβικ, χωρίς ωστόσο να έχει καθοριστεί ακόμα ημερομηνία επιστροφής του πληθυσμού.
Το ΙΜΟ ανακοίνωσε ότι «το επίπεδο κινδύνου για τον Γκρίνταβικ έχει μειωθεί από κόκκινο σε πορτοκαλί, καθώς δεν υπάρχει ροή λάβας που κατευθύνεται προς την πόλη». Η Εθνική Αστυνομία έχει επίσης αποφασίσει να μειώσει το επίπεδο συναγερμού για τη δημόσια ασφάλεια. Παρόλα αυτά, η Πολιτική Άμυνα σημειώνει ότι οι συνθήκες παραμένουν τεταμένες και η επιφυλακή συνεχίζεται.
Η λάβα συνεχίζει να ρέει, αλλά έχει σταματήσει να επεκτείνεται, ενώ οι αρχές εκτιμούν ότι δεν θα καταλήξει στον κύριο δρόμο Grindavíkurvegur. Παρ’ όλα αυτά, η πιθανότητα δημιουργίας λίμνης λάβας γύρω από τη σχισμή παραμένει, κάτι που μπορεί να προκαλέσει επικίνδυνες εκπομπές επιβλαβών αερίων.
Η Ισλανδία είναι γνωστή για την έντονη ηφαιστειακή δραστηριότητά της λόγω της γεωγραφικής της θέσης στο Μεσο-Ατλαντικό Ρήγμα, όπου οι τεκτονικές πλάκες της Ευρασίας και της Βόρειας Αμερικής συγκρούονται. Οι αρχές παρακολουθούν στενά την κατάσταση και ετοιμάζονται για οποιαδήποτε ενδεχόμενη έκρηξη που μπορεί να επηρεάσει τις πτήσεις.
Η συνεχής παρακολούθηση και τα προληπτικά μέτρα είναι κρίσιμα για τη διατήρηση της δημόσιας ασφάλειας και της ασφάλειας των πτήσεων από και προς την Ισλανδία.
